3. Камалова С.Т. сыныптв оқушылардың оқу нәтижелерін бағалау: оқу –әдістемелік құрал. – Астана: «Назарбаев
Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы, 2014.- 44бет.
4. Система критериального оценивания учебных достижений учасщихся. Методическое пособие. – Астана.:
Национальная академия образования им. И.Алтынсарина, 2013.- 80стр.
5. Айтпукешев А.Т., Кусаинов Г.М., Сагинов К.М. оценивание результатов обучения: Метод. пособие. –Астана: Центр
педагогического мастерства, 2014.-108 стр.
6. Звонников В.И. Современные средства оценивания результатов образования: учебное пособие для студентов вузов. –
М: Академия, 2009.-224стр.
2.7. Дәріс тақырыбы: Оқушылар жетістіктерін бағалау құралдары. Портфолио оқушылардың жетістіктерін бағалау
құралы ретінде
Аннотация: «Портфолио» ұғымының анықтамасы. Оқушы портфолиосының мақсаты және мазмұны. Портфолионың
қызметі: диагностикалау, ынталандырушылық, мазмұндық, дамытушылық, рейтингтік. Құру мақсатына қарай
портфолионы топтастыру. Портфолионы құрастыру кезеңдері. Оқушының портфолиосын бағалау. Портфолионы үздіксіз
бағалау. Портфолионы бағалау формасы. Оқушының портфолиосын бағалау критерий: ішкі (өзіндік) және сыртқы
бағалау.
Кілт сөздер: Портфолио
Жоспары:
1. «Портфолио» ұғымының анықтамасы.
2. Портфолионың қызметі
3. Портфолионы құрастыру кезеңдері, топтастыру. і: диагностикалау,
4. Портфолионы бағалау формасы, критериі.
Дәріс тезистері:
«Портфолио» жаңа оқу технологиясымен таныстыру. Қосылу механизмін үйрену, кіріспе және портфолио бағалары.
Берілген технологияның өзін бағалау, өзара бағалау және оқушылардың оқудағы жетістіктерін бағалау мүмкіндіктеріне
анықтама.
Күтілетін нәтижелер.
Тыңдаушылар:портфолионың мәнін, құрылымын, жиналу бірліктерін, портфолио қосылу механизмін, құрылу алгоритмін
және портфолио бағаларының тәсілдерін білетін болады;
-
оқытудың құзыреттілік-бағдарлық аймағында портфолио жұмысының бағалау критериін анықтай алады;
-
анықталған критерийлерге байланысты портфолионы иеленушілер өзін және өзара бағалау дағдыларын үйренеді;
-
оқу процесінде берілген технологияны ендіру жұмыстарын ұйымдастыра алады.
«Ассоциация» әдісі
Орындалу, жүзеге асыру қадамдары:
1- қадам: қағаздың ортасына шеңбер сызып ішінде «портфолио» сөзін жазу (жеке)
2-қадам: портфолио сөзімен ассоциацияланатын (қатысты) және оның мағынасын ашатын сөздерді де шеңберге алып
жазу (жеке және топта)
3- қадам: топ «ассоциациясын» таныстыру (презентациялау).
«Анықтау тесті» әдісі
Төмендегі берілген сөздердің ішінен сіздің ойыңызша портфолио сөзіне ең жақын келетін ассоциацияларды таңдап және
өз ассоциацияларыңызды толтырыңыз.
1. Жұмыс антологиясы
2. Тапсырмалар блогы
3. Жетістіктер көрмесі
4. Құрастырушы
5. Жинағыш (копилка)
6. Мұражай коллекциясы
7. Фотосуреттерді жинау
8. Құжаттар пакеті
9. Сызбалар, эскиздер папкасы
10. Мәтіндер жинағы
«Ашылған (развернутая) дәріс» әдісі
Орындалу, жүзеге асыру қадамдары:
1-қадам: аудиторияны жұптарға бөлу. Жұптарға мақсатты тапсырма беру: дәрісті тыңдап отырып біреу өз тізіміндегі
портфолио сөзіне «ассоциацияларды» белгілеме арқылы белгілеп отыру керек. Олар солармен жазылған және олар қарсы
минустармен белгілеу. Екіншісі тізімде жоқ, бірақ дәрісте бар портфолио сөзіне басқа да ассоциацияларды жазады.
2-қадам: «Портфолио оқу технологиясы» дәрісін оқу. Италия тіліндегі әдемі сөз «portfolio» жай ғана «портфель» деп
аударылады. Бірақ педагогтардың мектеп қолданысынан жойылып кетті деуге болатын, рюкзактармен не қатаң стильді
кейс- дипломаттармен, не әр түрлі сөмке пакеттермен алмастырылған оқушы портфелін айтпайды. «Портфолио»
портфелі – бүгінгі таңда шын айтқанда материалдық зат емес, ол оқушының оқу-танымдық бағытындағы ұйымдастыру
процесі және формасы, оның нәтижесінде оқу-бірлік артефакторларын таңдап, талдау жасайды. Портфолио термині өткен
ғасырдың 1970ж “инвестиция портфелі”, “акциялар портфелі”, “брендтер портфелі”, “министрлік портфель” деген
түсініктер бизнес пен саясатта көп қолданылатын педагогикамен тығыз қатынаста болды. Ал, 1990ж басында
“портфолио” сөзі орыс тілінде манекеншілердің фотосуреттері не дизайнердің сызба (эскиздер) папкасы деген мағынаны
білдірді оның арқасында жұмыс беруші қатысушыны орынға бағалады.
Портфолионың жалпы анықтамасы – бұл бір автордың жалпы тақырыптармен қамтылған жұмыс сериясы. «Оқу
портфолиосы» терминін түсіндіретін және нақтылайтын анықтамалардың бірнеше қатары бар:
- оқушының жұмыс жасау антологиясы, оны таңдауда оның қатысуын, сонымен қатар оларды талдау және өзін бағалау;
- берілген пән (бірнеше пән) бойынша белгілі бір оқыту мерзіміне (тоқсан, жартыжыл, жыл) оқушының оқу жетістіктерін
көрсету;
- оқушы жұмыстарының коллекциясы, оқу қорытындылары бойынша көрсету ғана емес, сонымен қатар жеткен
жетістіктеріне күш жұмсауы және бұрынғы қорытындылармен салыстырғанда білімдегі айқын поргресі;
- мұғалім және оқушымен білім мониторингін, дағдысының және өзара арақатынасы үшін қолданылатын жүйелі және
арнайы ұйымдастырылған дәлелдер тізбегі;
- оқушының жеке бас жетістіктерінің белгілі бір анық уақыттағы аутентикалық бағаларына, көңіл аудару және жиналу
әдісі;
- оқушының оқу нәтижелерінің жүйелі-үздіксіз бағалары және өзін бағалауға арналған мақсатқа бағытталған формасы;
- әртүрлі іс-әрекеттер: оқу, шығармашылық, әлеуметтік, коммуникативті түріндегі нәтижелерін есептеу әдісі;
- алдын-ала жоспарланған және арнайы ұйымдастырылған құжаттар мен материалдарды жеке жинақтау, іріктеу оқушы
күшінің әртүрлі саладағы жетістігі мен динамикасын көрсетеді.
3-қадам: ойды,идеяны толықтыру:
Жұбыңызбен тізімдерді алмастырыңыздар:
- дәріс нені қамтыды?
- нелер қосылды?
4-қадам: «Портфолио ассоциациясы» тыңдаушыларына қосымша.
«Ротация» әдісі
Орындалу, жүзеге асыру қадамдары:
1-қадам: топ 4 топшаға бөлінеді де, әр топ 10 минут ішінде өз түсі бар маркермен өз сұрағына жауап береді (біреуі жеке,
кейін топта)
1. Портфолио кімге және неге керек?
2. Портфолионың жинау бірліктері мен құрылымы қандай?
3. Портфолионы жинау механизмі қандай: қосылу, материалдарды жинау, онымен жұмыс, портфолионы сақтау?
4. Портфолионы қалай бағалау керек?
2-қадам: мұғалімнің белгісінен кейін әр топ сағат тілінің бағыты бойынша өзара сұрақтары бар ватмандармен алмасып,
7 мин ішінде басқа топтың сұрақтарын толықтырады. Сұрақтармен алмасу және оларға жауап беру, әр топқа өз
сұрақтары бар ватманы келгенінше созылады.
3- қадам: топтың жұмыс нәтижесін презентациялау.
Топтағы жұмыс.
Мектептегі оқу процесіне «Портфолио» оқу технологиясын енгізу жөніндегі ұсыныстарды талдау:
- оқытудың құзыреттілік-бағдарлық аймағындағы портфолио жұмысының бағалау (критериінің) өлшемінің жасалуы;
- белгіл бір (критерийге) өлшемге сәйкес портфолионы иеленушілерді жеке және өзара бағалау.
«Ажурная пила (оюлы ара)» әдісі.
Орындалу, жүзеге асыру қадамдары:
1-қадам: жоғарғыда анықталған 4 топқа зерттеу үшін төменде көрсетілген олардың жауаптарымен сәйкес сұрақтары
беріледі:
1. Портфолио кімге және не үшін керек?
2. Портфолионың жинау бірліктері мен құрылымы қандай?
3. Портфолионы жинау механизмі қандай: қосылу, материалдарды жинау, онымен жұмыс, портфолионы сақтау.
4. « Портфолионы қалай бағалау керек?»
І топқа арналған ақпарат: портфолио кімге және не үшін керек?
«Портфолио» технологиясының негізгі мақсаты – оқытудағы оның автормен жүргізілген нәтижесі мен заттары, талдау
мен бағалауды ұйымдастыру рефлексиясы.
Портфолио қазіргі заманғы білім беруде тиімді оқыту технологиясы болып табылады және маңызды педагогикалық
міндеттерді шешуге көмектеседі:
1.Оқушылардың жоғарғы оқу мотивациясын әрқашан қолдайды.
2.Оқушылардың белсенділігін, жеке дамуын қолдап, оқу мен өздік оқудың мүмкіндіктерін көбейтеді.
3.Оқудың жекеленуіне ықпалын тигізеді, жеке адамның сандық және сапалық сапасын анықтайды.
4. Мақсат қою іскерлігіне үйретіп және өз іс-әрекетін жоспарлау мен ұйымдастыруды қалыптастырады.
5.Оқушылардың рефлексивті дағдылары мен бағалау іс-әрекетін дамытады.
6.Түлектердің жақсы әлеуметтену мүмкіндіктеріне жағдай жасайды.
Педагогикалық процесте портфолио бір мезгілде таныстыру және бағалау, ұйымдастыру процесі және оқушының
танымдық бағытындағы әртүрлі объектілермен жұмыс жасау технологиясының формасы болып табылады.
Таныстыру формасы ретінде портфолио жүйелі және арнайы ұйымдастырылған дәлелдер тізбегін айқындайды.