Карта развития предпринимательства

Соңғы 3 жыл ішінде өсім беталыстарының саны ШОКС байқалмайды, ол өзгеріссіз болып қалады. Бірақ осы кезеңге шағын кәсіпорындарда жұмыс істейтіндердің саны 51% төмендеді, бұл жұмысқа орналасқандар нақты санының төмендеуімен ішінара байланысты, солай жұмыспен қамтылғандардың санын нақты төмендуі және шағын кәсіпорындар бір қалыпта.

Қалада жалпы кәсіпкерлік белсенділіктің көрсеткіштері жоғары емес. 1000 экономикалық белсенді тұрғындарға тек қана 163 (немесе 16,3%) келеді, кәсіпкерлікте жұмыс істейді. Бірақ дегенмен экономиканың қалыпты жағдайы үшін кәсіпкерлікте жұмыс істейтін азаматтардың үлесі кемінде 40% болу керек.

Бірақ Лисаков қаласын дамыту 2013-2015 жылдарға арналған жасалған кешендік жоспардың болжамдарына сәйкес 2015 жылы шағын және орта бизнесте жұмыс істейтіндердің саны 4,3 мың адамды құрайды. Экономикалық белсенді тұрғындардың ағымдағы санын есептей отырып, кәсіпкерлік белсенді деңгейі 17,7% тең болады, жеткіліксіз болып табылады.

5. 
   Сауда және қызмет
   

Бөлшек сауда көрсеткіштері тұрғындардың өмір деңгейінің негізгі индикаторларының бірі болып табылады. Лисаковта бір тұрғынға 120 мың теңге бөлшек саудадан келеді, жалпы Қостанай облысы бойынша 143 мың теңгеден астам, Қостанай қаласы – 445 мың теңге, Рудныйда – 200 мың теңгеден астам. Егер қоғамдық тамақтану туралы айтатын болсақ Лисаковта тұрғындарың жан басына шаққанда – бұл 3800 теңге, Қостанайда – 10000 теңге, Рудныйда – 10800 теңге.

Тұрғындардың табыс көлемін есептегенде (облыс бойынша 4-ші орын) бұл қоғамдық тамақтану секторының саны және сапасы жағынан жетілмегендігін дәлеледейді.

миллион теңге

100% жағдайда бөлшек сауданың кәсіпорны ШКС ұсынылды, солардың ішінде 86,6 % - бұл жеке кәсіпкерлер. Ұқсас жағдай қоғамдық тамақтану және көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету қызметтерге қатысты.

Ағымдағы уақытта қалада 3 базар, 4 көтерме дүкен, 8 сауда үйі, 209 дүкен, 15 дәріхана, 9 автомай құятын бекет (АҚБ), 14 қоғамдық тамақтанау кәсіпорны, 5 фотосалон, 19 шашатараз, 21 такси, 4 тігін ательесі жұмыс істейді.

Қызметтер саласы – бизнесті ұйымдастыру үшін ең қиыншылықтың бірі, себебі инвестициялардағы қажеттіліктен басқа білікті мамандардың болуы қажет, өйткені қызметтер бір адамнан екінші адамға ұсынылады. 2013 жылдың басында қалада қызметтер саласында 74 кәсіпорын және жеке кәсіпкерлер қызметті жүзеге асырды.

Барлығы 2012 жылы жеке кәсіпкерлермен 1 015,1 миллион теңге (ЖК - 210,9 миллион теңге) сомасына қызметтер көрсетілген болатын, солардың ішінде 506,7 миллион теңге тұрғындармен төленді.

2012 жылы қалада 10 автобус маршруты жұмыс істеді, жалпы ұзақтығы 2249 км. Сапарлар 25 автобуспен, оның ішінде 6 микроавтобуспен орындалады.

Сонымен бірге 2012 жылы іскер және кәсіби мақсаттар бойынша (11,7 мың адам) қалаға келгендер демалуы үшін (6,5 мың теңге) 25415 келушіге қызмет көрсетілді. Қалада 3 қонақ үй («Алина», «Континент», «Оолит») жұмыс істейді, сондай-ақ жайғасып орналасатын бұл үшін арнайы пәтерлері бар жеке тұлғалар да айналысады.

Құрылыс жұмыстарының (қызметтердің) жалпы көлемі 2749,5 миллион теңге (2012 жылы) құрды, солардың ішінде 51% ірі және орташа ұйымдармен көрсетілген болатын, ал 49% - шағын ұйымдармен (саны 50 адамға дейін). СМР қызметтері 2142,8 миллион теңге сомаға көрсетілді. Ресми 16 мердігер ұйым бар, олардың ішінде 14 ШКС.

ШКС олармен көрсетілген қызметтер көлемі және өндірілген өнім туралы статистикалық ақпаратты беруден босатылғанын байланысты қала тұрғындарының сол немесе өзге тауарлармен және қызметтермен қамтамасыз етудің анық деңгейі туралы айтуға қиын.

6. 
   Инфрақұрылымның жағдайы
   

Жолдар. Лисаков қаласы облыстың және елдің маңызды көлік магистралі және темір жол (Оңтүстік-Сібір магистралі) және көлік жолы «Қостанай – Жітіқара» қиылысында тұр. Лисаков қаласы Ресеймен, Орталық Азия өңірлермен және Қытаймен темір жол байланысы Майлин және Тобыл бекеттері арқылы Оңтүстік – Сібір магистралі бойынша жүзеге асырылады. Қаладан төрт шақырым жерде «Қостанай – Жітіқара» көлік жолы бар, ол арқылы Орталық және Оңтүстік Қазақстанмен, Ресеймен көлік байланысы жүзеге асырылады. Қалада жолдар ұзақтығы 76,783 км. құрайды соның ішінде: Лисаков қаласы - 51,203 км, Октябрь кенті – 23,58 км, Красногор ауылы - 2,0 км. Жабынды түрлері бойынша көлік жолдарының жалпы ұзақтығынан: 66,58 км – асфальт бетонды жабынды, 10,203 км - жер.

Көлік жолдарының жағдайы: қалалық жолдардың 51,7% қанағаттандырарлықсыз жағдайда (39,658 км), 10,2 % - жақсы жағдайда (7,868 км), 38,1 % (29,256 км) – қанағаттандырарлық жағдайда.

Қаладан Октябрь кентіне дейін елді мекендердің аралық – 10 км, Красногор ауылы– 100 км, Таран ауылы– 40 км., Денисов – 61 км, Жітіқара қаласы – 100 км, Қостанай қаласы – 120 км.

Қаланың көлік-коммуникациялық жүйесі коммерциялық тасымалдаумен айналысатын көліктік емес ұйымдармен және кәсіпкерлердің көлік бөлімшелерімен ұсынылды.

Электр энергетикасы. Электр энергияны тасымалдау Екібастұз энергия кешенімен 1500 км жуық «КЕGОК» өңіраралық желілер бойынша таратылады. Электр желілердің жалпы ұзақтығы - 216,501 км, соның ішінде кабелдік желілер – 91,346 км, әуе желілері – 121,607 км.

Қала аумағында 76 барлық түрдегі қосалқы станциялар бар. Олар Лисаков қаласы әкімдігінің «Лисаковскгоркоммунэнерго» өндірістік-шаруашылық бірлестігі» мемлекеттік комуналдық кәсіпорнының («Лисаковскгоркоммунэнерго» ӨШБ» МКК) балансында бар.

Желілердің және электр энергетикасының негізгі жабдықтарының орташа тозу пайызы – 62 %.

Жылумен қамтамасыз ету. Инженерлік-коммуникациялық инфрастрақұрылымның жалпы ұзақтығы 552,159 км құрайды, «Лисаковскгоркоммунэнерго» ӨШБ» МКК балансында.

Жылу-электр жабдықтау құрылымы жылу энергиясының ірі көздерімен орталықтандырылған жүйесінің базасында қалыптастырылған.

Қалада орталықтандырылған жылумен қамтамасыз ету, «Лисаковскгоркоммунэнерго» ӨШБ» МКК жылу орталығы бар, жылу қуаттылығы 443,5 гигокаллория (Гкал)/сағат. Октябрь кенті 103,4 Гкал/сағат қуаттылығы бар қазандығымен жылытылады, сондай-ақ 238 үйде пеш жылыту пайдаланылады немесе жалпы үйлер санынан 16,7 %. Тұрғындардың орталықтандырылған жылумен қамтамасыз етуге қолжетімділігі 96,9% құрайды.

Красногор ауылында орталықтандырылған жылу жоқ, тұрғындар пеш жылуын пайдаланады. Красногор негізгі мектебінің ғимараты мектеп қазандығымен жылытылады.

Жылу желілерінің жалпы ұзақтығы 111,3 км құрайды, соның ішінде: магистралды – 38,2 км, таратушы - 72,6 км.

Желілердің және жылумен қамтамасыз ету негізгі жабдықтарының орташа тозу пайызы – 76%.

Сумен қамтамасыз ету. Қала тұрғындары орталықтандырылған сумен қамтамасыз етумен толығымен қамтылған. Октябрь кентінде орталықтандырылған сумен қамтамасыз етіледі. Красногор ауылы орталықтандырылған сумен қамтамасыз етілмейді, тұрғындар дербес құдықтармен пайдаланады. Құдықтардағы су сапасы санитарлық нормаларға сәйкес келеді, дегенмен азаяды. Канализациялық жүй жөндеуді талап етеді. Сумен қамтамасыз ету қоры Жоғары Тобыл су қоймасы жоба қуаттылығы 816,6 миллион текше метр (жылдық өнімділік - 13 578 мың текше метр). Қалада судағы қажеттілік 3,0 миллион текше метр құрайды. Су құбыры желілерінің жалпы ұзақтығы 141,73 км, солардың ішінде магистралдық желілер – 69,4 км және ажырағыш – 65,4 км.

Ауыз суды дайындау және жеткізу жөніндегі негізгі инженерлік коммуникациялар және технологиялық жабдықтардың тозудың орташа пайызы 41 %, канализация – 56 % құрайды.

Газбен қамтамасыз ету. Қаланың әкімшілік аумағында газ құбырларының ұзақтығы 66,3 км құрайды, соның ішінде жер асты газ құбыры – 36,9 км, жер үстіндегі – 29,4 км. Қалада су құбырының жағдайы қанағаттанарлық.

Қалада бар газ құбыры осы уақытта тек қана Лисаков қаласын табиғи газбен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Октябрь кенті газдандырылған, оны газдандыру 2015 жылға дейін емес жоспарланған.

7. 
   Қор базасының жағдайы
   

Қаланың қор шамасы табиғи, адам, әлеуметтік, экономикалық қорлар бар болуы ұстанымда қаралды.

Минералды қорлар. Лисаков қаласында экономиканың негізгі бөлігін құрайды, өзінің дамуымен өңірде пайдалы қазбалар кен орнының бар болуына ең алдымен оолит темір кеніне және боксит кен орындарына міндетті. «Солтүстікжерқойнауы» аймақаралық департаментінің мәліметтері бойынша 100 км радиусында балшықтың (кірпіш, баяу балқитын, керамикалық, бетонитті, ала түсті), құрылыс және қаптаушы тас, құрылыс және қаптаушы тастар, әк тас, керамзит, құм (құрылыс, қалыпты, шыны) және минералдық бояуының көп кен орындары бар.

Су қорлары. Лисаков қаласы 3 су қоймасы арасында орналасқан – Лисаков қаласынан жоғары Тобыл су қоймасы, қаладан төмен Қызыл-Жар және Қаратомар су қоймасы орналасқан Гидрографиялық желі облыстың ең ірі су ағыны – Тобыл өзені және оның сол жақтағы Аят өзені.

Су қорлары балық аулауды дамыту, сондай-ақ қала тұрғындары үшін демалу орнын құру үшін пайдалануы мүмкін.

Жер қорлары. Қаланың жалпы аумағы 14505 шаршы км құрайды, өнеркәсіп жерлеріне 2534 шаршы км (17,5%), орман қоры – 694 шаршы км, елді мекендер – 7428 шаршы км, қор – 2056 шаршы км келеді.

Рекреациондық қорлар. Туризмді дамыту үшін көз тартатын орын Қызыл-Жар су қоймасына жақын орналасқан аумақ болып табылады, осы уақытта онда «Алый парус» балалар лагері жұмыс істейді.

Қалаға жақын орналасқан тарихи құндылығы бар объектілер қатары бар, атап айтқанда, Лисаков археологиялық кешен, андроновтықтардың қоныс жерлерінің бірі болып табылады (біздің заманымызға дейінші екінші мың жылдық). 1984 жылы қала құрылысы аймағында қола дәуірінің қоныстары және қорымдары табылды. Бұл кешеннің ерекшелігі көне ескірткіштердің табиғи дала ландшафтпен және қаланың замануи ғимаратынның тіркесімі болып табылады. Кешен 15-18 дәуірлермен даталанады. Жиырмадан астам жыл қазбаларды жүзден астам жерлеу құрылыстары (тас дуалдары және қорғандар), сондай-ақ қоныстардың үлкен көлемдері табылды. Табылғандардың көп бөлігі Жоғары Тобыл тарих және мәдениет мұражайында сақталады.

Адам ресурстары. Қаланың тұрғындар саны облыстың жалпы санынан 4,5% жуығын құрайтынына қарамастан өңірде адам әлеуеті бар. Жұмыссыздардың саны – 1000 жуық адам:

өз бетімен жұмыс істейтіндер саны – 3800 адам;

негізгі мектепті бітіру туралы кәуліктермен мектеп түлектерінің саны (2012 жылы) – 394 адам, орта білім туралы аттестатпен – 213 адам, қалада 8 мектеп жұмыс істейді;

орта оқу орындары түлектерінің саны – 398 адам (Лисаков техникалық колледжі), мамандығы – техникалық және құрылыс мамандықтары;

2002 жылдан бастап қалада Рудный индустриалдық институтының дистанционды оқыту факультеті жұмыс істейді, оқушылардың саны 300 жуық адам.

Кәсіпкерлікті дамыту картасына қатысу үшін контингенттің жалпы саны 6000 жуық адам құрайтынын айтуға болады.

Экономикалық қорлар. Осы уақытта Лисаковта 11 өндірістік алаң бар, жалпы аумағы 26 мың шаршы метр астам. Осы жайлар жалдау құқығында жаңа өндірістерді құру кезінде пайдаланылуы мүмкін.

Әлеуметтік қорлар. Әлеуметтік қорлар ең алдымен өзінің тұру орнын таңдау кезінде яғни көші-қонға жанама әсер ететін фактор. Әлеуметтік қорлар санына: кадрларды қайта даярлау/біліктілікті қайта арттыру, денсаулық сақтау, мектепке дейінгі білім, бос уақытты ұйымдастыру.

Барлығы қалада:

амбулаторлық-емхана (1 медпункт, 1 емхана, 1 консультациялық-диагностикалық орталық) көмек көрсететін 4 ұйым;

стационарлық 180 төсек орынға (2 қалалық аурухана және 1 туберкулезге қарсы аурухана) көмек көрсететін 3 ұйым;

тұрғындардың санитарлық-эпидемилогиялық саулығы саласында қызметті жүзеге асыратын 2 денсаулық сақтау ұйымы;

2 басқа медициналық ұйым.

Қалада тұрақты мектепке дейінгі ұйымдардың жалпы саны – 6 бірлік (солардың ішінде бір Октябрь кентінде 25 орын), 1185 балаға қабылдауға дайын (2013 жылдың басында, облыстық статистика департаменті). Мектепке дейінгі білімдегі қажеттілікті қамтамасыз ету үшін орындар саны 2000 жуық болу керек. Осы мәселені шешу үшін шағын қалаларды дамыту бағдарламасы және облыстық бюджеттен трансферттер (940,9 миллион теңге) бойынша екі бала бақшаның (430 орын) құрылысы және қайта жаңартуға қаражаттар қарастырылған.

Қалада мұражай, кинотеатр, 4 кітапхана, 2 клуб жұмыс істейді.

Кәсіпкерлік әлеумет. Соңғы 3 жылда ШОКС саны өзгермегеніне қарамастан сол уақытта мемлекеттік бағдарламаларға қатысуға кәсіпкерлердің белсенділігі байқалады.

Осы уақытта өңірде ірі инвестициялық жоба – «Комбикормовый завод «Агро» ЖШС спирттелген сұйық қалдықты қайта өңдеу және түйіршіктелген құрғақ жемдерді алу жобасы, инвестициялардың жалпы сомасы 395,2 миллион теңге.

Сондай –ақ жылына 170 тонна етті өндіру көлемімен соғымдық орынды құрумен ірі қара мал ұстау үшін жемдеу алаңшасы іске қосылды. Жобаның бастамашысы Жеке кәсіпкер Халитов К.Г., жобаның бағасы 25 миллион теңге, жоба жеке қаражаттар есебінен іске асырылды. Объект пайдаланымға 2012 жылғы 30 қарашада енгізілді. Жобаның қуаттылығына шығу 2014 жылы жоспарланған.

2013 жылы «Тәулігіне 28 тонна қуаттылығымен картонды және тәулігіне 20 мың дана қуаттылығымен жұмыртқалар үшін жаймаларды өндіру» жобасы іске асырылды . Жобаның бастамашысы – «Лисаковский картонно – бумажный комплекс» ЖШС.

Келесі жобалар енгізуге жоспарланған (оның ішінде инвесторлармен келіссөздер өткізіледі):

жылы жай кешенінің құрылысы, бағасы 4,5 миллион доллар;

тауарлы балықты өсіру және өткізу, жобаның болжамды бағасы - 10 миллион теңге. Жобаның негізгі бағыты – жылына 69 мың тонна тауарлы балықты өсіру. Бұл мақсаттар үшін кәсіпорынмен қала әкімдігінің коммуналдық меншігінде тұрған 5 дана санында жалпы аумағы 40,3505 га жер учаскесінде орналасқан кардалар жекешелендірілді. Сондай-ақ кәсіпорынмен балықтың табиғи кему пайызын төмендету мақсатында табиғи ортаны құру үшін үйректер мен қаздарды өсіру жоспарланған;

«Верхнее - Тобольский рыбопитомник» ЖШС өндірісін кеңейту және жаңарту. Қызметтің негізгі түрі – балық шаруашылығы;

мал шаруашылығы кешенін дамыту және мал шаруашылығының өнімдерін қайта өңдеу.

Сондай-ақ іске асыру үшін БЖК-2020 бағдарламасы бойынша гранттарды алуға берілген әлеуетті жобалар болып табылады, ӨҮК шешімі бойынша гранттарды беруге бас тартылды:

ойын клубы;

инновациялық әдістемені қолданумен компьютерлік техниканы жөндеу жөніндегі қызметтерді ұсыну;

өңдеу жөніндегі технологияларды енгізу;

балалар ойын спорттық жабдық элементтерінің өндірісін ұйымдастыру;

зиянды қалдықтардың түрлерінен полимерді ыдысты және экспортты-ауыстырмалы өнімді қайта өңдеу жөніндегі инновациялық өндірісті жүзеге асыру.

Осы жобалар оларды іске асыру өзектілігіне және мақсаттылыққа бұдан әрі пысықтауды талап етеді.

Кәсіпкерлік жеткілікті түрдегі әлеуеті жоғары өз өмірін жақсарту үшін кәсіпкерлік қызметпен айналысатын (25,2%) тұрғындардың дайын болуы да қызмет етеді.

8. 
   Лисаков қаласы тұрғындарының тауарлар мен қызметтердегі қажеттіліктері
   

1. 
   
   жүктеу 0,97 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: