- Білімділік: “Толағай” жырының оқиға желісімен жырдағы патриоттық сезімдерді саналарына дарыту, бейнелі сөздерге қөңілдерін аударып, шығармашылыққа деген ынталарын арттырып, білімдерін тереңдету.
- Дамытушылық: “Толағай” жырындағы асыл сөз айшықтары арқылы ойлау, шығармашылық қабілетін, тіл байлығын дамыту, ұтқырлыққа баулу.
- Тәрбиелік: Оқушыларды туған жерін суюге, эстетикалық сезімін оятуға, ана тілін ардақтауға, халқының тәуелсіздігін сақтауға, оны қорғай білуге және жыр кейіпкерлері арқылы адал достыққа, бауырластыққа тәрбиелеу, ойын арқылы тапқырлық қасиеттерін қалыптастыру.
- Ертегілердің бір саласы - әдеби ертегілер. Әдеби ертегінің жазған авторы белгілі болғандықтан оны әдеби ертегі деп атаймыз. Әдеби ертегілер көбінесе ел арасында ауызша айтылып келген әңгіме аңыздардың негізінде туады. Әдеби ертегілер өлең және қарасөз түрінде айтыла береді.
Әбділда Тәжібаев - туған әдебиетіміздің ірі тұлғаларының бірі. Ол 1909 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. Атақты ақын Нартай келіп, Әблділданың анасы Айманкүлмен айтысқа түскен. «Сыр елі - жыр елі» атанған сырда туып - өскен Әбділдаға іргелі ақындардың жыр додасы да өзіндік әсерін тигізсе керек. Ә. Тәжібаевтың «Толағай» әдеби ертегісіне Толағай атты батыр бала туралы және оның атымен аталып кеткен Толағай тауы туралы халық аңызы арқау болған. Ә. Тәжібаев талғампаз тарих төрінен ойып тұрып орын алған тұлға. Осыдан тура бір ғасыр бұрын Сыр өңірінде дүние есігін ашқан Әбділда әкесінен ерте айрылса да, анасының аяла алақаны арқасында жатқа жалтақтамай өсті. Бала кезінен әдебиетке құмарлығын оятқан да анасы. Айманкүл шеше таңды таңға қосып, қисса оқитын. Ақынның әдебиетке жақындығы осыдан басталса керек. Әбділда ақын халқын «Толағаймен» табыстырды. Толағай еліне жаңбырлы тауды қалай көтеріп әкелсе, ақын поэзияға өзінің арқалы жырларын арқалап келді. - Әбділда Тәжібаев - туған әдебиетіміздің ірі тұлғаларының бірі. Ол 1909 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. Атақты ақын Нартай келіп, Әблділданың анасы Айманкүлмен айтысқа түскен. «Сыр елі - жыр елі» атанған сырда туып - өскен Әбділдаға іргелі ақындардың жыр додасы да өзіндік әсерін тигізсе керек. Ә. Тәжібаевтың «Толағай» әдеби ертегісіне Толағай атты батыр бала туралы және оның атымен аталып кеткен Толағай тауы туралы халық аңызы арқау болған. Ә. Тәжібаев талғампаз тарих төрінен ойып тұрып орын алған тұлға. Осыдан тура бір ғасыр бұрын Сыр өңірінде дүние есігін ашқан Әбділда әкесінен ерте айрылса да, анасының аяла алақаны арқасында жатқа жалтақтамай өсті. Бала кезінен әдебиетке құмарлығын оятқан да анасы. Айманкүл шеше таңды таңға қосып, қисса оқитын. Ақынның әдебиетке жақындығы осыдан басталса керек. Әбділда ақын халқын «Толағаймен» табыстырды. Толағай еліне жаңбырлы тауды қалай көтеріп әкелсе, ақын поэзияға өзінің арқалы жырларын арқалап келді.
• 1909 жылы 4 - ақпанда Қызылорда қаласында дүниеге келген. • 1995 жылы 23 – қыркүйекте дүниеден өткен. • Ә. Тәжібаев – ақын, драматург, әдебиет зерттеуші, Қазақстанның халық жазушысы, филология ғылымдарының докторы, профессор. • Тұңғыш жинағы «Жаңа ырғақ» 1933жылы жарық көрген. • 50 шақты кітаптың авторы. • «Толағай» әдеби ертегісі 1978 жылы жазылған • «Жамбыл» кинофильмінің сценарийін жазған. • Марапаттаулары: «Октябрь революциясы» орденімен, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен екі рет, «Құрмет белгісі» орденімен, медальдармен. • Әбділдә Тәжібаев "Күй атасы", "Ақын", "Портреттер" дастандары, балалар тақырыбында да қалам тартты. - • 1909 жылы 4 - ақпанда Қызылорда қаласында дүниеге келген. • 1995 жылы 23 – қыркүйекте дүниеден өткен. • Ә. Тәжібаев – ақын, драматург, әдебиет зерттеуші, Қазақстанның халық жазушысы, филология ғылымдарының докторы, профессор. • Тұңғыш жинағы «Жаңа ырғақ» 1933жылы жарық көрген. • 50 шақты кітаптың авторы. • «Толағай» әдеби ертегісі 1978 жылы жазылған • «Жамбыл» кинофильмінің сценарийін жазған. • Марапаттаулары: «Октябрь революциясы» орденімен, «Еңбек Қызыл Ту» орденімен екі рет, «Құрмет белгісі» орденімен, медальдармен. • Әбділдә Тәжібаев "Күй атасы", "Ақын", "Портреттер" дастандары, балалар тақырыбында да қалам тартты.
*Сөздікпен жұмыс Отыз күндік мереке - қазақта үлкен ұзақ уақыт тойлаған дәстүр болған. "Отыз күн ойын, қырық күн тойы" деген сөз содан қалған. Жай оты - найзағай сұсы басты - айбатынан сескенді еткен еңбек ұшты желге - пайдасы болмады, зая кетті Егілмеген - жыламаған - *Сөздікпен жұмыс Отыз күндік мереке - қазақта үлкен ұзақ уақыт тойлаған дәстүр болған. "Отыз күн ойын, қырық күн тойы" деген сөз содан қалған. Жай оты - найзағай сұсы басты - айбатынан сескенді еткен еңбек ұшты желге - пайдасы болмады, зая кетті Егілмеген - жыламаған
- «Толағай» әдеби ертегісін құрылысына талдау жасау.
- Басталуы. Саржан атты мерген болуы Дамуы. Толағайдың дүниеге келуі Байланысы. Әкесімен аң аулауға шығуы Шиеленісуі. Жолбарыспен айқасуы Шарықтау шегі. Еліне жауын жаумауы Шешімі. Еліне жауын жаудыруы
- * Поэманы сатылай кешенді талдау 1. авторы 2. тақырыбы 3. жанр түрі 4. идеясы - 5. құрылысы: а) шумақ - ә) тармақ - б) бунақ - в) буын - г) ұйқас -
АССОЦИАЦИЯ - Үй тапсырма:
- Ә. Тәжібаевтың өмір жолы мен Толағай ертегісін оқып, мазмұндау. Толағай ертегісінен ұнаған үзіндісін жаттау.
ҚОРЫТЫНДЫ:СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕРІҢДЕР - 1. Ертегі дастанға қандай оқиға арқау болған? 2. Ақын суреттеп отырған оқиға қай заманға сай келеді? 3. Ә. Тәжібаев кім болған? 4. Қандай шығармалары бар?
Достарыңызбен бөлісу: |
