Лекция. Гендер ұҒымы жайлы түсінік. Тілдің гендерлік жіктелімі: МӘдени-әлеуметтік, тілдік-әлеуметтік мәНІ


Әйел – әдепті,сыйлы келін,сүйікті жеңге



жүктеу 194,62 Kb.
бет34/49
Дата01.04.2022
өлшемі194,62 Kb.
#37984
түріЛекция
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   49
genderlik lingvistika darister

2. Әйел – әдепті,сыйлы келін,сүйікті жеңге. Қазақ отбасында келіннің ата-енесімен,қайын-жұртымен тіл табысып,олардың көңілін тауып,сыпайы қарым-қатынас жасауына үлкен мін берілген. Отбасынның әр уақытта тату-тәтті байланысты. Келіні жақсы үйдің керегесі – алтын; Келіннің өнегелі болу – енеден; Қызым саған айтам,келін сен тыңда мақалының

астарында да сол сый-құрмет ,өнеге жатыр.Келін қайын жұртының табалдырығын аттаумен бірге сол отбасының жастары күйеуінен кіші балалардың барлығыңа жеңге болып кетеді. Сөйтіп жеңге – қайын іні/ қайын сіңлі, ата /ене – келін, қайын аға/ апа – келін арасындағы қарым-қатынастар қалыптасады. Әйел тілінің гендерлк белгілері әсіресе жеңге мен қайын іні,қайын сіңлі арасындағы әзіл-қалжыны аралас сырласымды,сыйласымды қарым-қатынаста айқын көрінеді.

Сонымен бірге отбасында келіннің абысындарымен өзара татулығын және ел ішіндегі беделін ойлаған халқымыз Әдепті келін – аулдың көркі; Ағайын тату болса,ат көп,абысын тату болса,ас көп;Келін,келін,келін бақ,келмей жатып көзін бақ;Отқа барған қатынның отыз ауыз сөзі бар деп мақалдап,орынсыз сөзге әуес болмауын талап етеді.

Қазақ қауымында келінге қатысты қалыптасқан гендерлік таптаурын белгілері бейвербалды (тілдік емес) қатынаста да орын алған. Айталық,қайын ағаларын көргенде келіннің сонадайдан тоқтап тұрып,тізесін бүгіп,екі қолын оң тізесіне қойып ишарат білдіруі,қонаққа келген үлкен кісілердің табақ қайтқанда сәлем етуі қайын жұртына ілтипат ретінде қабылданады.Ым-ишара,мимика,сөйлеу қалпы – бейлингвистикалық қатынастын ажырамас бөлігі.Бұлар әдетте сөйлеу тіліне қосымша қолданылып,көптеген физиологиялық,психологиялық,ұлттық,әлеуметтік ерекшеліктерді тануға мүмкіндік береді.




жүктеу 194,62 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   49




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау