Біздің СҰхбат ( - ) Ұлттық апталық Газет 2005 жылдың қаңтарынан шыға бастады

4

4

№31 (655) 4 тамыз 2017 жыл

ww

www.ja

w.jasqazaq.kz                                                E-mail: jas_qazaq@mail.ru

sqazaq.kz                                                E-mail: jas_qazaq@mail.ru

Крме ашылған 

күннен бері қарай 2 

миллионға жуық адам 

келген. Нақтырақ 

айтқанда, 30 шілде 

күнгі есеп бойынша 1 794 132 адам ЭКСПО-ны 

тамашалапты. Шілденің 24 мен 30 аралығында – 

309 832 адам, орта есеппен алғанда, күніне 44 261 

келуші крме аумағынан табылған. Бұл крсеткіш 

әр аптада әртүрлі болып келеді. Дегенмен де 

еліміздің әр ңіріндегі отандасымыздың кбісі 

еңбек демалысын жаз мезгілі кезінде алатынын 

ескерсек, крмені крушілердің қатары әлі де 

сирей қоймайды. 

Крме аясында кптеген мемлекет зінің 

Ұлттық күнін ткізіп келеді. Ол Ұлттық күнде 

сол елдерден келген делегация құрамында 

мемлекеттік жоғары шенді шенеунік, кәсіпкер, 

нер адамдары тағы басқа толып жатқан сала 

кілдері келгені белгілі. Кәсіпкерлер мен іскер 

азаматтар үшін крме алаңы жаңа мүмкіндік 

ашады. Баламалы қуат кзін ндірудің озық 

үлгісін ұсынушы елдер болашақта бірлесіп 

жұмыс атқаратын кптеген жаңа әріптестікке қол 

жеткізді. Ал крме аумағында ұйымдастырылған 

мәдени шаралар әлем халықтарының бір-бірін жақын тани 

түсуіне жасалған мүмкіндік. Сонау шалғайдағы африкалық 

тайпалардың табиғи ән биінен бастап әлемдік деңгейдегі 

нер майталманының ЭКСПО трінде нер крсетуі крме 

салтанатын асыра түсті. 

Тек қана крме экспозициясымен шектеліп қалмай, 

алуан түрлі ауқымды бағдарламасымен келушілерді зіне 

тартып отырған ЭКСПО жайлы мәртебелі меймандардың да 

пікірі алуан түрлі. Біз шетелден келген сыйлы қонақтардың 

крме жайлы шынайы пікірін жинақтап крген едік. 

 ,    : 

«          «-2017» 

ө   ,      ,  

!ә  # $$ %   &  !    , 

$ '-   ә     ө ( $ ә ) 

 ' .   , «-2017» ө  

   (    ә !ө  !*  

$  $  ә   (     ө 

) ө+)+ &+   !ә     

    )   . Ө '   $  &  

   -       % 

    $  ә % &    »

-    , 

3 %   :

«4 ) '     )$  . '  

    +    $  . 5 ! 

( )  ө.     ! )  . '  

)  !  !ө )ө. )) 3 %     

  $ % -    25 ! 

$ $ .  (  +  ( !  

  . 5&  3 %  )  $ % 

 ө    ! .   ө  !  

)'   ө  )$ »

      , Монако князі:

«ЭКСПО-2017 – крмесі Қазақстанға келуіме себепкер 

болды. Екі ел арасындағы достық байланысымыз одан ары 

нығайғанын қалаймын. Монако княздігі үшін Астанада тіп 

жатқан мамандандырылған халықаралық крмеге қатысу 

үлкен құрмет. Біз баламалы қуат кзін енгізу және жасыл 

экономиканы дамыту арқылы әлемдік қоғамдастыққа үлгі 

крсетуіміз керек»

! "#  , 8)  % $$9   #  : 

«   % (  +  ө  !  ;<= 

ө     ( +  . >+ ө 1851 

! 8)  %  ө  )$  .       

–      9) #  . $ ө 6   $  

!(     . + ө  A- #  

 %  $BC %     .  # 

+  )&  ' !   ( +  »

 $ % ", 

 &  $%  )    (2008-2013): 

«4       , ) '  )  + 

  ө  ;<= ө  )$ .     ;<= 

ө  !$ '  +  . ө  ) 

– $$ % ә ++( )  )$+  

# $$ %. $    ) –    ә  

)          +. 4  

   ;<=-   B 9$   )$ . 

  ) ө  )  ' (  &  (, 

)   % ө  $  (  ! . 

4     ;<=-      

 &  $% B 9$  +( + 

 .  !  )$+  ә  ' ө  

ө( )$ »

&' #( )*+, 

588-  ;<=-2017 ө !ө  5 $ : 

«    %  &  ( ә  «! 

$ $ »   ( )$' + ! +   

'   . 4    $   ө+)+ 

  '        . 588 $ (  

'    $   )'  !$ )' .

«5$+   %» )  ө  !   

«-2017» ө  !     2030 ! 

'   ( )  !& (    

  . 588 B 9$   ) – «>  ( 

    %»

.: 

ЭКСПО-НЫ КӨРУ КЕРЕК

4 шілде – Америка Құрама 

Штаттарының Тәуелсіздік күні. 

Содан болар, ЕХРО-2017 крмесіндегі ұлттық күнін 

егемендік алғанына 241 жыл толған мерекелі күнімен 

орайластырыпты. АҚШ павильоны келушілерді құшақ 

жая қарсы алды. Мұхит асып келген нерпаздар қазақ 

тілінде ән шырқап, «Қамажайды» биледі. Келушілерге 

болашақтың қуатын айқындайтын фильм крсетілді. Үш 

үлкен экраннан бір мезетте «Fмір энергиясы» деп аталатын 

керемет шоу ұсынылды. Мұнда АҚШ пен Қазақстан 

арасындағы достықтың ркендеуі жайында жан-жақты 

мағлұмат берілген. АҚШ-тың Қазақстандағы елшісі Джордж 

Крол «Шексіз энергияның кзі – әрқайсымызда бар. Бұл 

– арманымызды асқақтатып, жетістікке жету жолында 

бәрімізді біріктіретін қуат. Сондықтан Астанадағы ЕХРО 

крмесіне келген әр адам ерекше қуат алып қайтады деп 

айта аламын. Қазақ елінің тріндегі халықаралық шараға 

туристің барлығы келіп, з кзімен круі керек. Сонда 

ғана, Қазақстанның болашақ энергиясын қалай жүзеге 

асыратынына куә болады», – деді. 

/0: 

ШАР ТӘРІЗДЕС ҒИМАРАТ 

КӨРМЕНІҢ БОЙТҰМАРЫ

Астанада тіп жатқан EXPO крмесі 

те жоғары деңгейде ұйымдастырылған. Германиядағы крме 

индустриясы қауымдастығының басшысы Петер Невеннің 

біздің крмеге берген бағасы осындай. Ол 25 жылдан бері 

әлемдегі ең ірі крме кешендерін аралап келеді. Демек, 

крген-білгенін салыстыра алады. Германиядағы крме 

ұйымдастырушылардың басын қосатын осы қауымдастықтың 

жүзжылдық тарихы бар. Ол халықаралық тәжірибені 

жинақтап, рейтинг жасаумен айналысады. Германияның 

крме индустриясы қауымдастығының басқарушы директоры 

Петер Невен «Біздің сарапшылар бұған дейін де ЕХРО 

крмелерінде болған. Сондықтан салыстыруға тәжірибеміз 

жеткілікті. Мәселен, мен алдымен қабылдап жатқан елдің 

ұлттық павильонына мән беремін. Шынын айту керек, 

Қазақстанның павильоны таңдай қақтырады. Шар тәріздес 

ғимарат ЕХРО-2017 крмесінің бойтұмарына айналды. 

Jрі Астананың крікті нысандарының бірі болатыны 

сзсіз. Jрине, бұл – аймақтағы ең ауқымды крменің бірі. 

Оның қорытындысын шығаруға әлі ерте де шығар. Бірақ 

Қазақстан бұл мүмкіндікті сәтті пайдалана білді» – деп ойын 

қорытындылады.

(10: 

СЕРІКТЕСТІК ОРНАТУҒА МҮДДЕЛІ

ЕХРО-2017 крмесіндегі ұлттық 

күніне Ұлыбритания корольдік 

отбасының мүшесі, Ричард ханзада арнайы келді. 

Ұлыбритания – жаңғыртпалы энергия кздеріне 

инвестиция құю үшін таптырмас мекен. Ал елдегі мұнай-

газ саласындағы технологиялардың әлем бойынша 

баламасы жоқ. Ричард ханзада Ұлыбританияның 

Қазақстанмен ұзақмерзімді серіктестік орнатуға мүдделі 

екендігін айтты.

#23: 

ЖАҢҒЫРТПАЛЫ 

ҚУАТ КӨЗІ – 

ЗАМАН ТАЛАБЫ 

ЕХРО қалашығында Сингапур 

елінің ұлттық күні атап тілді. 

Экономикасын аз уақыт ішінде рге 

бастырып, әлемді таңдай қақтырған 

мемлекет зініңозық технологиясын 

ұсынды. Шағын мемлекеттің табиғат 

қоры шектеулі. Сондықтан ол 

тәуелсіздікке қол жеткізгеннен кейін 

жаңғыртпалы қуат кздеріне ден қойды. 

Инновацияны дамытуды қолға алды. 

Сингапурдың сауда және неркәсіп 

аға министрі Ко По Кун 

«Мұнай мен газ қорының 

жоқтығына қарамастан, 

Сингапур – әлемдегі ірі 

ойыншылардың бірі. 

Біз Журонг аралын 

әлемдегі ең ірі мұнай 

химиясын ңдеу 

зауыттарының біріне 

айналдырдық. Сингапур 

– шағын мемлекет. 

Мұнда зекті мәселе 

де жоқ емес. Оларды 

шешу мақсатында 

әрдайым жаңа идеяны 

жетілдіріп, жиі-жиі 

сынақтан ткіземіз. Бүгінде алпауыт мемлекеттердің 

біздің елге ерекше қызығушылық танытуы да содан деп 

ойлаймын. «Арал-мемлекет» атанып кеткен Сингапур әлем 

назарына үздік жобасын ұсынып жүр. Мәселен, әлемдегі 

ең үлкен жерасты салқындату жүйесі «Марина Бей» қаржы 

орталығында орналасқан. Салқындатылған су ғимараттарға 

жіберіледі. Осылайша, тұтынушылар қуат кзін 40 пайызға 

дейін үнемдей алады» – дейді. 

&30:

КӨРМЕДЕ КӨТЕРІЛГЕН МӘСЕЛЕНІ 

ЖАЛҒАСТЫРАДЫ

EXPO крмесінің аумағында ткен 

Жапония мемлекетінің ұлттық күні атап 

туге тұрарлық. Келушілер күншығыс 

елінің дәстүрлі мәдениетімен танысуға мүмкіндік алды. 

Оған қоса, жаңғыртпалы энергетика саласында кш бастап 

келе жатқан мемлекет түрлі қуат кздерінің синтезін паш 

етті. Жапон павильоны 3 бліктен тұрады. Jр блікте 

энергия үнемдеу саласындағы жетістіктер, сутегі, балдырдан 

жасалған биомассаларды қолдану технологиясы ұсынылды. 

Олар энергетикалық мәселелерді шешу жолындағы 

зияткерлік және технологиялық тәжірибесін таныстыруға 

дайын. 

Жапонияның экономика, сауда және неркәсіп 

министрі Хиросигэ Сэко «Біздің ел үшін EXPO-2017 

крмесіне қатысу те маңызды. Жақында Жапония 2025 

жылы Осака қаласында «Жарқын мір үшін болашақ 

қауымдастық құру» тақырыбында халықаралық крме 

ткізуге ресми тініш берді. Астана крмесінде қозғалған 

мәселелерді шешуді біз з елімізде жалғастырамыз. 

ЕХРО крмесін әлемдегі қоғамдық-экономикалық 

жүйенің болашақтағы бейнесі туралы пікірталас алаңына 

айналдыруды жоспарлап отырмыз» деді. Жапония 

павильонына келген қонақтары осы бағдарламамен таныса 

алады. 

4: 

САНА 

СЕРПІЛІСТІҢ ЖЕҢІСІ

EXPO 2017 крмесі – сана серпілістің 

жемісі. Fйткені мұнда згеше әрі 

жаңа технологиялар ұсынылған. Бұл – Украина сауда-

неркәсіп палатасының кілі Олег Литвяктың пікірі. 

Оның айтуынша, Астанадағы халықаралық крме арқылы 

жаңғыртпалы энергияны ндіру мен оны тұтыну саласы 

жаңаша бағыт-бағдар алады. О.Литвяктың айтуынша, 

EXPO – энергетикалық шаруашылық саласындағы 

жетістік крмесі ғана емес. Мұнда саналы да білімді 

ұрпақтың қоршаған ортаның болашағына оң серпін 

беретін идея ұсынылады. Біз мұны қабылдай білуіміз 

керек. Тың технологияны қолданатын кез келді. Ғылым 

мен ндіріс жаңа серпіліс алуы қажет. Сонда ғана 

адамдардың барлығы болашағына алаңдамайды.

5: 

EXPO- 2017 

ЖАҢА КӨЗҚАРАС

Jлем халқы жаңғыртпалы қуат 

кздеріне кшуі тиіс. EXPO крмесінде 

ұлттық күнін атап ткен Чили елінің 

кілдерінің пікірі осыған саяды. Делегацияны бастап 

келген Чили энергетика министрінің орынбасары 

Химена Хара здерінің бұл саладағы тәжірибесімен 

блісуге дайын екендігін жеткізді. «Еліміздегі стансалар 

кейде электр қуатын артығымен ндіреді. Fйткені 

үнемі күн ашық болғандықтан кп млшерде қуат 

жинайды. Оның барлығын сату мүмкін емес» дейді 

олар. Тұтынушыларға электр қуаты кей кезде тегін 

беріледі екен. Чили жаңғыртпалы қуат ндіруде Латын 

Америкасы мемлекеттері арасында кш бастап келеді. 

Соңғы 4 жылда бұл елде күн мен желден энергия 

ндіру ісі қарқынды түрде дамып келеді. Осыған орай 

мемлекеттік бағдарлама қабылданған. Нақты міндет 

қойылған. Айталық, 2050 жылға қарай осы саланың 

үлесін 70%-ға жеткізу жоспарланды. Жаңғыртпалы 

энергияны қолдану бүкіл әлем халқын толғандыратын 

мәселе. Химена Хара Астанадағы EXPO крмесі осы 

мәселеге жаңаша кзқараспен қарауға мүмкіндік 

бергендігін атап тті. 

)678 "0: 

ЕХРО – БОЛАШАҚТАҒЫ 

ӘЛЕМНІҢ КЕЛБЕТІ

Оңтүстік Кореяның бұрынғы 

президенті Ли Мён Бак Астанадағы ЕХРО 

крмесін жоғары бағалады. Крмені аралап шыққаннан 

кейін ол «ЭКСПО-2017» крмесінен болашақтағы әлемнің 

келбетін круге болады» – деді. Танымал саясаткер з 

елінің 2008 жылы «Жасыл кпір» бағдарламасын қолға 

алғанын еске алып, екі ел арасындағы «Жасыл энергетика» 

мәселесіне қатысты пікір білдірді. Екіжақты серіктестік жыл 

ткен сайын артып келеді. Бұған Қазақстан мен Оңтүстік 

Корея экономикасындағы крсеткіш, сондай-ақ ЕХРО 

крмесі дәлел. 

30 "828: 

EXPO-ДА СОҢҒЫ ЖЕТІСТІГІМІЗ 

ҰСЫНЫЛДЫ

Испания Корольдігі – жасыл 

энергетиканы зерттеу тұрғысынан жер жүзінде кш бастап 

тұрған елдердің бірі. Бүгінгі күні испан еліндегі электр 

қуатының 40%-ы осы салаға тиесілі. Күн, жел, су қуатын 

ндіретін бірқатар станса шоғырланған. Астана EXPO 

крмесінде де олар халық назарына зінің соңғы жетістігін 

ұсынды. Павильон 3 блікке блінген. Біреуі баламалы 

энергия кздеріне арналған. Ал екінші блігінде осы салаға 

тиесілі жобалармен танысуға болады. Үшінші блікте 

испан компанияларының технологиялық мүмкіндігі туралы 

бейнеролик крсетіледі. 

Испания депутаттар конгресінің трайымы Ана 

Пастор «Халықаралық крмеге қатысып жатқанымызға 

қуаныштымыз. Осы шара арқасында біз тек з 

технологиямызды крсетіп қана қоймай, Қазақстанмен 

саяси, экономикалық және мәдени байланысымызды да 

нығайтамыз. Жаһандық энергетикалық мәселелерді шешу 

үшін барлық ел бірігуі тиіс» – деген ойын білдірді. 

9:

МҮМКІНДІК АЛАҢЫ 

EXPO-2017 крмесінде Венесуэланың 

ұлттық күніне орай Қазақстан мен 

Венесуэланың әнұраны шырқалып, 

тулары ккке ктерілді. Кариб теңізінің жағалауын 

жайлаған ел Астанадағы халықаралық крмеге здерінде 

ндірілетін қазба байлықтары жайлы мол ақпарат ала 

келген. Мұнда мұнайдан басқа табиғи газ, темір, боксит, 

кмір сияқты пайдалы қазбалар ндіріліп, экспортталады. 

Венесуэла павильонының бас комиссары Хесус Григорио 

Гонсалес EXPO-2017 крмесіне қатысуға мүмкіндік 

бергені үшін елімізге зор алғысын білдірді. Ол «Крме 

қалашығынан орын алу – біз үшін үлкен құрмет. Мұнда 

мұнайдан блек, табиғи газ, баламалы қуат кздері 

саласындағы жетістігімізді крсетеміз. Ал Қазақстан 

мен Венесуэла мұнай саласындағы қарым-қатынасты 

бұрыннан дамытқан мемлекеттер. Оның үстіне, біз қара 

алтынды экспорттаушы елдерміз. Сондықтан зара 

ынтымақтастықтың болашағы зор» – деді. 

.1;:

СТРАТЕГИЯЛЫҚ СЕРІКТЕСТІКТІҢ 

ЖАҢА ДЕҢГЕЙІ

Астанада Қазақстан мен Қытайдың 

энергетика саласындағы әріптестігіне негізделген бірнеше 

шара тті. Солардың бірі – ЕХРО-2017 крмесі аумағындағы 

Қытайдың ұлттық күні. Қазақстан мен Қытай – ежелден 

крші. Арадағы дипломатиялық байланысқа биыл 25 жыл 

толды. Достық қарым-қатынасты тереңдетіп, серіктестікті 

нығайтуда Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев пен 

Қытай трағасы Си Зиңпиннің атқарған еңбегі зор. 

Бүкілқытайлық xалық кілдері жиыны тұрақты комитеті 

трағасының орынбасары Шэнь Юэю «Астана ЕХРО-2017 

крмесіне қатысу арқылы біз Қытай мен Қазақстанның 

достық қарым-қатынасын нығайтуға мүдделіміз. Екі ел 

арасындағы жан-жақты стратегиялық серіктестікті жаңа 

деңгейге жеткізе аламыз деп үміттенеміз. Қытай үкіметі 

біздің осы шараға қатысуымызға үлкен мән берді. Біз 

павильонымызда дәстүрлі энергияны трансформациялау 

мен экологиялық қауіпсіздік мәселелеріне байланысты 

жетістігімізді крсетуге мүмкіндік алдық» – деді. 

<=

> )-2017 ө/828 D1E 7 ә8  GH1. 

;1E, ;86 D1E 78 8 E17; ө8. "ө/2 

K88 ә8 ; E1L1E1 EH 783 D.  8L 72828 

K1/1L1 (10 0' Gә L/ 116 

ө88 &G #/86 өL8/ E1111 Gө ө8. 

&G #  , 

8)  % %# !ә  (   (   ө  :

«4 +, ;<=    &+ , ә (   . 

> (   ( !    , ) #  

!      , ә!  ) !  ( 

&+   . Ә) ,   )ә          

)  ө  . 4 +,     H   

H)B ;<= ө  ( ( ++  ) ' $ , 

 )$+ ( $' . '+    &  

'  ә . ;       )  '    %  

   (    )$,    ) 

)      !   ө  $ . 5 – 

(  !' »

;K & .#++.

EXPO – 2017

FUTURE ENERGY

FUTURE ENERGY

ӘЛЕМ СҮЙСІНІП,

ӘЛЕМ СҮЙСІНІП,

ЖАҢА ҒАСЫРДЫҢ ЗАМАНАУИ ТЕХНОЛОГИЯСЫН, ҒЫЛЫМНЫҢ ОЗЫҚ 

МҮМКІНДІГІН ПАШ ЕТКЕН ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЭКСПО-2017 КӨРМЕСІНІҢ 

ЕЛОРДА ТӨРІНДЕ ШЫМЫЛДЫҒЫ ТҮРІЛГЕНІНЕ ДЕ ЕКІ АЙДЫҢ ЖҮЗІ БОЛДЫ. 

ОСЫ АРАЛЫҚТА ӘЛЕМДІК АУҚЫМДАҒЫ БҰЛ ЖОБАҒА ЖЕР ШАРЫНЫҢ 

ТҮПКІР-ТҮПКІРІНЕН ҚАНШАМА ҚҰРМЕТТІ ӘРІ СЫЙЛЫ ҚОНАҚ КЕЛДІ. 

ОТАНЫМЫЗДЫҢ ШЕТ-ШЕТІНЕН АСТАНАҒА ҚАРАЙ АҒЫЛҒАН АҒАЙЫННЫҢ ДА 

АЯҒЫ ӘЛІ СҰЙЫЛА ҚОЙҒАН ЖОҚ. ҚАНШАМА ТҰЛҒА БОЛСА, СОНШАМА 

КӨЗҚАРАС БОЛАТЫНЫ СИЯҚТЫ КӨРМЕ ЖАЙЫНДАҒЫ ПІКІР ДЕ АЛУАН 

ТҮРЛІ. ОТАНДАСТАРЫМЫЗ ҮШІН БҰЛ КӨРМЕ МАҚТАНЫШ СЕЗІМІН ОЯТЫП, 

ЕЛГЕ ДЕГЕН ПАТРИОТТЫҚ КӨЗҚАРАСЫН АРТТЫРЫП,РУХЫН СЕРПІЛТСЕ, 

ШЕТЕЛДІКТЕР ҮШІН МҮЛДЕ БАСҚА ӘСЕР ЕТУДЕ. КӨПТЕГЕН ШЕТЕЛДІК 

ҮШІН КЕЗІНДЕГІ КЕҢЕСТІК ЖҮЙЕНІҢ ҚҰРАМЫНАН ШЫҚҚАН ЖАП-ЖАС 

МЕМЛЕКЕТТІҢ ОСЫНДАЙ ҚЫСҚА МЕРЗІМДЕ ҮЛКЕН ЖЕТІСТІККЕ ҚОЛ 

ЖЕТКІЗУІ ТАҢҒАЛАРЛЫҚ ҚҰБЫЛЫС ЕДІ. АЛ ОРТАЛЫҚ АЗИЯ ЕЛДЕРІ ІШІНДЕ 

ҚАЗАҚСТАННЫҢ БІРІНШІ БОЛЫП ЭКСПО СИЯҚТЫ АУҚЫМДЫ ЖОБАНЫ 

ҚОЛҒА АЛУЫ ШЕТЕЛДІК ШЕНДІЛЕРДІ БІЗДІҢ ЕЛІМІЗБЕН ӘРІПТЕСТІК 

БАЙЛАНЫСТЫ НЫҒАЙТА ТҮСУІНЕ ИГІ ӘСЕР ЕТКЕНІ СӨЗСІЗ.

болашақтың қуатын айқындайтын фильм крсетілді. Үш

4:

.1;:

ЖҰРТ ТАҢЫРҚАҒАН КӨРМЕ

ЖҰРТ ТАҢЫРҚАҒАН КӨРМЕ

I -J9  

>KH4K;=, 

3 % 

  :