Картографияның мәні Картография (гр chartes – папирус қағазы + grapho – жазамын, сызамын) – географиялық карта, оны құрастырудың, басып шығарудың және қолданудың әдістері мен процестері (тәсілдері) жөніндегі ғылыми пән. Картография

Картографиялық генерализациясы міндеттері

жүктеу 131,69 Kb. бет 4/62 Дата 25.10.2023 өлшемі 131,69 Kb. #44016

Навигация по данной странице:

• Картографиялық генерализациясы принциптері

Картографиялық генерализациясы міндеттері Генерализация - картадағы құбылыстыіріктеуден, олардың сандық, сапалық сипаттамаларың жалпылаудан қарапайым обьектілерден күрделі обьектіге ауысуынкөрсетеді. “Генерализация” термині латын тілінің“generalis” деген сөзінен алынған. “generalis”деген сөз ортақ немесе басты деген мағынаны береді. Картада бейнелеу үшін басты нәрселерді іріктеп, жинақтап және бөліп алуды картографиялық генерализация (латынның «генералис»— жалпы деген сөзінен шыққан) дейді. Ол әрқашан картаның масштабы мен міндетін ескере оты-рып жүргізіледі. Генерализация картаны жер бетінің осы масштабтағы маңызы шамалы егжей-тегжейлершен арылта отырып, оның басты географиялық ерекшеліктерін айқын көрсетеді.Географиялық объектілер, олардың пішіндері мен өзара байланыстары ірі масштабты карталарда барынша толық және егжей-тегжейлі бейнеленеді. Дегенмен карталардың масштабы кішірейген сайын олардағы егжей-тегжейлерді шығарып тастап, жинақтауға туда реледі. Бұл жағдай атластағы топографиялың картаның үлгілерінде және оқулықтың қосымшасында көрнекі түрде көрсетілген. Карта масштабында көрсетуге келмейтін географиялық объектілер масштабтан тыс белгіл е р әдісімен бейнеленеді. Мысалы, ондай белгілермен заводтар, фабрикалар, диірмендер, электр станциялар, елді мекендер мен олардағы тұрғындардың саны, темір жол станциялары, порттар, пайдалы қазбалардың кен орындары, аэродромдар, ескерткіштер т. с. с. белгіленеді. Көбінесе олар ортасы объект орналасқан пунктке сәйкес келетін қарапайым суреттер немесе геометриялық фигуралар (шеңбер, квадрат, тік бұрыш, т. б.) түрінде болады. Кейде белгінің суреті бейнелейтін заттың пішініне ұқсас болады. Шартты белгінің мөлшері картада бейнеленетін объектінің мөлшерін немесе мәнін (маңызын) сипаттайды.  Картографиялық генерализациясы принциптері Генерализация - картадағы құбылысты іріктеуден, олардың сандық, сапалық сипаттамаларың жалпылаудан қарапайым обьектілерден күрделі обьектіге ауысуын көрсетеді.“Генерализация” термині латын тілінің “generalis” деген сөзінен алынған. “generalis”деген сөз ортақ немесе басты деген мағынаны береді. Карта масштабымен – яғни генерализацияға көп әсер етеді. Бұл ірі масштабта көрсетілген барлық обьектілерді ұсақ етіп графикалық түрде көрсету мүмкін емес екенін байқаймыз, яғни бейнені жалпылап ішінде маңызды элементтерін теріп алуын көрсетеді. Картографиялық бейнені жалпылау процесі-масштабқа, картаның мақсатына, сондай-ақ картографияланатын аумақтың географиялық ерекшеліктеріне сәйкес келетін объектілер мен құбылыстарды мақсатты іріктеу. Картаны дұрыс жалпылау оның сапасын арттырады, оны жасау кезінде қарастырылған мәселелерді шешуге қолайлы етеді. жүктеу 131,69 Kb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз