Мемлекеттік тілді үйрету: әдіс, тәжірибе, инновация

93
Сабақ барысы:
Ұйымдастыру 
кезеңі
(3 минут)
Мұғалімнің кіріспе сөзі:
- Сәлемдесу
- «Қайырлы кен», «Кара  
кун»,  «Гунайден»  не 
деп сөйлеп тұр деп тұр-
ған  шығарсыз дар.  Мен 
сіздермен түркі халықтары бойынша күннің 
қайырлысын тіледім. Ал қазақша «Сәлемет-
сіздер  ме?»  «Қайырлы  күн»  деп  амандасып 
аламын.  Әр  халықтың  өзіндік  амандасу 
салттар мен шарттары бар. Осы орайда  мен 
сіздермен  әр  елдің  «амандасу»,  «сәлемде-
су»  үлгісімен  таныстырып  өтейін.  Құрмет-
ті  тыңдаушылар  орындарыңыздан  тұрула-
рыңызды сұраймын.
І. Психология-
лық 
тренинг.
Мақсаты: 
Жағымды психо-
логиялық ахуал 
туғызу
  «Қазақтар»  –  қол 
алысып,  «африкада» 
– қос аяқтап секіреді, 
«Жаңа 
зей лан дия-
лық     тар»  –  мұрында-
рын  тигізеді,  «жапондықтар»  –  иіліп  сәлем 
береді,  «тай  елі»  –  екі  алақандарын  түйіс-
тіріп, бастарына қойып «Савадди» деп айта-
ды.  Аталған  амандасу  түрлерін  қимыл  әре-
кеттерімен  көрсетіп  көрейік.  Келесі  кезекте 
әртүрлі елдердің әуенін қосу арқылы мемле-
кетті анықтайтын боламыз. Мен қазір, Сіздер 
бара  алатын  елдердің  әуенін  қосамын.  Ал, 
Сіздер, қай елге тән екенін тауып бересіздер. 
Ал  Сіздер  қандай  елдердің  сәлемдесу  түр-
лерін білесіздер? 
(кері сауал қою)

94
Топқа бөліну:
Танысу.
(2 минут)
Біз, Сіздермен, құр-
метті  қатысушылар 
« Т У Р И С Т Т І К 
АГЕНТТІККЕ»
 
жол тартатын бола-
мыз.  Сіздердің  ал-
дары ңыз  да агенттік менеджері тұр деп елес-
тетіңіздер.  Құрметті  демалушылар,  қай 
ел  дер де  демалғыларыңыз  келеді?  Қай  елдің 
ерек ше лік терімен  танысқыларыңыз  келеді? 
Бұл сауалдың жауабын агенттікте анық тайтын 
боламыз.    Ендеше  топқа  бөлініп  отыра  қа-
лайық. 
«Франция»,  «Ұлыбритания»,  «Жа-
пония» топтары деп бөліп алуды жөн санап 
тұрмын. Себебі Сіздер шетелге саяхат жасай-
тын боласыздар.  Сол елдің ерекшеліктерімен 
танысасыздар.  Әр үстелдің үстіне елдің атауы 
жазылған  табличкалар  қойылады.  Сіздер  ту-
ристтік  топ  болғандықтан  бір-бірлеріңізбен 
танысу керексіздер. 16 қыз әнін барлығымыз 
білеміз. Сол әуенге салып, менің қолымдағы 
тәрелкеге  өздеріңіздің  есім деріңізді  жазып, 
жабыстыратын боласыз дар.
ІІ. Сабақ бары-
сы:
1. «Ой ашар». 
(6- минут)
Мақсаты: 
Өз пікірін дәлел-
дейді, еркін 
жеткізеді.
 Саяхатқа шығу үшін қажетті 
заттарды  түгендеп  алулары-
мыз  керек.  Саяхатқа  шығу 
үшін не қажет? деген сауалды 
қоямын.  Тыңдаушылар  өзде-
ріне қажет болатын заттарды айта бас тайды. 
Сол ретте бірнеше заттар таратылып беріледі. 
(фотоаппарат,  сөмке,  ақша  «доллар»,  көзіл-
дірік, сникерс, ұялы телефон, дүрбі, щетка, тіс 
пастасы, сабын т.б)

95
Тыңдаушы-
лардың қы-
зығушылықта-
ры артады.
Сыни ойлайды. 
Тыңдаушы-
лар тақырып 
бойынша не 
білетінін, нені 
жетілдіру 
қажеттігін 
анықтауға бо-
лады.
 
Жаңа сөздер таратылған заттардың үстін-
де  жазылған: 
сәті  түсу,  мәдениеттілік-
тің  белгісі,  сөйлеу  әдебі,  таныстыруға 
рұқсат  етіңіз,  іскери  стиль,  жүзі  таныс, 
жылы қарсы алу, кешірім сұрау, қол алысу, 
өте қуа ныштымын, жақсылық тілеймін.
  Әр заттың үстінде жазылған жаңа сөздер-
ге анықтама беріледі.
 Ол «Диагностикалық 
тест» арқылы жүзеге асады.
1.Мен бұл сөзді білемін
2. Мен бұл сөзді бұрын көрдім, бірақ мағы-
насын білмеймін
3. Мен бұл сөзді бұрын көрдім. Менің ойым-
ша бұл сөздің мағынасы (синонимі немесе 
аудармасы) 
4. Мен бұл сөзді білмеймін
5. Мен бұл сөзді сөйлемде қолдана аламын.
  Әр заттың үстінде жазылған жаңа  сөздерге 
анықтама  бергеннен  кейін  саяхатқа  қажетті 
заттардың тауарлық белгісіне сараптама бе-
реді, яғни:
- құрамын талдайды;
- сыртқы дизайнын айтады;
- жарналамалайды, баға беру
-  арқылы  айтылым,  жазылым  тапсырмала-
рын орындау арқылы танысады. Бұл заттар-
дың адамға және қоғамға қатысы бар болған-
дықтан  қай  елдің  тауары,  неден  жасалғаны 
және  дизайнын  анықтап  жазу  арқылы  жа-
зылым  дағдысын  орындай  аламыз.  Тыңдау-
шылар сонымен қатар сол мемлекетке бірін-
ші  рет  барғалы  отырғандықтан,  шетелде 
тұратын немесе бұрын барып келген досына

96
немесе  туысына  СМС  –  хабарлама  жолдау, 
телефон шалу арқылы қай мемлекетке бара-
тыны  жөнінде  сұрайды.  Яғни  бұл  ретте  қа-
рым-қатынас  орнайды.  «Адам-адам»,  қаты-
нас  құралы  «адам-байланыстырушы  құрал 
- телефон» болып тұр. Бұл берілген тапсыр-
малардан  айтылым  мен  жазылым  дағдысы 
орындалып тұр.
2. «Ассоциа-
ция»
(3- минут)
Алдымен Ұлыбритания 
еліне барып қайтайық.
Ұлыбритания туралы ша-
ғын ассоциация, яғни тү-
сі нік теме алу мақсатында 
топтарға  суреттер  таратып  беремін.  Саяхат 
картасы жасалған, пазл етіп құрайтын бола-
ды.  Топтағы  тыңдаушылар  жұп  немесе  топ 
болып  жұмыс  жасайды.  Берілген  суреттер 
арқылы  елдің  ерекшеліктерін  анықтайды. 
Тыңдаушылар қажетті суреттерді жабыстыру 
арқылы сол ел туралы шағын ассоциация жа-
сайды. Шағын мәтін құрап шығады. Білетін-
дерін еске түсіреді немесе жаңашылдықпен 
танысады. Саяхат картасын құрады.
3. Сергіту сәті
Мақсаты:
Көңіл-күй кө-
теріңкі болады. 
Сабаққа деген 
ынта-жігерлері 
арта түседі.
Тыңдаушылар,  Сіздер 
басқа  елдер  туралы 
жалпы  мағлұмат  ал-
ған нан  кейін  сергіту 
сә ті не  кезек  келген 
сияқ ты.  Енді  біз  Сіз-
дермен 
«ФРАНЦИЯ»  еліне  саяхаттап  қай-
тайық. Ор ны мыздан тұрайық. Қолдарымыз-
ды ашу арқы лы ұшақ болып жасап көрейік.