Көмектесу мен қолдау көрсету сұрақтары
Әлеуметтік Экономикалық Психологиялық Денсаулық
1) Бес баласы бар үй иесінің
ЖҚТҚБ-ның салдарынан
қиын жағдайға ұшырауы
2) Бойынша АҚТҚ-сы
бар мұғалім
3) Қолында кішкентай
баласы бар әйелдің
бойындағы АҚТҚ ауруы
Ресурстық материалдар 7.2.
АӨСА мәселелері және оларды шешу жолдары
1. АҚТҚ/ЖҚТБ-мен позитивті өмір сүру
Позитивті өмір – АҚТҚ/ЖҚТБ диагнозы бар адамдарға қалай өмір сүру керектігіне көмек-
теседі. ВҚТҚ диагнозы қойылғаны үшін ғана, адам өмір сүруден және басқа адамдармен
араласудан бас тартпауы керек. Бірнеше жыл өмір сүру керектігін өзі шешуі керек. Егер сіз
АҚТҚ-ға бейім адамы бар отбасымен аралассаңыз, оларға позитивті өмір дегенді түсінуге
көмектесіңіз. Сонымен қатар әрине АҚТҚ/ЖҚТБ диагнозы жоқ адамдар да позитивті өмір сүруге
талпынуы керек.
Бұл сіздің үйде де өз отбасыңыздың өміріне араласып, оларға үй жұмысын атқаруға,
тамақ әзірлеуге, шешімін қабылдауға белгілі бір роль атқаруыңыз керек.
Позитивті өмір АӨСА барлық отбасындағы мүшелерге толыққанды өмір сүруге
мүмкіндік береді.
Жаңа мүмкіндіктерді іздеу әр түрлі жағдайда көмек беру үшін аталған ауруларды
позитивті өмірінің бір элементі болып табылады.
Позитивті өмір сүрудің барлық уақытта бақытты болуға талпынуының емес, сонымен
қатар бақытты болуға талпынуыңды тоқтату емес.
ЖҚТБ диагнозы бар адам өзінің денсаулығын мықты күйінде сақтауы керек, бұл ол
үшін не істеу керек:
Егер бұл мүмкін болса ол жақсы және әр түрлі тағаммен қоректенуі керек, тамаққа
ақуыз витаминдері мен көмірқышқылдары көп тағамдарды пайдалануы керек.
Тамақтанудың кемдігі имундық жүйеге зиянын тигізеді. Жақсы тамақтану денсаулықты
нығайтады, ағзаның қорғаныс күшін жақсартады. Консервіленген томаттан гөрі жаңа
дайындалған тамақ жақсы. Көкөністер мен жеміс-жидектер құрамында өмір сүруге
қажетті минералдар мен витаминдер көп. Азықтарды пайдаланбас бұрын оларды жуып
және инфекция түспес үшін қайнату қажет. Өзіне -өзі көмектесу және өзара көмек беру
топтары қаныққан тағамдарды дайындау әдістерімен бөлісуге болады.
Мүмкіндігінше барынша белсенді болу, өзінкүнделікті және толлыққанды ұйқыдан
айырмауы қажет. Дене шынықтыру жаттығулары депрессия мен алаңдаушылықтан
құтқарып жақсы көңіл-күйді қамтамасыз етіп, өмірлік күш-қуат береді.
Егер мүмкін болса, жұмыс істеуді жалғастыру
Әлеуметтік өмірді жалғастырып, отбасымен, достармен араласу
Белгілі бір жұмыспен айналысып немесе ауруы туралы ойдан арылатын нәрсемен
айналысу
115
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
Біреулермен өзінің проблемасы жайында әңгімелесу
Жыныстық қатынаста қолдану қажет
Медициналық көмек үшін және медициналық қызметкерлердің ақыл кеңесін тыңдап,
солармен жүруі керек.
АҚТҚ/ЖҚТБ жайындағы жаңалықтарды тыңдап, олардың профилактикалық іс-
шараларына қатысып және ғылыми ашылулар жайында мағлұмат алу.
Бас тартыңыз;
Ішімдік пен есірткіден
АҚТҚ жұқтыру қаупі бар нәрселерден
Жалғыз қалудан
АҚТҚ-мен ауыратан адамды қамқорлыққа алатын - ол оның өз үйі. Үй көптеген адамдар-
дың махаббаттан зор қолдау ала алатын жері. Егер АҚТҚ -мен ауыратын адам салауатты өмір
салтын сақтап өмір сүруде, ол өзінің өмірін ұзартады және ЖҚТБ-ға жалғасып кетпеуінен
сақтайды. Ұстанымдық өмір сүру дегеніміз - міне осы. АҚТҚ мен өмір сүруші адамдар өзінің
күнделікті өмірін өзгерту үшін көмекке жүгінеді. Бұл басқа адамның да жұқтыруынан сақтанды-
рады. АҚТҚ мен өмір сүруші адамдар басқа адамдар сияқты салауатты өмір салтын жүргізуге
болады. Ұстанымды өмір сүруге арналған маңызды кеңестер:
1. Өз-өзіңізді күтіңіз
2. Өз-өзіңізді дәл бағалауды ұстаныңыз
3. АҚТҚ/ЖҚТБ туралы жаңа мәліметтермен хабардар болыңыз
4. Күнделікті дене жаттығуларын орындаңыз
5. Жақсы тамақтаныңыз
6. Сізді қызықтыратын жұмыспен айналысыңыз
7. Күнделікті демалып тұрыңыз және жақсы ұйықтаңыз
8. Уақытыңызды жанұяңызбен және достарыңызбен өткізіңіз
9. Денсаулығыңыздан күдіктенсеңіз дәрігерлік көмек сұраңыз
10. Кеңестерге барып тұрыңыз
11. Болашағыңызды жоспарлаңыз
12. Басқаларды АҚТҚ-дан сақтаңыз
АҚТҚ мен өмір сүруші адамдарға рухани көмек
Стигма АҚТҚ -мен ауыратын адамдардың және олардың жанұя мүшелерінің өмірін одан әрі
күрделірек етеді. Жалғыздық, жабығу адамдардың иммундық құрамын әлсіретеді. Егер жанұя
мүшелері жабығу үстінде болса, онда олар АҚТҚ -мен ауыратын адамға көмектесе алмайды.
Төсек тартып жатқан АҚТҚ -мен ауыратын адаммен бірге тұратын адамдарға жылы көмек
өте қажет. Ауруды күтетін туыстары, жанұя мүшелері де көмекті қажет етеді.
Егер мүмкін болса, өз-өзіне көмектесетін топтар осындай жанұяларға көмектесуі керек.
Көмек беретін топтар әртүрлі болуы мүмкін: Сіз бір топ адам жинайсыз, мәселелермен
бөлісесіз, оның шешімдері туралы ақылдасатын, бір-біріне көмек беретіндер болуы мүмкін.
Қолданушы топтарды ұйымдастырудың бірнеше идеялары бар. Олар көптеген елдер
тәжірибесіне негізделген. Әдетте көмек беретін топтар мынадай қызметтерді орындайды:
АҚТҚ мен өмір сүруші адамдар жиналатын орындарда мәселелер талқыланатын және
олардың шешімдері туралы айтылатын кездесулер ұйымдарстырылады. Бұндай кездесулер
мынандай болуы мүмкін:
адамдарға өздеріне көмек беруге үйретеді.
дұрыс тамақтану туралы көмек ұйымдастырады.
адамдар демалатын орындарды ұйымдастырады.
дәрігерлермен, заңгерлермен кездесулер ұйымдастырады.
АҚТҚ /ЖҚТБ мәселелерімен айналысатын ұйымдар тауып және олармен байланыс
жасауға көмектеседі.
116
АҚТҚ-ме
н
АУЫРҒАН
АДАМДАРҒА
КӨМЕК
ЖӘНЕ
ОЛАРДЫ
ҚОЛДАУ
Достарыңызбен бөлісу: |
