сонымен қатар олар сол уақытта жалғыздық пен оңашалықты ұмытады. Бұл отбасы
мүшелеріне түрлі қызмет алуға және ыстық ықылас танытуға мүмкіндік береді. Бұл ауқымды
мәселені қозғайды, дегенмен денсаулық мәселесіне көзбояушылық тудыра қоймайды. Бұл
аурудың өмірін ұзарту үшін көрсетілетін көмек пен іс-әрекеттер. Бұл адамдардың өзін бақылау
мен денсаулығын күту сезімін тудырады. Тұрмыстық жағдайдағы күтім мен қолдау көрсететін
отбасы мүшелеріне тренинг өткізуге болады. Бұл отбасы мүшелеріне ауыр жүк болуы мүмкін,
әсіресе балалар үшін. Үй жағдайында жүргізілетін күтімде аурудың қажеттіліктеріне бағыт алу
керек. Тұрмыстық жағдайдағы күтім кезінде дәрігерге немесе ауруханаға жолдау қағаз алу
қажет. Бұл қоғамда өзінің іс-әрекеттерін бірқалыпты ұстауға жәрдем береді. Бұл болып жатқан
оқиғаға байланысты қосымша мәліметтер жинауға көмектеседі.
АҚТҚ -мен ауырған адамдарды күту арқылы, оларды күтіп жүрген адамдардың кім екенін
ұмытпау керек.
АҚТҚ -мен ауырған адамдарды күтіп жүргендердің үлесіне үлкен салмақ түседі.
Эпидемияның мөлшерінің өсуі, көп елдердің денсаулық сақтау ұйымдарының мөлшерінің өсуі,
ауруларды күту ауыртпалығы отбасы мен қоғам арасын бөліп отырады.
Ол адамдар қымбат қамқоршы. Күтімнің сапалылығы және оны жалғастыру күтушілердің
денсаулығы мен моральдық жағдайына тікелей байланысты.
Күтім жасаушылар дегеніміз кімдер?
АҚТҚ диагнозы әрдайым да қатты қобалжытады. Қорқыныш, ашу және қамығу, өзін өзі
өлтіру туралы ойлар көбінесе диагнозды қойғаннан кейінгі сағаттар мен апталарда болады.
Адамдар мұндай уақытта кеңес пен көмек алуға қайда барады? Осыны өздігінен шешуге мүмкін
болмаған кезде оларға кім күтім жасайды?
Көбінесе күтім жасаушылардың рөлдері өзара алмасып, қамқорлық жасау деңгейлерінің
арасындағы шекаралар да ауқымданады. АҚТҚ /ЖҚТБ-мен қатты зардап шеккен аудандарда
ҮЕҰ кеңес берушілер мен күтім жасайтын медбикелер, арнайы білімі бар өз еркімен көмек
берушілер, ЖҚТБ-мен ауырған жанұяның қандай да бір мүшелеріне қамқорлық жасайды.
Кәсіби күтім жасаушылардың немесе өз еркімен көмектесушілердің кейбіреулері АҚТҚ-ның оң
мәртебесіне ие болады. ЖҚТБ клиенті ретінде қызмет көрсету ұйымдарында тіркеуде тұрады.
Ол жерде олар өздеріне тиесілі күтімдерін алады.
Көмекші (мейірімді, ерікті)
Ерікті көмекшілер АҚТҚ мен өмір сүруші адамдар қоғамдастығына бағдарлама даярлайды.
Бұлардың кейбірін бейресми көмекшілер деп атауға болады: Олар ауруға махаббат сезімімен,
қайырыммен қарайтын, оларды жақсы білетін достары немесе көршілері. Сонымен қатар
қоғамдық жұмыстарға жиі араласатын адамдар, мысалы, шіркеу қызметкері (мүшелері). Бірақ
ЖҚТБ бағдарламасымен жұмыс жасайтын адамдардың көпшілігі ресми көмекшілер болып
табылады. Олар жинақталған және оқытатын бірлестіктермен келісім шарт негізінде жұмыс
істейді. Бұл ұйымдарға мынандай адамдар қажет:
!
жақсы таңдай алатын;
!
өзге адамдарды талқыламайды және сыйлайды:
!
құпияны сақтай алатын және сенімді;
!
адамдармен тез тіл табысатын;
!
симпатиялық сезімі мол;
!
өз-өзіне сенімді;
!
жұмыс істеу шебері
3. АӨА қызметіне көмекшілерді қатыстыру
АҚТҚ инфекциясын жұқтырған адамдарға күтім және көмек көрсетуде ұйымдардан
көмекшілер тартылады. АҚТҚ-мен өмір сүретін адамдардың өздері де көмекші бола алады және
ең қажетті топ адамдарына жатады. Олар әр түрлі ортада негізгі роль атқарады. Мысалы:
АҚТҚ инфекциясының диагнозы қойылған немесе ауруханада, емханаларда
тестілерден өткен адамдарға консультация беріледі.
119
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
АҚТҚ мен өмір сүруші адамдарға көмек көрсетеді. Көмекші ретінде үй тұрмысына
көмек көрсетеді.
Өз іскерлігін үлгі ете отырып қоғамдық оқытуды жүргізеді. Қоғамдық іс-шараларды
өткізу барысында қоғамдық мәселелерге көңіл бөлу керек. АҚТҚ инфекциялы адамдар әр
түрлі мәдени, мерекелік іс-шараларға қатысады. Науқас ата-аналы балаларға
көмектеседі. Көмекшілерді оқыту..
АӨА мәселелерінің себептері
1. Білімнің жетіспеушілігі
АҚТҚ инфекциясының емдеу мүмкіншіліктері туралы білімнің жетіспеушілігі
Мағлұматтың жоқтығы немесе оған шек қою.
2. Дағдылардың жетіспеушілігі
Дағдыларды оқуға шектеулі мүмкіндік
Тәжірибе барысында, дағды қалыптаспағандықтан қолдануға мүмкіндіктің
жетіспеушілігі, мысалы, мүшеқапты қолдану
3. Қате пікір және қатынас
Әйелдердің жеке шешім қабылдауға, тәуелсіз болуға болмайтындығы туралы пікір.
Басқалардан өзгеше, ешкімге ұқсамау
АҚТҚ-мен өмір сүретін адамдар қорқынышы.
4. Жастардың жыныстық қатынасты білмеуі туралы пікірлер.
5.Әлеуметтік мәдени қысым
Еркектердің шешім қабылдауын күтуі
БАҚ дұрыс емес мәлімет
Кедейлік және ресурстардың жетіспеушілігі
Медициналық күтімге шектеу
АҚТҚ мен өмір сүруші адамдар позитивті өзгерістердің тәсілдері
1. Білімді жақсарту.
Инфекцияның алдын алу.
Емдеу мүмкіндігі.
Инъекциялық есірткілерді «қауіпсіз» қолдану.
Дұрыс тамақтану, өзіндік күтім.
АҚТҚ инфекциясының екіқабат кезінде балаға жұғу қаупінің азаюы.
2. Дағдылардың көптігі;
Басшы, жетекші;
Кеңес беру;
Қатынас дағдылары;
Мүшеқапты қолдану;
АҚТҚ/ЖҚТБ туралы балаларға қатысты сұрақтарды түсіндіру;
Қоғам алдында өзін-өзі ұстау;
3. Позитивті қатынас және пікір
Еркектер мен әйелдердің тең құқықтары және мүмкіндіктері
АҚТҚ-мен өмір сүретін адамдардың қауіпсіз жыныстық қатынаста қалуы
Өзгелерге көмек
Өзіндік қауіпті түсіну
Жастарда құқықтары бар туралы фактіні қабылдау
Өзіне, өз күшіне сену
120
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
Достарыңызбен бөлісу: |
