И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004


§ 57. Сүйық қозғалысына нмпульстың сақталу



жүктеу 28,35 Mb.
Pdf просмотр
бет137/251
Дата25.05.2022
өлшемі28,35 Mb.
#38762
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   251

§ 57. Сүйық қозғалысына нмпульстың сақталу 
зацып қолдану
Басқа денелер тәрізді сұйық пен газға да импульстыц 
сақталу заңы қолданылады. Бұл заңды кейбір есептерді 
шешуге пайдаланайық.
Агып жатқан сүйықтыц нмек трубаныц қабырғасына 
түсіретін реакцнясы. Имек трубада сығылмайтып сүйық- 
тың стационар ағыны орнығып 
болды деп жориық (151-су- 
рет) Есепті жеңілдету үшін 5 
қимасы тұрақты труба алайық.
Онда сорғыныц үздіксіздігі нә- 
тижесінде 
әрбір 
қимадағы 
жылдамдық 
шама жағынан 
бірдей және ц-ге тең болады.
Трубаның 
Si
және So қима- Тг 
ларымен шектелген имек учас- 
кесінің көлемін қарастырайық. 

At
уақыт ішінде 
S i
қимасы 
151-сурет.
арқылы бүл көлемге импуль­
сы1 К = p S t » V | шамасына тец 
SvAl
суйық мөлшері агыи 
келеді. Бір мезгілде S 2 қимасы арқылы осы көлемнен 
мөлшері дәл сондай, импульсы K = pSrn,2A< іпамасындий 
сұйық агып өтеді. Сонымен, трубаның имск учаскесінің
1 Қысым нмнульсглгыдаіі 
р
орпімон белііленеді. Сондыктан бул 
түсінісиеушілікке келтіргеи жагдаііда опы /\ әрнімгп бллгі.лейтін бо- 
ламыз.
208


ЛК = l(2— Ki = pSy(v2 — \'і)Л/ шамасындай импульс өсім- 
ш с с і п б с р с д і .
Уакыт бірлігі ішіпдегі импульс өсімшссі 
эсер етуші күшкс тең екендігін білеміз. Демек, труба
қабырғаларьі сұйыққа 
тең 
әсерлі f =
=
pSu(v2 
— Vj)
кушпен эсер етеді. Ныотонның үшінші зацы бойыпша 
аг ып жатқап сүйық труба қабырғасына
f , = p S » ( v i - v 2) 
(57.1)
шамасыпа тең тец әсерлі күшпен эсер етеді. Гг күшін 
ағып жатқан сұйықтың труба қабырғасына түсіретін 
реакциясы деп атайды.
/лғып шпққаи сорғышщ реакцмясм. Ыдыстагы тесік- 
теп ағып шыққан сұйық сорғысы (152-сурет) А/ уақыт 
ішіпде өзімен бірге ДК = р5гм'Д/ (р — сұйықтың тығыз- 
дығы, 5 — тесіктің ауданы, v — сорғының ағып шығу 
жылдамдығьт) импульсты ала кетеді. Бұл импульс ағыгі 
шыққан сұйыққа ыдыстан беріледі. Ныотонның үшінші 
заңы бойынша ағып шыққан 
сұйық тарапынан А
I
уақыт 
ішінде — А К шамасына тец 
импульс алады, яғни
Ь
= -
= -
PSW
(57.2)
шамасындай күштің әсеріи 
сезінеді.
(о)___ (О)

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   251




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау