Аяқ қаңқасы (жамбас белдеуі) омыртқа жотасының сегізкөз бөлімінен және екі жамбас сүйегінен тұрады. Жамбас сүйектері мен сегізкөз омыртқа бағанасын, яғни бүкіл дене сүйенетін тірек түзеді. Жамбас белдеуіне аяқтың еркін қозғалатын сүйектері мен бұлшык еттер жалғасады. Жамбас белдеуі олар үшін тірек болып табылады және олардың қозғалуына қатысады. Жамбас белдеуі ішкі мүшелерді қорғайды және оларды ұстап тұрады.
Аяқтың еркін қозғалатын сүйектеріне ортан жілік, асықты жілік, шыбык сүйегі және майда 26 сүйектен тұратын толарсақ (тілерсек), табан ж\е бақай сүйектері жатады (57-сурет).
Тік жүруге байланысты адамның аяқ басы жұрісті қамтамасыз ететін күмбез тәрізді пішінге ие болды
Сүйек қабығы Сүйектің тығыз заты
Сүйек Сүйектердіи көбісі сырткы тығыз және ішкі кемік заттардан түрадьі Сүйектің ерекше беріктігі қажет жерде тығыз заі орналасады, ал кемік зат сүйек массасын азайтады. Барлық сүйектің беті сонымен тұтасып өскен, қанмен жақся камтамасыз етілетін жөне көптеген жүйке ұштары -1 рецепторлары бар созылғыш ұлпа — сүйек қабығымеі жабылған. Ол сүйектің қоректенуін және жуандап өсуіі қамтамасыз етеді (58-сурет).
Сүйек остеондардың күрделі қүрылымынан түратын сүйек ұлпасынан құралады. Остеондар сүйек жасушалары және кальций фосфаты мен карбонаттарының жасуша аралық заттарынан тұрады. Остеондарға сүйек үлпасыныі коректенуі мен тыныс алуын камтамасыз ететін тамырлары мен лимфа тамырлары келеді.
ІІІ. Зерттеу. Бөлімі №5.
ІV §23
V.
1. Сипап сезу дегеніміз не?
2.Қимылдаған кездегі бұлшық ет сезімінің рөлі қандай?
3. Адам үшін иіс сезу мен дәм сезудің маңызы қандай?
4. Барлық анализаторпардың өзара байланысты жұмысы не үшін қажет?
5. Неліктен көзді жұмып, мұрнымызға сұқ саусақты тигізе аламыз?
6. Неліктен біз тек суда еритін заттардың дәмін сезе аламыз?
7.Тамақ қабылдауға қандәй сезім мүшелері қатысады?
Кан тамырлары мен жүйкелер
Бейорганикалык заттар сүйекке қаттылык, беріктік қасиет береді.
Демек, органика лық заттар -сүйекке иілгіш, созылғыш қасиет береді.
Бас сүйек
сүйегі
Бұғана
Төс сүйек
Токпан жілік
Қабырғалар
Кәрі жілік
Жауырын
Алакан
Астынғы жак сүйегі
Саусақ суйектері
Ортан жілік Тізе қаңпағы
Асықты жілік Шыбык сүйек
Табан сүйектері
Жарты ай тәрізді еүйек
Омыртқалар
Шынтак сүйек
Жамбас сүйек
Табан сүйектері
Топайсүйек
51-сурет. Адамнын каңқа сүйектері
79Мандай сүйегі
Төбе сүйегі^-
Сүйек жігі
Мұрын сүиеп
Маңдай сүйегі
Шүйде сүйегі
Самай сүйегі
Бет сүйегі
Астынғы жак сүйегі і Үстінгі жак сүйегі
52-сурет. Вас
каңкасы
Самай сүйегі Мүрын сүйегі
Үстідгі жак сүйегі
і
Достарыңызбен бөлісу: |