Оқулық ретінде бекіткен Ал ма ты «Қа зақ уни вер си те ті» 016 Әож 94

192
§­1.­XV­ғасырдың­алғашқы­ширегіндегі­
­­­­­­­Қазақ­хандығының­дамуы­
ХV-ХVІ ғасырдағы Қазақ хандығының саяси тарихын шарт - 
ты түрде 1458-1470 ж. хандықтың құрылуы, 1470-1521 ж. ара-
лығы күшеюі мен нығаюы, 1521-1538 ж. хандықтың «уақытша 
әлсіреуі», 1540-1598 ж. хандықтың қайта көтерілуі немесе эт ни - 
калық территориясының қалыптасуының аяқталу кезеңі деп бөлу - 
ге болады. Әрбір кезеңнің басты белгілерін хандықтың сол тұстар-
дағы ішкі және сыртқы саяси жағдайының қандай болғандығы, 
жекелеген хандардың жүргізген саясаты, сонымен қатар, билік 
басындағы хандардың жеке тұлғалық қасиеттері арқылы анықтауға 
болады. Керей мен Жәнібек, Бұрындық, Қасым, Хақназар, Шығай, 
Тәуекел хандардың билік құрған кезіндегі Қазақ хандығының
саяси жағдайы осыған дәлел.
Қазақ хандығының дамуы мен қалыптасуында Қасым хан 
билік құрған кезең аса маңызды болып есептеледі. Жәнібек хан-
ның тоғыз ұлының бірі Қасымның «Тарих-и Рашиди» атты еңбекте 
қай жылы дүниеге келгендігін анықтайтын мәлімет бар. Онда ав-
тор 1513 жылы шағатайлық Сұлтан Сайд ханның Шу бойындағы 
Қасым хан Ордасына келгені жөнінде жаза келіп, «бұл кезде Қасым 
ханның жасы алпыстан асып, жетпіске жақындап қалған бола-
тын», – деп баяндайды. Осыған сүйене отырып, 1513 жылы Қасым 
ханның жасы 67-68-дерде десек, онда ол 1445-1446 жылдарда 
дүниеге келген болады. Ортағасырлардағы Қазақстан тарихының 

жүктеу 24,43 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: