Жоба тақырыбы: «Ұлы даланың жеті қыры: рухани құндылықтарды әдебиет сабағында оқытудың өзекті мәселелері»

Берекесі кетіп, жауынгершіліктен, көшіп-қонудан әбден шаршаған қазақ тайпалары береке-бірлікке, ынтымақ-татулыққа ұмтылып, бес саусақтай, берік жұдырықтай жұмылып, жаңадан құрылған хандыққа топтасты. «Алты арыс ел Ұлытауға жиналып, Кетбұқаны Ұлық би сайлайды» – деп Тұрсын Жұртбаев өзінің тарихи әфсанасында жазады.

Т.Ақселеудің «Күй-шежіре» кітабындағы В.Т.Тизенгаузеннің «Сборник материалов, относящихся к истории Золотой Орды. Извлечения из персидских источников» атты еңбегінен аударылып берілген үзіндіден бастайық: «...Шыңғысхан әдеттегідей Ұлы Жыршыға: «Жыр айтшы», – деп әмір бергенде, осынау орайлы сәтті пайдаланып, түркі тілінде былай дейді:

Т.Ақселеудің «Күй-шежіре» кітабындағы В.Т.Тизенгаузеннің «Сборник материалов, относящихся к истории Золотой Орды. Извлечения из персидских источников» атты еңбегінен аударылып берілген үзіндіден бастайық: «...Шыңғысхан әдеттегідей Ұлы Жыршыға: «Жыр айтшы», – деп әмір бергенде, осынау орайлы сәтті пайдаланып, түркі тілінде былай дейді:

Теңіз бастан былғанды,

Теңіз бастан былғанды,

Кім тұндырар, а, ханым?

Терек түптен жығылды,

Кім тұрғызар, а, ханым?

Жыршының сөзіне Шыңғысхан түркі тілінде жауап береді:

Теңіз бастан былғанса,

Тұндырар ұлым Жошы дүр...

Терек түптен жығылса,

Тұрғызар ұлым Жошы дүр...

Ұлы Жыршы сөз бастағаннан-ақ көзінің жасына ие бола алмаса керек. Сонда Шыңғысхан былай деп түркі тілінде жыр айтады:

Ұлы Жыршы сөз бастағаннан-ақ көзінің жасына ие бола алмаса керек. Сонда Шыңғысхан былай деп түркі тілінде жыр айтады:

Көзің жасын жүгіртед,

Көңілің тұлды болмай ма?

Жырың көңіл үркітед,

Жошы өлді болмай ма?

Шыңғысханға жауап ретінде Жыршы түркі тілінде жыр айтады: Сөйлемеске еркім жоқ,

Сен сөйледің, а, ханым!

Өз жарлығың өзіңе жау,

Не ойладың, а, ханым?!

Сонда Шыңғысхан былай деп түркі тілінде жыр айтады:

Сонда Шыңғысхан былай деп түркі тілінде жыр айтады:

жүктеу 10,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: