38
4) “Ћызыл Армия деген атауды жќне оныѓ б#лiм-
дерiнiѓ сандарын #згертiп, оны џлт-азаттыћ армиясы
етiп ћайта ћџрып, џлттыћ љкiметтiѓ ќскери кеѓесiне
баѕындырады жќне оныѓ жапон басћыншыларымен кљрес-
тiѓ алдыѓѕы шебiнде боламыз деп уќде
беретiн майданда
кљресуi туралы бџйрыћты кљтедi” деп таѕы да салтанатты
тљрде мќлiмдейдi...
Жау елiмiзге тереѓдеп енiп кеттi! Ћауiп-ћатер кљшейдi!
Отандастар, кљреске к#терiлiѓдер, бiрiгiѓдер!
Хрестоматия по новейшей истории
(1917—1939 гг.). Документы и мате-
риалы. М., 1960. Т. 1. С. 662-663.
ЋЫТАЙ КЕЃЕСТЕРI ТУРАЛЫ
Сан жаѕынан басым жќне жаћсы ћаруланѕан ћарсы-
ласымен Азамат соѕысы жаѕдайында Ћытай Кеѓестерiнiѓ
ћызметi ћарулы кљрестiѓ басты маћсатына баѕынды-
рылды...
Ћытай Кеѓестерiнiѓ ћџжаттары Кеѓестердiѓ заѓ актiле-
рiнiѓ к#пшiлiгi Азамат соѕысы жаѕдайында жљзеге
асырылмаѕанына ћарамастан, ел аумаѕыныѓ бiр б#лiгiнде
халыћ бџћарасыныѓ маћсаттарын к#здейтiн ќлеуметтiк
#згерiстер болѕандыѕын к#рсетедi. Олар толыѕымен тек
Орталыћ кеѓес ауданыныѓ к#лемiнде жљзеге асырылды.
К#птеген џсаћ кеѓес аймаћтарыныѓ ќлсiздiгi,
бiр-бiрiнен
б#лектiгi, тџраћсыздыѕы мен олардыѓ Орталыћ кеѓес
аудандарымен байланысыныѓ нашарлыѕы, кеѓес ћозѕа-
лысын жаншып тастау ћаупi кљн сайын т#нiп тџрѕан
жаѕдайда бiрыѓѕай заѓды iске асыруѕа жќне оны жергi-
лiктi жаѕдайларѕа сай реттеп отыруѕа мљмкiндiк бермедi...
Ћытай революциясыныѓ кеѓестiк дќуiрiнде Ћытай ком-
партиясы #зiнiѓ ћарулы кљштерiн — Ћызыл Армияны
ћџрды, ол коммунистiк партияныѓ басшылыѕымен шаруа-
ларды елдегi революциялыћ ћозѕалысты дамытудыѓ ма-
ѓызды ћџралы есебiнде топтастырды.
Ћызыл Армия бейбiт халыћтыѓ арасындаѕы аѕарту
жќне кеѓес партия кадрларын дайындау,
жергiлiктi
жерлердегi #кiмет органдарын, кеѓестердi ћайта ћџру,
ауыл шаруашылыѕы жџмыстарын жљргiзуге к#мек,
ќлеуметтiк-экономикалыћ шараларды жљргiзудi џйым-
39
дастыру, саяси жќне ќкiмшiлiк жџмыстарын #з мойнына
алды...
Кеѓес ћозѕалысы #неркќсiбi дамымаѕан, жџмысшы табы
жоћ, артта ћалѕан ауылдыћ жерлерде #рiстедi. Сондыћтан
да революцияныѓ басты ћозѕаушы кљшi шаруалар, аныѕы-
раћ айтћанда, олардыѓ кедей топтары болды. Батыраћтар,
кулактар, шаѕын ћол#нершiлер, кедей-шаруалар Ћызыл
Армияныѓ, жергiлiктi революциялыћ #кiмет органда-
рыныѓ негiзiн ћџрды.
Коммунистiк партия бiзде, негiзiнен
алѕанда, сипаты жаѕынан шаруалыћ партия болды.
Майстрова З.Е. Становление революцион-
ной власти в советских районах Китая
(1927—1937 гг.). Новосибирск, 1988.
С. 121—124.
ШЭНЬСИ-ГАНЬСУ-НИНЬСЯ ШЕКАРАЛЫЋ АУДАНЫНЫЃ
ЌКIМШIЛIК ЖЉЙЕСIН ЋЏРУДЫЃ ЖАЛПЫ ПРИНЦИПТЕРI
(
1943 жылдыѓ 25 сќуiрiнде ћолданысћа енгiзiлдi)
1. Шекаралыћ аудандаѕы еѓ жоѕары ќкiмшiлiк орган-
дары Халыћтыћ-саяси кеѓестер болып табылады.
Шекаралыћ аудандаѕы ќртљрлi сатыдаѕы љкiмет орында-
ры тиiстi сатыдаѕы Халыћтыћ-саяси кеѓестердiѓ шешiм-
дерiне баѕынады...
4. Шекаралыћ ауданныѓ Халыћтыћ-саяси кеѓесi
сессия-
ларыныѓ аралыѕында шекаралыћ жоѕары ќкiмшiлiк
џйымдары осы ауданныѓ љкiметi болып есептеледi. Ол
ќкiмшiлiк жџмыстарды жљргiзу жќне басшылыћ жасау
ж#нiнен Шекаралыћ ауданныѓ Халыћтыћ-саяси кеѓесi
алдында жауап бередi.
5. Уездiк љкiметтер Шекаралыћ ауданда ќкiмшiлiк
жџмыстарын жљргiзушi негiзгi џйым болып табылады.
6. Болыстыћ (ћалалыћ) љкiметтер шекаралыћ аудан
љкiметiнiѓ негiзгi џйымдары болып табылады. Олар
болыстаѕы (ћаладаѕы) ќкiмшiлiк iстердi жљргiзуде #зiнiѓ
љстiнен ћарайтын љкiмет пен тиiстi сатылардаѕы
халыћтыћ-саяси кеѓестердiѓ алдында тiкелей жауапты...
Хрестоматия по новейшей истории
(1917—1939 гг.). Документы и мате-
риалы. М., 1960. Т. 1. С. 564, 585.
40
МОЃЅОЛИЯ
МОЃЅОЛИЯНЫЃ ХАЛЫЋТЫЋ-РЕВОЛЮЦИЯЛЫЋ ЉКIМЕТI
МЕН БОЅДЫ ХАН АРАСЫНДАЅЫ СЕРТТI КЕЛIСIМ
1 ћараша, 1921 жыл.
1. Моѓѕол мемлекетiнiѓ ханы — Чжебцзун-Дамба-
хутухта — ћасиеттi сары дiннiѓ
басшысы мемлекеттiк
жџмыстарѕа араласпайды, ал дiни мќселелерде шексiз
ћџћыћтарѕа ие.
2. Чжебцзун-Дамба-хутухта конституциялыћ монархия
тљрiндегi басћару жљйесi бар Моѓѕол халыћ мемлекетiнiѓ
ханы бола тџра, барлыћ мемлекеттiк iстердi халыћ
љкiметiнiѓ т#раѕасы арћылы жљргiзедi.
3. Љкiмет бастамасы бойынша Моѓѕол халыћ мемле-
кетiнiѓ негiзiн жаћсарту мен ныѕайтуѕа баѕытталѕан
жќне халыћ игiлiгiне арналѕан заѓ актiлерi Боѕды ханѕа
баяндалѕаннан соѓ ѕана iске асырылады. Боѕды
хан ондай
заѓдарды ћабылдаусыз тастай алмайды. Басћа сипаттаѕы
џсынылѕан заѓ актiлерiн Боѕды хан #зiне баяндалѕан
кезде екiншi рет талћылау љшiн тек бiр-аћ рет ћайтарып
бере алады.
4. Мемлекеттiк т#ѓкерiс немесе басћа да iштей тќртiп-
сiздiк басталса љкiмет Боѕды ханѕа баяндамай-аћ, ма-
ѓызды шаралар ћолданып, заѓ шыѕара алады.
Халыћтыћ-революциялыћ љкiмет пен Боѕды хан ке-
лiсiмге ћол ћоя отырып, оны мљлтiксiз саћтауѕа серт
бередi.
Хрестоматия по новейшей истории
(1917—1939 гг.). Документы и мате-
риалы. М., 1960. Т. 1. С. 698, 699,
702.
МОЃЅОЛИЯДА РЕСПУБЛИКАНЫЃ ОРНАУЫ
13 маусым, 1924 жыл.
Халыћ љкiметi мен Боѕды хан арасындаѕы серттi
келiсiмнiѓ тоћтатылуына байланысты (соѓѕысы ћайтыс
болѕандыћтан) республика жарияланды.
1. Боѕды ханныѓ м#рiн саћтау љшiн љкiметке тапсы-
рылсын.
