И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

көшу ұйғарымы салдарынан, 
р
,, 
р2, Pz
т. с. с. кысымдар- 
дың сұйықтың бір ғана нүктесіне қатысы бар деуге бо­
ла ды.
Призманың кеңістіктсгі бағдарлануы мен 
а
бұрышы 
еркінше алынгандықтап, (51.4) формул асынан қысым- 
ныц шамасы осы қысымның қатысы бар аудамиыц баг- 
дарыпа тәуелді смес дегеп қорытынды іпыгады, долел- 
дегіміз келгені де осы болатын.
Бір қарағанда векторлық шамаға (күшке) пропор- 
ционал қысымның скаляр шама болуы таң қаларлық. 
Алайда 
AS 
ауданын да вектор ретінде қарастыруға бо- 
латындығы есте болу керек, өйткепі ол вектордыц AS-
kc
бағытталған нормалы, ягли ауданга эсер ететіп куш век­
торы сияқты бағыты болады. Демек, қысым шын мэиіидс 
екі Af және AS коллинеарлы векторларының қатынасы­
па тең, ал мұндай шама скаляр шама екендігі белгілі.
Қысымның бірліктері:
1) СИ системасында 
н/м2-,
'2)
СГС системасында — 
дин/см2
болып табылады.
Мүнымен қатар қысымды өлшеу үшін алдыңғы снстс- 
мадан тыс мынадай бірліктер жиі қолданылады:
1) 1 /сгс/сж2-қа тең техникалық атмосфера 
(ат
деп 
белгілснеді);
2) бпіктігі 760 
мм
сынап бағанасындағы қысымға 
тең физпкалық немесе қалыпты атмосфера 
(атм
деп бел- 
гілеиеді).
Физикада қысымды көбінесе миллиметр есебімен 
алынған сынап бағанасымен өлшейгді. Қысымның әр түр- 
лі бірліктерінің арасында мынадай қатыстар болады:
1 
мм
сын. бағ. = 0,001 лі-13,6-103 да/.и3-9,81 
м/сек2 —
= 133 
н/м2-
1 
атм =
760-133=1,01 105 
н/м2=
1,033 
ат\
1 ат = 9,81 104 = 0,981 105 
н/м2 =
0,068 
атм.

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: