Өнеркәсіп географиясы

жүктеу 2,97 Mb.

бет	71/117
Дата	22.12.2023
өлшемі	2,97 Mb.
	#44894
түрі	Оқулық

1 ... 67 68 69 70 71 72 73 74 ... 117

Увалиев. Оқулық, өнеркәсіп географиясы

Ағаш тілу өндірісі
Ағаш тілу - ағашты механикалық өндірудің аса кең тараған түрі және ағаш өңдеу өнеркәсібі салаларының ішінде бірінші орында. Оның өнімдері: тақтай, брустер, шпалдар, басқа да бойлық бойынша тілінген материалдар. Бөренелерді арнаулы ағаш тілу рамаларында (станоктарда ) тіледі. Сондай-ақ ленталы және дөңгелек аралы станоктар қолданылады.
Рамалар – мөлшері едәуір үлкен станок, оның негізгі бөлігі вертикальды аралар бекітілген рама. Станок жұмыс істегенде рама жоғары-төмен қозғалыс жасап тұрады. Ағаш тілу зауыттары – ірі кәсіпорындар. Орташа зауытта 3-5 рама болса, ірі зауыттарда 15-20 және одан да көп рамалар орнатылған.
Ағаш тілу рамасының жылдық өнімділігі ағашты жаппай бірден тілгенде 125 мың куб .м-ге жетеді. Бөренені негізінен екі тәсілмен: жаппай бірден және броус жасап тіледі. Жаппай бірден бөрене рамадан бір рет өткізілгенде ені әртүрлі шеті кесілмеген тақтай тіліп шығарады.
Брус жасап тілгенде бөрене рамадан екі рет өткізіледі (бірінен соң бірі келетін екі рамадан). Рамадан алғашқы өткізгенде бөренеден тек екі горбыль және екі бүйірлі, шеті кесілмеген тақтай тілінеді, соның нәтижесінде екі қырлы брус алынады. Брусты екінші рамадан өткізгенде оны брус қалыңдығына тең ені бірдей шеті кесілген тақтайларға тіледі.
Брус тәсілмен тілу рамадан әрбір бөрененің екі рет өтуін қажет ететіндіктен ағаш тілу зауытының өнімділігін төмендетеді. Соған қарамастан негізінен осы тәсіл қолданылады.
Брус түрінде тілудің жаппай бірден тілуден айырмашылығы бар: дәл, ені бірдей тақтай алу, пайдалы ағаш тілу материалдардың артуы (2-3 пайыз ), тақтайларды сұрыптаудың оңайлығы, кесу станоктарына қажеттіктің азаюы, оның орнына қосымша ағаш тілу материалдары орташа 65-70 пайызға жетеді. Қалғандары қалдық – горбыль, рейка тақтайдың шеттері, ағаш ұнтағы. Ол қалдықтар химия өнеркәсібінің шикізаты ретінде пайдаланылады. Сондықтан ағаш тілу өндірісінің басқа өндірістермен құрамдастыру керек (гидролиз,целлюлоза т.б)
Ағаш тілу өнеркәсібінің орналасуында елеулі өзгерістер бар. Олар ормандары бай, шикізат көзінде жақын аудандарда, көбіне кеме жүретін өзендердің сағасында, портты қалаларда, су жолдар мен теміржолдардың түйіліскен жерлерінде орналасады.

жүктеу 2,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 67 68 69 70 71 72 73 74 ... 117