56
Мақсатымызға жету жолында мынандай міндеттер
қоямыз:
- оқушының өз қызығушылығына қарай алатын
білімін жоспарлай білуі;
- өз оқу дағдысын және оған сай дидактикалық
материалдарды талдай білуі;
- өз білім нәтижесін бақылау барысында талдауды
(мониторинг) пайдалануы;
Қазіргі жаңа технологиялар жүйесінің көбі жоба
жұмысындағы жеке даму бағдарламасы арқылы тиімді
екенін көрсетіп отыр. Жоба технологиясы зерттеу
әрекетінің рухани және белсенді амал әрекеті арқылы
оқушының жеке тұлға болып қалыптасуына үлкен
мүмкіндіктер ашады. Әдістеме негізі – оқушылардың
жан-жақты дамуына, білімін өздігінен құру және
ақпарат кеңістігінде дұрыс жол табу. Бұл әдістеме бізді
әр облыстан келген балалардың ортақ мәселелерін
шешу, тәжірибе барысында алған білімдерін қолдануға
мүмкіндік береді. Біздің жоба ғылыми-зерттеу әдістемесі
шығармашылық белсенділікті, жаңа ой-пікірді, жеке
басының және ұжым жауапкершілігін арттыруда құрама
және басты бөлімі болып табылады
.
Аймақтық компонент облыс, республика көлемінде
мынадай жобалардың тууына мүмкіндік берді. Баланың
табысты оқу бақылауына мына білім қорытынды
диагностикасы ұсынылды:
1. Бақылау жұмыстары;
2. Бағдар қағазы.
Бағдар қағазы оқушының өзіндік жол көрсетуге,
дұрыс жол таба білуіне көмектеседі. Бағдар қағазы өз
57
қызығушылығына қарай жоспарлаған оқу тақырыбына
кіреді. Бағдар қағазы салынған оқу материалы нақтыдан
– абстрактіге, жеңілден – күрделіге жетелейді. Бағдар
қағазы оқушының хал-жағдайын білдіретін құрал:
1. Оқу әрекетін жоспарлау;
2. Арнайы дағдыны дамыту үшін материал таңдау;
3. Сыныптастарына қарағанда, өзінің бір қадам
алға жылжығанын көру;
4. Ғылыми-зерттеу жұмысына кірісу.
Бұл үшін біздің мектепте бар жағдай жасалған. Міне,
көп жыл бойы шығармашылығы мол және талантты
балалар мен ұстаздардан құралған «Светоч» ғылыми-
лицей қоғамы жұмыс атқарып келеді. Ұстаздар өздерінің
болашақ зерттеушілеріне барлық жағдай жасаған. Жобаға
арналған тақырыптар беріледі, оқу сабақтары жүргізіледі.
Болашақ зерттеу жобаларын балалар жоба әрекеті
және жеке бағдар арқылы өздері таңдап алады.
Өткен жылы «Зерде» атты ғылыми жобада қазақ
тілі пәнінен балалар 1-2-орындарды иеленді:
Самарханова Диана – 4-сынып оқушысы, 1-орын.
Республика көлемінде.
Тұрсынова Гүлдана – 2-орын, «Жарқын болашақ».
Ханжарова Виктория – 6-сынып оқушысы қазақ тілі
пәнінен Республикалық олимпиада жеңімпазы. Облыстық
олимпиада жеңімпаздары: Нестеренко Юлия, Жмайлова
Варвара, Садвакасова Адия, Виниченко Маргарита. Міне,
бірнеше жыл көлемінде қазақ тілі кафедрасы Шығыс
Қазақстан мемлекеттік университетінің ұстаздарымен
бірлесе жұмыс атқаруда. Осы бірлескен жұмыс
біздің табысқа жетуімізге үлестерін қосуда.
58
Әдеби кеш
Майра БЕЙСЕБЕКОВА,
Алматы қаласындағы
№97 жалпы білім
беретін мектептің
қазақ тілі мен әдебиеті
пәнінің мұғалімі.
СҰЛТАНМАхМҰТ ТОРАЙҒЫРОВ.
«ҚАМАР СҰЛУ» РОМАНЫ
(Жалғасы. Басы №8 санда)
Автор:
- Уәделі күні дүние аямай Нұрым келді.
Ел:
- Бай деп, кісі деп Нұрымды айт.
Ел:
- «Кәріліктің алды, жігіттіктің соңы» деп шіркін
ерледі ғой.
Ел:
- Қамар секілді қосағының тұс келуі сонысына
қарай ғой.
Ел:
- Ой, өркенің өссін! Алғаныңмен қоса ағар!
Ақын:
- Ат берсең алты алашқа мақтар едім,
Аузымды өле-өлгенше сақтар едім.
59
Басқан жер, барған елде жайып салып,
Ат берген қызметіңді ақтар едім,-
дегенде жорға Нұрым: - «Е, еһ, Жұмабайшы,
Жұмабай»,- деп қасындағы ат қосшысын көрмей,
шақырды.
Жұмабай: - Не айтасыз?
Нұрым:
- Баршы, астымдағы жүз теңгелік жорғамды, елу
теңгелік ер-тоқымымен мынаған әкеп мінгізші! Мынау
шапаның. Ал, мынаған салыңдар! - деп үстіндегі
шапанды шешті.
Жұрт:
- Бәрекелді! – деп бірі бәкі, орамал, ақша сала
бастады.
Автор:
- Жалғыз не жылай алмай, не қолынан ештеңе
келмей Омар ғана қайғылы.
Омар:
- Бір күн тойса есектер
Ми жоқ алдын есептер.
Қамар (Қамар құрбысының тізесіне басын қойып):
- Көр, міне, Қамар қандай, аға, бауыр!
Келе ме қайта айналып өткен дәуір?
Еріксіз бір есекке қостың, елім,
Дүниеде не қорлық бар онан ауыр?
Шынымен сол Нұрымға кеткенім бе,
Бәлеге құтылмастай жеткенім бе?
Малы көп, мал сияқты пасық қақпас,
Жанымды соған құрбан еткенім бе? Еткенім бе?
60
Еткенім бе?! – деп талықсып жығылып кетті. Су бүрікті,
бетінен соғып есін жиғызды.
«Қол ұстатарды» тосқан келіншектер тоңып кетті.
Шымылдық ішінде тықыршып отырған Нұрым: - Бұл
немене? Болсаңдаршы,- деді.
Қамар жалынып келген адамды жұлып, әлдеқашан
жатып қалған.
Оспанның әйелі:
- Қашанғы бұған әке-шүке деп жалынамыз? Міне, таң
атты, жүріңдер! Алып жүр! Не заман? Ұят-ай! Сақалды
басы... Ойбай-ай! Болыс басымен әлі тосып отыр, әлі
тосып отыр. Тұр. Мұның ықтиярына көне берсең...
Әйелдер:
- «Ал»,
Жұлмалап,
шырылдатып,
жылатып,
әйтеуір
Нұрымның қасына әрең әкелді.
Қолын ұстатты, шашын сипатты.
Әйелдер:
- «Міне, жаным, әйтеуір сіз үшін көрмегенді көріп,
қолыңа әкеп тапсырдық. Обалың өзіңе» - деп кәдесін
алып шығып кетті.
Нұрым аймалап, сүймекші болып еді, Қамар
қалшылдап, басын бөренеге соқты.
Нұрым:
- Маһ! Моһ! Неге... неге?
Қамар:
- Не болды, жарықтық, тоқтай тұршы, сөйлесейік, - деп
алдап тоқтатты.
Айтайын шын сырымды ауызба-ауыз,
Дөңкиген күйек сақал, сасық ауыз!
Достарыңызбен бөлісу: |
