7-кесте. Қара металлургияның Қазақстандағы үлесі
мың т.
|
1995
|
1996
|
1997
|
1998
|
1999
|
2000
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
Шойын
|
2530,1
|
2535,5
|
3089,3
|
2594,2
|
3438,1
|
4010,6
|
3906,5
|
4008,9
|
4138,1
|
4283,1
|
Мартен болаты
|
374,5
|
599,8
|
592,8
|
187,7
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Болат
|
2581,4
|
2534,3
|
322,4
|
2893,3
|
4059,9
|
4758,8
|
4645,7
|
4804,7
|
4907,9
|
5126,6
|
Электрлік болат
|
70,7
|
82,6
|
65,1
|
35,4
|
45,2
|
40,2
|
45,3
|
61,8
|
161,5
|
260,6
|
Ферроқорытпа
|
809055
|
606616
|
843445
|
726346
|
999603
|
1093089
|
1135399
|
1235451
|
14011346
|
1447290
|
Темірлі
хром
|
511628
|
345857
|
605125
|
542050
|
731563
|
799762
|
761901
|
835743
|
993001
|
1080993
|
Темірлі
силиций
|
255433
|
118149
|
133380
|
92125
|
140263
|
133269
|
145780
|
126968
|
127322
|
103576
|
Ферро-силикио-марганец
|
20185
|
60175
|
55053
|
57376
|
78495
|
102719
|
141176
|
163725
|
178923
|
155321
|
Ферросилико хром
|
21284
|
69759
|
48462
|
33553
|
49282
|
55634
|
79746
|
108028
|
98134
|
104800
|
Жартылай болатты құймалар
|
-
|
-
|
3864,6
|
3107,8
|
4088,1
|
21856
|
8826,5
|
9105,9
|
9385,6
|
9191,6
|
Прокат
|
2152,9
|
2287,9
|
030,2
|
2585,1
|
3186,2
|
3893,8
|
3888,4
|
4017,8
|
3837,8
|
4039,7
|
Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы металлургиялық кешенінің өндірістік жағдайы былай сипатталады: елімізде қазіргі кездегі өндірісті дамыту үшін ғылымды қажетсінетін, жоғары технологиялық, арнайы материалдар мен қорытпаларының өнеркәсіптік өндірісі мүлдем жоқ; машина жасау, мұнай газ, таулы-металлургиялық, жеңіл, тамақ және өнеркәсіптің басқа салалары, құрылыс индустриясы, ауыр машина жасау және кеме жасау үшін темір қақтау және металл өнімдеріне талап етілетін сұрыптау жүргізілмейді. ең озық технология негізіндегі – ұнтақты металлургия, электрометаллургия, гальванотехника, жаңа литейлі мен химиялық технологиялар және т.б. материалдар мен металл бұйымдарының өнеркәсіптік өндірісі жоқ. Балансы аяғына дейін есептелмеген, металдардың екінші ресурстары жеткіліксіз тиімді пайдаланылады, ал шетелге шығару бақылаусыз жүргізіледі.
Мұндай мақсаттар сервистік-технологиялық экономикасының ұзақ мерзімді жоспарына өту үшін шикізаттық бағытталуынан, жағдайларды дайындауынан бастап өтуіне жағдай жасайтын, экономика саласын әртараптандыру жолымен еліміздің тұрақты дамуына жетуге бағытталған Қазақстан Республикасы Индустриалдық-инновациялы дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясында да қойылған.
Көріп отырғанымыздай, Қазақстанда тот баспайтын, конструкциялы, ыстыққа төзімді, қоспасыз болат және әртүрлі аспаптарға пайдаланылатын болат өндірмейді. Республикада жыл сайын 400 мың тонна болат импорттайды. Осыған байланысты елімізде прокат өндірісі бойынша мини зауыттарды пайдалану тиімдірек дейді сарапшылар, себебі экономикалық жағынан қарастырсақ, отандық машина жасау зауыттары 100 мың тонна, ал металл өндіру зауыттары кемдегенде 50 мың тонна өндіреді. Жыл сайын металдың тұтыну қарқыны өсіп келеді, 20-25% құрап отыр.
Құрылыс алаңдары металлды кеңінен қолданады. Құрылыс үшін, металл өңдеу зауыттарында сортты прокаттарды, ақ қаңылтырды шығарады. Сондай-ақ, прокаттан жасалған өнімдер ел үшін қызмет етеді, ол желінің ішкі инфрақұрылымы болып табылады, яғни газ, су, жылумен жабдықтау үшін пайдаланылады.
ҚР-дағы темір кені орындары (ашық әдіс, карьерлермен) - Лисаков-қызыл, Саколов-Сарыбай-железня, Аят-магнит, Кашар-бурый. Бұл жерден алынған металды «Арселор Металл Теміртау» өндіреді, болат, шойын, прокат аламыз. Мұнда руда құрамында темір кені 30-50% аралығында кездеседі. 1 тонна болатты алу үшін 2 тонна руда қажет етіледі. Байыту комбинаттарында (окатош-гранулар-темірдің) рудаларды үгітіп, қоспалар жасайды, ол үшін феррум, күкірт, тас көмірді пайдаланады. Флюсты шлагтарды шығарып тастау үшін қолданылады. Донна пештерінің биіктігі жүз метрге, диаметрі отыз-қырық метр келеді. Донна пештерінің ішкі құрылысын ыстыққа төзімді сазды (глиналарды) пайдаланады, бұл айтып отырған глиналар Қарағанды облысында кең тараған.
Темір кенін жоғарыда айтып өткендей Теміртауда өңдейді, ең бірінші шойын-болат-прокат-машина жасайтын кешен (комплекс) байыту комбинаттарында өңдейді.
Теміртау – толық циклді (прокаттарды шығарады) шойын-болат- прокат шығаратын зауыт. Бұл зауыттың атауы бірнеше рет өзгертіліп отырған сонны атай кетейік: «Казахстанская магнитка-Карагандинский металлургический комбинат полного цикла», т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
