И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

жүктеу 28,35 Mb.

Pdf просмотр

бет	128/251
Дата	25.05.2022
өлшемі	28,35 Mb.
	#38762

1 ... 124 125 126 127 128 129 130 131 ... 251

a s
-
о
Д 5
aS
Газдагы қысым да осы сияқты анықталады.
Қысым — скаляр шама, өйткені оныц сүйыктыц (пе-
месс газдыц) берілген нүктесіндегі шамасы қысым бе-
рілгеп
аудапыпыц багдарыпа тэуелді болмайды. Осы
айтылған пікірді дәлелдеу үшін қатар принципі деп ата-
латынды пайдаланамыз: бүл принцип бойынша сұйық-
тыц кез келген көлемін (тегіе-теңдік шартын бүзбай) ты-
ғыздыгы сүйықтың тығыздығына тең қатты деномен
алмастыруға болады.
Қарастырылып отырған нүктенің мацаііынан ойша
үш жақты призма түріндеғі сұйықтыц қатайған бнлігіи
бөлігі алайық. Бұл призманың перспективтегі кескіні 135,
ц-суретте, ал екі проекциядагы кескіні 135 б-суретте
көрсетілгсп. Призмапыц эрбір жағына оғап нормаль
бойынша бағытталғаи беттік күш эсер етсді, ол сойкес
қысымныц бет шамасына көбентіпдіеіне тең. Сонымен
194

катар, призмага осы прнзмаиын. салмағыпа тек көлем-
дік күш эсер етеді. Бет дененің сызықтық өлшемінің екін-
ші дәрежесінс, ал көлем оның үшінші дәрежесіне про-
порционал болгандықтан да, призманыц өлшемін кіші-
рейткен кезде көлемдік күш нольге беттік күштен гөрі
олдсқайда жылдамдырақ үмтылатын болады. Сайып
келгепде, бөлігі көрсотілген колемді иүктеге қабыстыра
отырып, біздіц шеккс көшстіндігіміз есте болса, көлсмдік
у
і
135-сурет.
күшті баяндауымыздың алғашқы кезінен-ақ елемеуге
болады. Сонда тепе-теңдік шарты беттік күштің қосын-
дысы нольге тең болуға тиіс деген қорытындыға келті-
реді. 135, б-суреттегі л:,
у
және
2
осьтерінің проекциялар-
да көрсстілген тепе-теңдік шарты былай жазылады:
p 1S 1 = p353 sin a,
P
2
S
2
— P
3
S
3
cos a,
p^SA = p
5
S 5.
(51.3)
135, б-суретте көрініп тұрғанындай, призма жақтары
беттерінің арасында мынадай қатыс болады:

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 124 125 126 127 128 129 130 131 ... 251