25
Желі
Үзіндіні аударыңыз.
Модем (модулятор-демодулятор сигналов) - устройство, позволяющее
обмениваться информацией между компьютерами через телефонную сеть
путем взаимного преобразования цифровой и аналоговой информации.
Цифровые данные компьютера преобразуются аналоговые сигналы и
передаются по телефонной линии. Принимаемые аналоговые сигналы
преобразуются обратно в цифровую форму.
Модемы применяют для подключения к Интернету, установки прямого
соединения с другим компьютером через телефонную сеть отправки и приема
факсов (при наличии факс-модема), входа в компьютерную сеть.
Достоинства модема: простота установки; соединение с компьютером в
любой точке земного шара, где есть телефонные линии. Недостатки: скорость
передачи в сотни раз меньше, чем в локальной сети; низкая защищенность от
помех.
Модемы бывают внешние (отдельное устройство) и внутренние.
Мәтінді аударыңыз.
Біррангілі және сервер негізіндегі желілер
Желілік компьютерлер арасындағы байланыс желілік адаптерлер мен
байланыс арналары арқылы хабарламаны жеткізу әсерінен болады. Осы
хабарламалар арқасында, әдетте, бір компьютер басқа компьютердің
жергілікті қорына кіруге қол жеткізуді сұрайды. Мұндай қорларға
бағдарламалар, дискте сақталған деректер, әр түрлі шеттегі құрылғылар –
принтерлер, модемдер, факс-аппараттары, т.б. кіреді. Әрбір компьютердегі
жергілікті қорларды барлық желіні пайдаланушылар арасында бөлу-есептеу
желісін құрудың басты мақсаты.
Желідегі компьютерлер арасында функцияларды тарату көзқарасы
тұрғысында барлық желілерді екі топқа бөлуге болады:
Біррангілі желілер - тең дәрежелі (желіге қол жеткізу көзқарасынан)
компьютерлерден тұратын желі.
26
Серверлер негізіндегі желілер, онда тек қана желілік функциялармен
шұғылданатын белгіленген (dedicated) серверлер бар. Белгіленген сервер
жалғыз немесе олар бірнеше болуы мүмкін.
Біррангілі желілер және лайықты бағдарламальқ құралдар, ереже
бойынша, сан жағынан аз компьютерлерді біріктіру қажет кезінде
қолданылады. Осындай желінің әрбір компьютері бір уақытта желінің сервері
де, клиенті де бола алады, бірақ қайсыбір компьютер тек қана сервер больп, ал
тағы біреуі тек қана клиент болып тағайындалуы әбден мүмкін.
Біррангілі желілердің қасиеті – олардың аса үлкен иілгіштігінде: мұндай
жағдайда желі өте белсенді қолданыла алады немесе мүлдем қолданылмауы
мүмкін, ол нақты міндетке тәуелді. Компьютерлердің үлкен дербестігінен
мұндай желілерде желіні артық жүктеу жағдайы сирек болады (сондай-ақ,
компьютерлердің саны әдетте аз болады),
Біррангілі желілерде желілік қорларға қол жеткізуі бойынша әр түрлі
құқылы қолданушыларды анықтау рұқсат етіледі, бірақ құқықтарға шек қою
жүйесі аса дамымаған. Сонымен қатар, біррангілі желілердің кемшілігі бар:
желі жұмысын бақылаудың және хаттамалардың нашар жүйеленуі. Сондай-ақ,
кез келген компьютер сервердің істен шығуы жалпы ақпараттың жоғалуына
әкеп соғады, яғни барльқ осындай компьютерлер мүмкіндігінше сенімді
болуы тиіс, бірақ әрқашан олай мүмкін бола бермейді.
Сервер негізіндегі желілер желіге көп пайдаланушылар бірігетін
жағдайда ғана қолданылады. Сондықтан желіге мамандандырылған
компьютер – сервер қосылады. Ол тек кана желіге қызмет етеді, басқа
міндеттерді орындамайды. Мұндай сервер бөлінген деп аталады. Желілік
сауалдарды бөлінген қорларға жылдам өңдеу үшін және файлдар мен
каталогтерді қорғауды басқару үшін серверлер арнайы ықшамдалған. Желінің
қуаттылығының үлкен мөлшерінде бір сервер жеткіліксіз болуы мүмкін, сол
кезде желіге бірнеше серверлерді қосады. Серверлер басқа да міндеттерді
атқара алады: желілі баспа, глобальды желіге шығу, басқа жергілікті желімен
байланыс, электрондық поштаға қызмет көрсету т.с.с. Сервердің негізінде
желіні пайдаланушылардың саны бірнеше мыңдаған бола алады.
Сервер негізінде желіде компьютерлерді айқын, клиенттерге (немесе
жұмысшы станцияларына) және серверлерге бөлу бар. Клиенттер серверлер
сияқты жұмыс істей алмайды, ал серверлер клиенттер мен автономияльқ
компьютерлер сияқты жұмыс істей алады. Барлық желілі дискілік қорлар тек
қана серверде орналасуы мүмкін, ал клиенттер тек қана серверге сүйене
алады, бірақ бір-біріне сүйене алмайды. Бұл олар бір-бірімен хабарласа
алмайды деген сөз емес, тек бір клиенттен екіншісіне ақпаратты тарату сервер
арқылы мүмкін болады, мысалы, барлық клиенттер қол жеткізе алатын файл
арқылы дегенді білдіреді.
Сервер негізіндегі желінің кемшілігіне аз шамадағы компьютерлер саны
мен компьютер клиенттердің серверге тәуелділігі, қымбат серверді қолданған
кездегі желінің аса қымбат құны жатады.
27
Бұл жағдайда серверде желілік операциялық жүйе орналастырылады.
Бұл желілік ОЖ ерекше операцияларды, желілік айырбасты ұйымдастыруда
нәтижелі орындау үшін арнайы ықшамдалған. Ол жұмысшылар стансасында
(клиенттерде) жүмыстың желілік тәртібін қолдайтын желілік қабық сияқты да,
операциялық жүйе сияқты да орналастыра алады.
Мәтіннен аналитикалық тәсіл арқылы жасалған терминдерді тауып
жазыңыз.
Анықтаңыз, толық жауап беріңіз. Ойыңызды дәлелдеңіз.
Сөйлемдер
Дұрыс Дұрыс
емес
Біррангілі желілер
1. Сан жағынан көп компьютерлерді
біріктіру қажет кезінде қолданылады.
2. Мұндай желілерде желіні артық
жүктеу жағдайы сирек болады
Сервер негізіндегі
желілер
1. Желіге аз пайдаланушылар бірігетін
жағдайда ғана қолданылады.
2. Желіде компьютерлерді клиенттерге
және серверлерге бөлу бар.
Белгіленген сөздердің антонимдік қатарларын беріңіздер.
Желілердің қасиеті – олардың аса үлкен иілгіштігінде. Белгіленген
сервер жалғыз болуы мүмкін. Бір клиенттен екіншісіне ақпаратты тарату
сервер арқылы мүмкін болады. Сервер негізіндегі желінің кемшілігіне аз
шамадағы компьютерлер саны мен компьютер - клиенттердің серверге
тәуелділігі, қымбат серверді қолданған кездегі желінің аса қымбат құны
жатады. Файлдар мен каталогтерді қорғауды басқару үшін серверлер арнайы
ықшамдалған.
Төмендегі сөздердің сөзжасамның қандай жолымен жасалғанына мән
беріңіздер.
Пернетақта, интернет жүйесі, өрмекші тор, дүниежүзілік, қолтетік,
қоржын, компьютерлік желі, ақпараттық технология, біртұтас, электрондық
пошта, қызмет құны, гипермәтіндік сілтеме, бейнелік мәлімет, қоржын,
бағдаржол, шартбелгі, алмалы табақша, біріктіруші, басылым, ұяшық, қуат
көзі.
Мәтінді аударыңыз.
