Кемшіліктері:
1. Тесттің құрылымы көп уақытты алады.
2. Тест сұрақтары нақты ойлау фактісіне құрылады.
3. Берілген нұсқаларда бір ғана жауап дұрыс болуы мүмкін.
4. Берілген тесте альтернативтік және мүмкін болатын жауаптарды таңдау қиын.
5. Мұндай тест оқушылардың ойын айтуға мүмкіндік бермейді, себебі бір ғана дұрыс
жауап көрсетілуі тиіс.
Салыстыру тесті:
Бұл тестте көптеген нұсқаулар мүмкін болатын жауаптармен болады.
Берілген тесттің тиімділігі:
1. Оны көптеген пәндерде қолдануға болады.
2. Ол мүмкіндігінше тез әзірленеді.
3. Оны тексеру оңай.
Кемшіліктері:
1. Ол нақты ақпаратты тексереді.
2. Ол жауапты ойлауды болжамайды.
3. Ол естіген ойларды дұрыс жауапты іздеуге қосады.
4. Ол процесті қиындатады, себебі: мүмкін болатын жауаптар көбейеді.
Тесттің аяқталуы:
Бұл тест оқушылардың сөз немесе фраза таңдау белсенділіктерін тексереді, яғни сөйлеу-
мен стиль мен логикасын дәлелдейді.
Берілген тесттің тиімділігі:
1. Оны құру оңай.
2. Ол дұрыс жауапты табуды жылдамдатады, себебі: жауапты оқушы-студент беруі керек.
3. Ол шешім қабылдауда диаграммалар немесе кең көлемде графиктерді қосады.
Кемшіліктер:
1. Ол қалыптасқан нақты ақпаратты тексереді.
2. Қазіргі түсінікке қарағанда, ол есте сақтауды бағалайды.
3. Балама жауаптар, оқушылар көрсеткіштері, дұрыс жауапқа өте жақын болуы мүмкін, не
бағалауды қиындатады.
4. Тест жауаптарының мағынасы оқушыларға көмек болуы мүмкін.
Эссе:
Бұл тест оқушыларға ақпаратты жүйелеуге мүмкіндіктер береді. Сондай-ақ оқытушыға
өтілген пәнді оқушының қаншалықты түсінгені туралы мәлімет береді. .
Тиімділігі:
1. Оқушыны шығармашылыққа ынталандыру.
2. Ол оқушыларды өз ұсыныстарын айтуға ынталандырады.
3. Мағлұмат көшіруге мүмкіндіктері аз.
4. Табуға мағлұмат аз.
5. Ол оқушыларға жауап табуға мүмкіндік береді, олардың қарым-қатынасын, бағасын,
дағдысын және білімін тексеруде.
Кемшіліктері:
1. Баға субъектілі мінезді бағалайды.
2. Баға қою көп уақытты алады.
3. Жазуға көп дағдыланған оқушылар үшін өте тиімді.
4. Бұл тест өтілген материалдармен шектеліп, тек қана өзіңді бағалауға мүмкіндік береді.
174
МОНИТОРИНГ
ЖӘНЕ
АЛДЫН
АЛУ
ШАРАЛАРЫ
ТУРАЛЫ
БІЛІМ
БАҒДАРЛАМАСЫН
БАҒАЛАУ
Ресурстық материал 11. 1 С
Тестке сұрақтар дайындау ережелері
Жалпы ережелер:
1. Жауапты білуге көмектесетін сұрақтардан аулақ болыңыз.
2. Бір сұрақ екіншісіне көмек болатын байланысқан сұрақтардан аулақ болыңыз.
3. Артық детальдаудан аулақ болыңыз.
4. Теріс істерден аулақ болыңыз.
5. Күрделі сөз бен күрделі сөйлем қолдану сияқты қажеті жоқ қиындықтардан аулақ
болыңыз.
6. Тіке цитатадан аулақ болыңыз.
7. Оңай, нағыз және түсініксіз жауаптардан аулақ болыңыз.
8. Оқушыларды адастырып қоюдан және оларды білімсіздікте ұстап алудан аулақ
болыңыз.
9. Әр сұраққа бір дұрыс жауап болуы керек.
10. Мысалдарды дұрыс, ұқыпты және нақты қолданыңыз.
11. Синтаксистік және грамматикалық ережелерді ұстаныңыз.
Мүмкін болатын жауаптары бар тест сұрақтары:
1. Негізгі тікелей сұрақ қойыңыз.
2. Тікелей бір сұрақ қойыңыз.
3. Балама, қарама-қарсы бағыттағы, болжамды жауаптардан сақтаныңыз.
4. Балама жауаптың логикалық тізбегін ойлаңыз.
5. Жауаптардың көлемі бірдей болу керек.
6. Әр түрлі және шындыққа сәйкес келетін жауапты таңдаңыз.
7. Жауаптардың дұрысы жоқ деген нұсқаны байқап қолданыңыз.
8. Грамматикалық және бірінен кейін бірі келген нұсқаулардың жауабы және сұрағы.
9. Терминді сұрақ күйінде елестетіп, тесттің нұсқасын терминалогиясы ретінде
елестетіңіз.
10. Жеке тұлғалық көзқарастан сақтанып, қарама-қарсы баға қою.
11. Жоғарғы нұсқауды қолданып, көптеген дұрыс болатын жауаптар ішінен пайдаланыңыз.
12. Проблемалық сұрақтарды мүмкіндігіңіз болса толық баяндаңыз.
Салыстырмалы сұрақтар:
1. Бір-бірімен тығыз байланысқан жауаптар категорияларын қолданыңыз.
2. Үлкен емес көлемі мағынасыз, байланыссыз сөйлемдердің жауаптары нақты болуы
керек.
3. Жауаптарды логикалық тұрғыда орналастырыңыз.
4. Ауыстырған сұрақтардың себебін түсіндіріп, нақты құрылымы болуы керек.
5. Сәйкестікті болдырмауға тырысыңыз, жауаптардың көп түрлілігін пайдалану арқылы.
6. Жауап беру барысында, ұзақ сөйлемдерді пайдалануға тырысып, ал қысқа сөйлемдер
болжау есебінде болуы керек.
7. Болжам сөйлемдерді санмен көрсетіңіз, ал жауаптарды әріптермен көрсетіңіз.
8. Сұрақтарға байланысты жауаптарды бір бетке жазу керек.
Дұрыс/дұрыс емес:
1. Сұрақтың дұрыс емес екендігіне көз жеткізіңіз.
2. «Және»; «немесе» сөздерін көп қолданбаңыз.
3. Барлық сөйлемдерде сөз саны бірдей болуы тиіс.
4. Цитаттар мен стереотиттен аулақ болған жөн.
5. Сұрақ шаблондардан қашуға тырысыңыз.
6. Сұрақтың түйінді элементін сөйлемнің аяғына жазуға тырысыңыз.
7. «Дұрыс\дұрыс емес» орнына «жоқ\иә» қолдануға болады.
8. Сұрақтарды нақты құрастырыңыз.
175
МОНИТОРИНГ
ЖӘНЕ
АЛДЫН
АЛУ
ШАРАЛАРЫ
ТУРАЛЫ
БІЛІМ
БАҒДАРЛАМАСЫН
БАҒАЛАУ
Қысқаша жауаптар, аяқталған немесе артық сұрақтар.
1. Сөздерді түсінікті және нақты етіп таңдаңыз.
2. Сөйлемнен кейін бос орын (пробел) қалдырыңыз.
3. Бос орынды (пробел) тек сөйлемдерде қолданыңыз.
4. Цитаттар мен стереотитпен аулақ болған жөн
5. Қысқа, нақты және жауап талап етіңіз.
6. Терминдер ұсыныңыз және оның анықтамасын талап етіңіз.
7. Жауапта кездескен терминдерді түсіндіріп кетіңіз.
8. Аяқталмаған сөйлемдердің орнына нақты сұрақтарды қолданыңыз.
Эссеге қойылатын сұрақтар:
1. Оқушылардың беретін жауаптарына үлкен мән беріңіз.
2. Сұрақтың мақсатын талдап алыңыз.
3. Таңдауды қажет ететін сұрақтарды пайдаланбаңыз.
4. Түрлі жауап талап ететін сұрақ қойыңыз.
5. Бір немесе одан да көп сұрақтарды эссеге қолданыңыз.
6. Бағаның жүйелік сызығын құрастырыңыз.
Мәселені тәжірибе жүзінде шешу сұрақтары:
1. Тестті құрастыру негізінде жаңа және жаңа материалдарды құрастыру.
2. Оқушылардан мысал келтірулерін сұраңыз.
3. Пайдаланылатын қолда бар материалдың құндылығын тексеріңіз.
4. Тест құрастыру кезінде график немесе диаграмма қолданыңыз.
5. Шығармашылыққа еркіндік беріңіз.
Келесі қадамдар
Қорытындыда, іс-шаралар тізімін ұсынамыз, оқушылар өз білім алу шеніндегі
программаларды орындаулары міндетті.
Педагогикалық колледж оқушыларының берілген білім бағдарламасы көлемінде
жүзеге асыратын іс-әрекеттеріне бағыт
!
АҚТҚ және ЖЖБИ дың жұғу жолдарының төмендеуін қарастыру.
!
АҚТҚ/ЖҚТБ және ЖЖБИ-дың жұғу жолдарының төмендеу мақсатында жауапты тәртіп
пен қарым-қатынас орнату.
!
ЖЖБИ-ң берілу жолдары АҚТҚ сияқты берілмейтінін түсіндіру.
!
АҚТҚ/ЖҚТБ-ның ЖЖБИ әсерін жеке адамға, отбасыға, қоғамға және халық деңгейінде
сипаттау.
!
Бағдарламаны анықтау, халықаралық және халықтық деңгейде, қолдау және көмек
көрсету.
!
Білім, тәртіп, дарын репродуктивтік денсаулыққа көмек көрсетулерін, жауапты тәртіп
тоқталатынын түсіндіру.
!
Жауапты тәртіп болдырмауын түсіндіру.
!
Жыныстық қатынасты үйлену тойына дейін «күту» болдырмауды қалайтын оқушылар-
ды қолдау бұл жоғарғы жауапкершілік тәртіп.
!
Олардың өз тілектері; сезімдері мен біліктіліктерін педагогтармен, отбасының мүшеле-
рімен, құрастырумен бөлісуді қолдау.
!
Оқушыларды студенттердің АҚТҚ/ЖҚТБ-мен және ЖЖБИ-дың жұғу жолдарын
қысқартуды инфициялау білімдерін жетілдіру
!
АҚТҚ және ЖЖБИ-дың инфициялау және дискриминциялау жұғу жолдарын
оқушылардың дамыған қабілеттерінен дарындарын гипотикалық және тәжірибелік
жағдайлармен байланыстыратынын шешу.
176
МОНИТОРИНГ
ЖӘНЕ
АЛДЫН
АЛУ
ШАРАЛАРЫ
ТУРАЛЫ
БІЛІМ
БАҒДАРЛАМАСЫН
БАҒАЛАУ
!
Оқушылардың алған білімдерін, қабілеттері мен дарындарын өз өмірлерінде сенімді
қолдану қажет.
!
Оқушылардың коммуникациялық қарым-қатынастарын өздерінің достарымен,
мұғалімдерімен, ата-аналарымен және тағы басқа қалыптастыру.
!
Оқушылардағы «жоқ» деп айту қабілеттерін дамыту, құрдастарының және түгел қоғам
жағынан келетін жағымсыз әрекеттеріне қарсы тұруларын дамыту.
!
Оқушыларға дискриминациямен күресу құқығы сияқты бірінші орында тұрғанын
түсіндіру.
177
МОНИТОРИНГ
ЖӘНЕ
АЛДЫН
АЛУ
ШАРАЛАРЫ
ТУРАЛЫ
БІЛІМ
БАҒДАРЛАМАСЫН
БАҒАЛАУ
1. ЯшинаД. Камалдинов және басқалар. «Мен тренинг өткізгім келеді» Новосибирск, 2002.ж.
2. БҰАТББ «АҚТҚ/ЖҚТБ-ның эпидемиялық баяндамасы» 2004.ж.
3. БҰАТББ «Қорғау және қолдау», «Құқықтық белсенділік» 2001.ж.
4. Информациялық-публистикалық журнал «Анашасыз болашақ» 2004.ж. (№1-2, №3-4).
5. Ж.Ш.Аманова, Г.И.Алтынбекова и др. «Білім беру орталықтарында анашаны пайдала-
натындарға жаңаша көз қараспен қарау». Павлодар 2004.ж.
6. А.В.Грузман «Жас өспірім қыздардың ауытқу тәртібі». Павлодар 2004.ж.
7. С.С.Алтынбекова, А.Л.Катков және басқалар. Қазақстан Республикасындағы
анашалармен ауыратындардың медицина - әлеуметтік реабилитациялық бағдарламасы.
Павлодар 2004.ж.
8. О.Г.Юсупов Шылым шегудің, ішімдіктің, анашалардың балалар және жасөспірімдер
арасындағы алдын алу шаралары.
9. Ата-аналар үшін нашақорлықтың әдістемелік нұсқаулары, балалар және жасөспірімдер
арасындағы шылым шегу мен ішімдік. Ыбырай Алтынсарин атындағы Қазақ Білім академиялық
институты. Алматы 2003.ж.
10. АҚТҚ/ЖҚТБ-мен күресу туралы декларация. АҚТҚ/ЖҚТБ бойынша арнаулы ООН
ассамблеясының сессиясы. 27 маусым 2001.ж.
11. Адам және АҚТҚ (книга для неравнодушних) Киев, 2004 ж.
12. Мектепке арналған АҚЖА алдын алу шаралары мұғалімдер. Дорожкина.Л.А. Алматы
2004.ж.
13. Білім және АҚТҚ/ЖҚТБ. Білім беру орталықтарына арналған информациялық жинақ.
Дорожкина. Алматы 2004.ж.
14. www. Aids.zu.
15. Aidscap. (1996) Тәртіптің өзгеруі төрт негізгі теорияның түйіндемесі. Арлигтон США:
тәртіпті оқыту бөлімі, ВRU.
16. АIDSCAP. Тәртіп өзгерісінің коммуникация маңындағы бағалау және мониторинг
интерьнциясы. Арлингтон: Халықаралық жанұялық денсаулық сақтау.
17. APAC VHS. ЖҚАЖИ және АҚТҚ/ЖҚТБ-ны болдырмауды қолдауға үйрету.
18. Айдар, Индия: VHS. E-таі/: apacvһs @ diasnd 01.сот.
19. Аспог Д.Ж. Эзель.Г. (1995) Бар денсаулық сақтандыруға оқыту. Бостон:
20. АРСАSО (2002) АҚТЖ және адамның құқығы: ҮЕҰ-ға АҚТҚ/ЖҚТБ-мен өмір сүретін
адамдарды және жалпы топтарды оқыту. Манила: АРСАSО.
21. Барнс.Р. (1999) қарсы оқыту, қарсы үйрету. Лондон: RОUJIDE.
22. Бедворд.А.Е. и Бедворд.Д.А. (1992) Денсаулық сақтауға оқыту мамандығы және
тәжірибесі. Юубью:Wт.с.Dzоn Puвisһеs.
23. Биот.С және Исэн П. (1994) жұмыс орындарында және сыныптарда бірігіп оқыту. Лондон:
David Fujтn Pubjisһezs.
24. Бритхард Ж.К және Галанс Дж.Ж. (1989) Топтағы әсерлі талдау. Дубьюк.Wtc Bzоw sһezs.
25. Коллинс Ж.К. және Рау Б. ЖТҚ-ның пайда болуы. (шығарылған күні/жері белгісіз), см.
www lusticejrica оzdiaidsz һtтi
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
178
26. Котрел. Р.С. и др. (1999) Денсаулық сақтаудың және оқытудың негізгі бағыты және
мақсаты. Бостон: Aeeun Васон.
27. Фланаган Д. и Махлер Х «Тең-теңге» әсерлі бағытын қалай жасауын оқыту: ЖТҚ
профилактикасының жүргізуші Рингтонг: FHIIAIDSCAP.
28. FHI/Henau.(2001) Тәртібін өзгертуге арналған жүргізушілік және жұмысты анықтау
бағдарламасы. Непалдық нұсқау, Катманду: FHI.
29. Фросыт.И және т.б. (1999) курсты оқыту: мұғалімдерге және жаттықтырушыларға
арналған практикалық стратегия. Лондон: КОDAN PADE ZITITED.
30. Гронлунд Н.Е (1995) оқу мақсатын қалай жазу және қолдану керек. Принстон,Нью
Джерси: PZENTICE HFLL.
31. IPS (2002) Эксперттік топтың гендерлік сұрақтарға нұсқауы: АҚЖА/ЖТҚ және құқық:
жүргізушінің оқыту туралы және СМИ модульінің құрылымы. HAZAZE IPS.
32. Джагс Д (1991) Топта оқыту. Хьюстон: GUIT PUBIISҺ CО
33. JHUICCP ahd FHI (2001) Жүргізушінің жеке оқытуды және АҚТҚ/ЖҚТБ-ның жыныс
мүшелері арқылы таралуы туралы кеңес беруі.
34. Джонсон А. Және басқалар. (1998) Сыныптағы қарым-қатынас. Минеаполис:Intezaction
Booк со.
35. Калдор, А және басқалар.(2000) АҚТҚ/ЖҚТБ-ға сыртқы көзқарас. Джакарта:
Индонезияның денсаулық сақтау министрлігі.
36. Каучак Д. Пи Эгтан П.Д. (1998) әдісті оқыту және үйрету, зерттеудің негізі. Бостон: AIIyah
Bacon.
37. Келли, А.В. (1999) оқу бағдарламасы: теория және тәжірибе. Лондон: PAUI ChAPTAH
PUBLIShIND ZtD.
38. Келли М.Ж. АҚТҚ/ЖҚТБ қалай білімге әсер етеді және білім АҚТҚ/ЖҚТБ-ға қалай әсер
етеді. Лусака: Білім Инситуты, Замбии Университеті.
39. Кемп Ж.Е. және басқа. (1994) Әсерлі жүргізушінің құрылымы. Нью-Иорк: Tactiiian
intepnationaj.
40. Сақтау және сақтандыру қоғамы. Үйде қарау және адамдарды қолдау, АҚТҚ/ЖҚТБ-мен
өмір сүретін. Техникалық көмек. FHI HENAU және қаржыландыру ЮСАИД. Катманду: FHI.
41. Манн. Ж.(1997) Адамның денсаулығы және құқығы, егер қазір болмаса қашан?
42. МакКичи.В.Ж.(1999) оқыту жөнінде кеңес.
43. Непал ассоциациясының жанұяны жоспарлау. (1998)
44 PATH and FHI (2002) Аз аудиторияға арналған АҚТҚ/ЖҚТБ-ның құрылымдық
материалы. Арлингтонг:FHI.
45. Халықтың кеңесі. «Тең-теңге» оқыту әдісі. Нью-Иорк. Совет народонасемения.
46. Инновациялық және дамытушылық, зерттеушілік орталық. (CERID). (1997) Катманду:
Трибхувана Университеті.
47. Риверс К и Аглетон П. Жасөспірім сексуальдылығы, гендерлік сұрақ және АҚЖ
эпидемиясы. Лондон Университеті.
179
48. Силс.Б. және Глаузгоуз.З. (1998) Тәрбиелеу шешімін қолдану. Принстон. Нью-Джерси:
Pzentice Haii.
49. Силберман.М. (1996) Белсенді оқыту: кез-келген сабақты оқытудың студенттермен
оқытушылардың тәжірибелік жүргізушілігі 101 стратегиясы. Бостон: Aiiun Bacon.
50. Саузанд Ж.С. және басқа (1994) Шығармашылық және бірігіп оқыту: студенттермен
оқытушылардың тәжірибелік жүргізушілігі: Балтимор: Bzookes Publishind co.
51. БҰАТББ. АҚТҚ/ЖҚТБ-ға байланысты ұлттардың бірігуі туралы бағдарлама (2004)
52. ЖҚТБ эпидемия информациясының жағалануы 2004 жыл Женева UNAIDS
53. БҰАТББ (2003) фактілер, стигмалар және дискриминациялар Женева.
54. БҰАТББ (2004) Бүкіл әлемдік ЖҚТБ эпидемиясының қорытындысы. Женева.UNAIDС.
55. БҰБҒМСБҰ. (1999) Таңдаушы тәжірибенің қорытынды буклеті. Женева: UNAIDC.
56. НЕСКАН. Азаматтық және тынық мұхиты аймақтың экономикалық және социалдық ООН
комиссиясы. (2003) Жұмыс бағыты: 1. жастарға тәжірибелік үйретуді жүргізу: АҚТҚ
профилактикасы және анашаны қолдану. Бангкок: UNESCAР
57. БҰБҒМСБҰ Білім, ғылым және мәдениет туралы БҰҰ ұйымдарының сұрақтары. (1991)
Жасөспірім білімінің модулі және жарияланбаған құжаттар, БҰБҒМСБҰ. Бангкок.
180
Республикалық оқу-әдістемелік кеңесімен бекітілген Қазақстан
Республикасының Білім және Ғылым Министірлігі
бастауыш және орта кәсіптік білімі.
Бақылаушылар:
Құрманалиева Ш. Х. педагогика ғылымының докторы, Орал қаласындағы
Ж. Досмухаммедова атындағы педагогтік колледж директоры.
Шалқаров С. Ш. медицина ғылымдарының докторы, МКТ профессоры, Түркістан меди-
цина колледжінің директоры.
Кеңесшілер:
Борибеков К. К. ДДиСО МОН РК директорының орынбасары.
Аяпов К. А. медицина ғылымының докторы Алматы қалалық медицина колледжінің
директоры.
Жүсіпова Р. З. педагогика ғылымдарының кандидаты, Алматы қаласы №1 педагогтік
колледжінің директоры.
Савутова Д. Д. ДДиСО МОН РК бас маманы.
Авторлық топ:
Дорожкина Л. А. Республикалық біліктілікті жетілдіру институтының директордың тәрбие
ісі жөнінде орынбасары.
Байсугурова В. Ю. НЦПФЗОЖ профилактика бағдарламасы бөлімінің меңгерушісі.
Бекбатырова Г. Т. Алматы қалалық медицина колледжінің оқытушысы
Плотинкова М. М. ЖТҚ орталығының профилактика жұмысы бөлімінің меңгерушісі.
Редактор:
Дорожкина Любовь Антольевна
Демеуова Рысалды Маратовна, Республикалық ЖҚТБмен күресу орталығының
эпидемиология бөлімінің меңгерушісі
Осы “басшылықтың ” мазмұнында берілген фактілерді авторлар жауапкершілікке алады
және берілген көзқарас ЮНЕСКО-ның көзқарасымен сәйкес келуі міндетті емес.
181
Достарыңызбен бөлісу: |