Қаланың жұмыс істейтін кәсіпкерлері
Шағын бизнестегі кәсіпорынның жас шамасы. Ақпаратты алу үшін Лисаков қаласы және оған қатысты елді мекендерде қолданыстағы шағын және орта бизнес кәсіпкерлерінің субъектілеріне қатысты сұрастыру өткізілген болатын, оған шағын бизнестің 20 иелері қатысты. Сұранысқа қатысқан басшылар кәсіпорындардың орташа жасы 5-6 жыл және одан жоғары құрайды.
Қаладағы орта бизнестің жас шамасы
Бір жылдан кем
|
10,0%
|
Бір-екі жыл
|
0,0%
|
Үш-төрт жыл
|
30,0%
|
Бес-алты жыл
|
15,0%
|
Алты жылдан артық
|
45,0%
|
Көбінесе сұранысқа қандай да бір тауарларды өндіру саласында, құрылыста және жөндеу, пайдалану және жөндеу бойынша қызмет көрсететін және қызмет көрсетуде (ТҚКС, инженерлік жұмыстар) жұмыс істейтін кәсіпорындар қатысты.
Қалада шағын бизнес кәсіпорындардың негізгі қызметінің түрлері
Өндіріс
|
23,1%
|
Құрылыс
|
23,1%
|
Көлік тасымалдауы
|
7,7%
|
Жөндеу, пайдалану және қызмет көрсету жөніндегі қызметтер (ТҚКС, инженерлік жұмыстар)
|
30,8%
|
Сауда
|
15,4%
|
Лисаков қаласныың шағын және орта бизнес кәсіпорындарында жұмыс істейтіндердің саны 40 адамға дейін шамасында, персоналдық орташа саны 17 адамды құрайды.
Шағын бизнес кәсіпорындардағы қызметкерлер саны
Шағын бизнес кәсіпорындарда орташа 17 қызметкер
|
1-5 қызметкер
|
15,0%
|
6-10 қызметкер
|
15,0%
|
11-20 қызметкер
|
25,0%
|
21 қызметкер және көп
|
45,0%
|
Шағын бизнесті ұйымдастыру себептері. Лисаков қаласы және оған қатысты елді мекендерде кәсіпкерлері үшін жеке шағын бизнесті ұйымдастырудың негізгі себептері өз уақытында басқа тәсілмен ақша табу, жеке адам болу тілегі жән тәуелсіздікті алуға талап болды. Өмір сүру үшін қандай да бір тәсілмен ақша табу қажеттілігінің негізгі факторы шағын және орта бизнес кәсіпкерлерінің 45% үшін болды. Жұмыс берушіге тәуелді болмау ниеті – аудан кәсіпкерлерінің 35% үшін.
Аудан кәсіпкерлерінің шағын бизнесті құру себептері
Тәуелсіздікті алуға талап және өзіне жұмыс істеу
|
25,0%
|
Басқа тәсілмен ақша табу мүмкіндіктердің жоқ болуы (басқа жұмыс болған жоқ)
|
45,0%
|
Жеке адам болу ниеті
|
35,0%
|
Жеке істі ұйымдастыру үшін қажетті білім және тәжірбиелердің (құзыреттің) бар болуы
|
15,0%
|
Қаржылық/қор мүмкіндігі болды және ол пайдаланылған болатын
|
15,0%
|
Жауаптың басқа нұсқалары
|
5,0%
|
Бизнесті ұйымдастыру үшін инвестициялар. Жеке шағын бизнесті ұйымдастыру үшін 65% кәсіпкерлерден 3 мың USD көлемінде бастапқы инвестицияларды талап етті. Әсіресе осы қаражаттар адамдар бар болды және оларға екнші деңгейлі банктерде немесе басқа да несие беруші ұйымдарда несиені ресімдеуге сүйенбеді.
Шағын бизнесті ұйымдастыру кезінде бастапқы инвестициялардың көлемі
1 мың USD дейін
|
45,0%
|
1-3 мың USD
|
20,0%
|
3-5 мың USD
|
15,0%
|
5-10 мың USD
|
5,0%
|
10-20 мың USD
|
10,0%
|
20-50 мың USD
|
5,0%
|
Кәсіпкерлермен өз бизнесінің табыстылығын бағалау. Лисаков қаласы және оған қатысты елді мекендер кәсіпкерлері шағын және орта бизнес секторында жұмыс істейді, өз бизнесінің табыстылығын орта деңгейде 10 ұпайлы шкала бойынша 6,4 ұпай бағалайды. Осындай жағдай олармен ұйымдастырылған бизнеспен кәсіпкерлердің үмітін толығымен ақтамағаны туралы айтады. Өз кәсіпорнында жоғары деңгейге шығару үшін басқа жақтан қаржылық немесе қаржылық емес сипаттағы көмек қажет.
Кәсіпкерлермен өз бизнесінің табыстылығын бағалау
(10 ұпайлық шкала бойынша орташа ұпай)
Жалпы Лисаков қаласы бойынша
|
6,4
|
Өндіріс
|
5,0
|
Құрылыс
|
7,0
|
Көлік тасымалдауы
|
5,0
|
Жөндеу, пайдалану және қызмет көрсету бойынша қызметтер (ТҚКС, инженерлік жұмыстар)
|
5,0
|
Сауда
|
8,5
|
Жалпы қаланың бизнес-орталығындағы ағымдағы жағдай кәсіпкерлердің пікірі бойынша орташа деңгейде. Шағын және орта бизнес кәсіпкерлерінің көбісі қаланың бизнес- орталығындағы ешқандай да өзгерістерді байқамайды. Оның үстіне шағын бизнес кәсіпкерлерінің үштен бірінің көбісі нарықтағы бәсекелестік, персоналды қатыстыруда, сондай-ақ қаржыға қатысты қиындықтары бар.
Қаланың кәсіпкерлік ортада қандай да бір оңды өзгерістер өз бизнесін техникалық жабдықтауға (құралданау) қатысты кәсіпкерлердің 60% үшін байқалады.
Соңғы жыл ішінде дербес бағыттар бойынша жағдайдың өзгерісі
|
Айтарлық
тай нашар-ланды
|
Нашар-ланды
|
Өзгерген жоқ
|
Жақсар-ды
|
Айтарлық-тай жақсарды
|
Бизнесті техникалық жабдықтаудағы (құралдандыруд-ағы) жағдай
|
0,0%
|
0,0%
|
40,0%
|
15,0%
|
45,0%
|
Дайын өнімді өткізудегі жағдай
|
0,0%
|
5,0%
|
70,0%
|
20,0%
|
5,0%
|
Бәсекелестіктегі жағдай
|
5,0%
|
40,0%
|
55,0%
|
0,0%
|
0,0%
|
Персоналды қатыстырудағы жағдай
|
10,0%
|
20,0%
|
70,0%
|
0,0%
|
0,0%
|
Шикізат жекізушілермен жағдай
|
0,0%
|
5,0%
|
90,0%
|
0,0%
|
5,0%
|
Қаражаттағы жағдай
|
10,0%
|
15,0%
|
65,0%
|
10,0%
|
0,0%
|
Билік органдарымен, оның ішінде. бақылаушы органдармен өзара әрекет етудегі жағдай
|
5,0%
|
10,0%
|
60,0%
|
20,0%
|
5,0%
|
Жалпы өз бизнесіндегі жағдайды кәсіпкерлердің 35% тұрақты деп бағалайды. Кәсіпкерлердің көп саны олардың бизнестері бүгін зиянсыз нүктесінде екендігін санайды - 25%.
Лисаков қаласының кәсіпкерлермен өз бизнесінің жағдайын бағалау
Менің бизнесім қалыптаса бастау сатысында
|
Істер ахуалы зиянсыз нүкте деңгейін-де
|
Менің бизнесім-дегі жағдай тұрақты
|
бизнес өрлеуде
|
Менің бизнесім құлдырауда
|
Менің бизнесім жабылу шегінде
|
Жауап беруге қинала-мын
|
15,0%
|
25,0%
|
35,0%
|
15,0%
|
5,0%
|
0%
|
5,0%
|
Лисаков қаласы кәсіпкерлерінің жартысы үшін қойылған міндеттерді орындау үшін олардың қызметкерлерінің біліктілік деңгейі жеткілікті болып табылады. 31% кәсіпкерлердің пікірі бойынша бүгінгі күні олардың персоналдарының кәсіби жоғары деңгейі бар.
Барлық персоналдың кәсіби деңгейін бағалау
Менің персоналымның көп бөлігі кәсіби жоғары деңгейі бар
|
31,6%
|
Қойылған міндеттерді орындау үшін ағымдағы біліктілік деңгейі жеткілікті
|
52,6%
|
Менің персоналымның көп бөлігінің біліктілігі төмен болып табылады
|
15,8%
|
Бар адамдармен жұмыс істеуге тура келеді, себебі мамандарды табуға мүмкін емес
|
0%
|
Ауданда кәсіпкерлік климатының динамикасы. Лисаков қаласы кәсіпкерлерінің 35% өз бизнесінің жағдайын тұрақты деп санайтындарды, ал 25% олардың бизнесі зиянсыз нүкте деңгейінде деп санайтынына қарамастан, 65% олардың қаласында кәсіпкерлік климатта ешқандай өзгерістер жоқ деп санайды.
Соңғы жылға кәсіпкерлік климатының динамикасын бағалау
Жақсарды
|
15,0%
|
Шамалы өзгерді
|
20,0%
|
Өзгерген жоқ
|
55,0%
|
Шамалы өзгерді
|
5,0%
|
Нашарланды
|
5,0%
|
Жақын болашақта аудан кәсіпкерлерінің жоспары. Таяудағы бір жылда Лисаков қаласында барлық кәсіпкерлері бизнесті жақсарту үшін әртүрлі шараларды өткізуді жоспарлайды: бизнесте жаңа бағыттарды дамыту, жаңартуды өткізу (жаңа жабдықта сатып алу), сатудың жаңа нарықтарға шығу немесе жаңа жұмыс орындарды ашу. Қаланың сұратылған бірде-бір кәсіпкерлер өз бизнесін сатуды жоспарлайтыны жайлы пікір айтқан жоқ. Бұл Лисаков қаласы кәсіпкерлері өз бизнесін дамытуға және бұдан әрі нәтижелі жұмысқа ниеттенгені жайлы айтады. Демек, мемлекет жағынан немесе басқа ұйымдардан осындай кәсіпкерлерге қолдау көрсету өңірде кәсіпкерлікті дамыту қарқынын тездетуге көмектеседі.
Болатын жылға өз бизнесін жақсарту бойынша жоспарланған шаралар
Сатудың жаңа нарықтарға шығу
|
20,0%
|
Бизнесте жаңа бағыттарды дамыту (жаңа бизнесті құру)
|
40,0%
|
Жаңа жұмыс орындарды ашу
|
20,0%
|
Оқудан өту (біліктілікті арттыру)
|
10,0%
|
Жаңартуды өткізу (жаңа жабдықты сатып алу)
|
35,0%
|
Өндірілетін тауарлардың (өнімнің)/қызметтердің ассортиментін кеңейту
|
10,0%
|
Қарыз қаражаттардан тәуелсіз болу (несиемен есеп айырысу)
|
15,0%
|
Бизнесті сату
|
0%
|
Қаласындағы орта статистикалық ШОКС өз саласында бәсекелестік деңгейін орташа және жоғары сияқты бағалайды. Бұл ретте өз саласында бәсекелестің толық болмауын кәсіпкерлердің 10% атап өтті, олар жөндеу, пайдалану және қызмет көрсету (ТҚКС, инженерлік қызметтер) қызмет көрсетумен айналысады.
Қаланың кәсіпкерлерімен салада бәсекелестік деңгейін бағалау
Жоғары деңгей
|
45,0%
|
Орта деңгей
|
30,0%
|
Төмен деңгей
|
15,0%
|
Бәсекелестік жоқ
|
10,0%
|
Кәсіпкерлікті қолдау
Қалада шағын және орта бизнесті дамытуға кедергілер. Лисаков қаласы және оған қатысты елді мекендерде шағын және орта бизнесті дамытуға тежегіш әсер ететін негізгі факторы тұрғысында кәсіпкерлерде жеке қаражаттың тапшылығын, сондай-ақ әкімшілік кедергілерді төрешілдік жүйелер «қысым», қарызға алынатын қарыздардың төмен қолжетімділігі және бизнесті жүргізу жағынан білімнің жоқтығы деп бөледі.
Кәсіпкерлердің өздері барлық көрсетілетін факторлардың әсер етуін орташа деңгейде деп бағалайды. Лисаков қаласының кәсіпкерлік саласында контекстінде ең ықпалды факторлары бірінші үштігі қаланың еңбек нарығында біліктілік кадрлардың тапшылығынан қалыптастырылды, жеке қаржы қаражаттардың тапшылығы және жерді ұсынудың қиындықтарында, жылжымайтын мүлік объектілерінің және құрылысқа рұқсат ету.
Шағын және орта бизнесті дамытуда тежейтін факторларды бағалау
|
Қала тұрғындары
|
Қала кәсіпкерлері
|
Жеке қаржылық қаражаттың тапшылығы
|
9,0
|
6,4
|
Әкімшілік кедергілер және төрешілдік жүйе «қысымы»
|
7,6
|
5,0
|
Жерді ұсыну, жылжымайтын мүлік объектілерін және құрылысқа рұқсаттарды берудегі кедергілер
|
7,2
|
6,3
|
Шағын және орта бизнесті мемлекеттік қолдау әдістері туралы бизнестің жеткіліксіз хабардарлығы
|
6,9
|
4,1
|
Еңбек нарығында білікті кадрлардың тапшылығы
|
6,5
|
6,9
|
Бірдемені өзгерту қаламау, тұрғындарда өзгерістер алдында қауіп
|
6,9
|
3,6
|
Тұрғындар өмірінің төмен деңгейі
|
7,0
|
5,0
|
Бизнесті жүргізу бойынша білімнің болмауы
|
7,4
|
4,2
|
Қарызға алынатын қаржылық қаражаттардың төмен қолжетімділігі
|
7,5
|
5,6
|
Өңірде өз бизнесін жүргізудің төмен кірісі
|
7,1
|
4,4
|
Лисаков қаласында шағын және орта бизнесті дамытудың қала тұрғындары және кәсіпорындарымен бөлінген кедергілері шағын және орта бизнес субъектілерінен өз бетімен жеңе алады немесе бұл үдеріс едәуір созылады, себебі бұл көптеген кедерлігерді жеңу олардың құзыретінен шегінде емес. Осыған байланысты Лисаков қаласы жеңілдік шарттарымен жаңа бизнесті ашуға немесе бар бизнесті дамыту үшін қаржылық қолдауды алу, білікті кадрларды қатыстыру, бизнесті жүргізу және тағы басқа мәселелер бойынша жақтық көмекке мұқтаж.
Кәсіпорынды техникалық жаңарту қажеттілігі. Лисаков қаласында өз бизнесін техникалық жаңартуды өткізу қажеттілігін кәсіпкерлердің 65% көреді.
Қаланың шағын және орта бизнес кәсіпорындарда
техникалық жаңартудың қажеттілігі
Иә, нарықта ұстанымды бұдан әрі нығайту үшін қажет
|
50,0%
|
Иә, бизнестің тіршілігі үшін қажет
|
5,0%
|
Иә, бірақ қиын жағдайда емес
|
10,0%
|
Иә-дан қарағанда көбінесе жоқ,
|
25,0%
|
Жоқ, техникалық жаңарту қажеттілігі жоқ
|
10,0%
|
Жауаптың басқа нұсқалары
|
0%
|
Кәсіпкерлердің 58,3% өз кәсіпорындағы техникалық жаңартуды өткізудің қажеттілігін қаржыландыру көзі ретінде осы мақсаттарда ең алдымен өз қаражаттарын пайдалануды жоспарлайды. Кәсіпкерлікті қаржылық қолдау жөніндегі мемлекеттік бағдарламаларда қатысу есебінен техникалық жаңартуды өткізу мүмкіндіктері туралы пікір бірде-бір кәсіпкермен айтылмаған.
Қаланың шағын және орта бизнес кәсіпорындарында техникалық
жаңартудың қажеттілігі
Негізінен өз қаражаты есебінен
|
58,3%
|
Негізінен коммерциялық банктің несие қаражаттары есебінен
|
8,3%
|
Мемлекеттік бағдарламаға қатысатын боламын
|
0%
|
Ақшаны қайдан алатынын әлі білмеймін
|
33,3%
|
Ештеңе де істемеймін
|
0%
|
Демек, бүгінгі күні қала кәсіпкерлері шағын және орта бизнесті қолдау бойынша бар мемлекеттік бағдарламалар туралы тиісті ақпарат жоқ және қандай көмек және қандай жағдайларда мемлекет тарапынан олар өз бизнесін дамыту үшін алатыны жайлы білмейді.
Мемлекеттік қолдауда шағын және орта бизнестің қажеттілігі. Лисаков қаласында шағын және орта бизнес иелерінің арасында мемлекет тарапынан қаржылық қолдаудың қажеттілігі 70%. Сондай-ақ кәсіпкерлердің 30% қаржылық сипаттағы емес мемлекеттік қолдауды пайдаланғысы келеді.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін мемлекеттік қолдау қажеттілігі
Қаржылық қолдау қажет
|
70,0%
|
Қаржылық емес қолдау қажет
|
30,0%
|
Бизнесті жаңарту үдерісіне мемлекет араласуы тиісті емес екенін айтамын
|
20,0%
|
Шағын бизнесті қаржылық мемлекеттік қолдауға қатысты кәсіпкерлер ең алдымен келісім шарт қаржылық жалдау бойынша шығындарды субсидиялау бөлігінде (лизинг), салық жеңілдіктері, жаңартуды өткізуге қатыстырылған банк несиесі бойынша пайыздық субсидиялау.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін мемлекеттік қаржылық қолдау қажеттілігі
Қаржылық жалдау келісім шарты бойынша (лизинг) шығындар бөлігінде субсидиялау
|
64,3%
|
Жаңартуды өткізуге қатыстырылған банктік несие бойынша пайыздарды субсидиялау
|
42,9%
|
Сатып алынған жабдықтың бір бөлігінің бағасын субсидиялау
|
35,7%
|
Салық жеңілдіктері
|
50,0%
|
Инфрақұрылым объектілеріне энергиялық жүйелерге қосылумен байланысты шығындардың бөлігін субсидиялау
|
21,4%
|
Сіздің бизнесіңіздің басқару кадрларын қайта даярлау біліктілігін арттыру курстарына төлем
|
0%
|
Жақтық ұйымның қызметке кеңес беру және бизнесті жүргізу бойынша қызметтер бағасы
|
14,3%
|
Лисаковтың кәсіпкерлері шағын бизнеске мемлекеттің ақпараттық және инфрақұрылымдық қолдау көрсету, сондай-ақ бизнес және оларды енгізу көмегі үшін басқару жүйелерін және құрылымдарды әзірлеу қажет деп санайды.
Шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерін мемлекеттік қаржылық емес қолдау қажеттілігі
Ақпараттық қолдау
|
66,7%
|
Инфрақұрылымдық қолдау
|
50,0%
|
Бизнес және оларды ендіру көмегі үшін басқару жүйелерді және құрылымдарды әзірлеу
|
50,0%
|
Басқа компаниялардың тәжірбиесін қабылдай алатын әр түрлі көрмелерге, форумдарға, семинарларға қатысуды ұйымдастыруға көмек көрсету
|
0,0%
|
Басқару кадрларды қайта даярлау біліктілігін арттыру курстарын ұйымдастыру
|
33,3%
|
ШОКС мемлекеттік қолдау туралы ақпаратты алу көздері. Лисаков қ. кәсіпкерлері үшін шағын жне орта бизнесті мемлекеттік қолдау туралы ақпаратты алудың негізгі көздері интернет, республикалық баспа бұқаралық апарат құралдары (БАҚ) және телеарналар, облыстық газеттер, кәсіпкерлерді қолдау орталықтары және әкімдіктердегі кездесулер болып табылады.
ШОКС мемлекеттік қолдау туралы ақпаратты алу көздері
Республикалық газеттер, телеарна және тағы басқа
|
30,0%
|
Аудан, ауыл әкімдігінің интернет-порталы
|
0%
|
Облыстық әкімдігінің интернет-порталы
|
0%
|
Аудандық газеттер
|
10,0%
|
Облыстық газеттер
|
25,0%
|
Облыстық телеарна
|
5,0%
|
Радио
|
0%
|
Әкімдіктегі кездесулерде
|
20,0%
|
Серіктестерден, достардан
|
15,0%
|
Үкіметтік емес ұйымдар өкілдерінен (қауымдастықтар, одақтардан және тағы басқа)
|
0%
|
Кәсіпкерлікті қолдау орталығында
|
25,0%
|
Интернетте (әдеттегі қарайтын сайттарда – әлеуметтік желілер, жаңалықтар және тағы басқа)
|
45,0%
|
Бар мемлекеттік бағдарламалар және бизнесті қолдаудың басқа құралдар туралы аудан кәсіпкерлерін өтімді ақпараттандыру үшін аудан кәсіпкерлері пайдаланатын ақпарат көздері пайдалануы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |