Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (27-шығарылым) 1-бөлім. Жалпы ережелер

503. Білуі тиіс:

дәнекерлеудің тәсілі, дәнекерлетін пластмассаның физико-химиялы құрамы, дәнекерлейтін құрылғының құрылымы немесе жұмыс істеу қағидасы, дәнекерлеудің температуралы режимі, дайын өнімге қойылатын техникалы талаптар.

504. Жұмыс үлгілері:

1) Жазба кітапшалары үшін жұмсақ қаптама, пленкалы материалдан жасалған қаптар, тігістері тік орналасқан пластиктан жасалған чехолдар және тағы басқа - жоғары жиілікті құрылғыларда дәнекерлеу;

2) Екі қалталы футляр - блинтті өрнектеу және дәнекерлеу;

3) Пластикатты дәнекерлеу үшін жолақтан бау – мөрлеу, кесу.

Параграф 3. Пластмассаны дәнекерлеуші, 3-разряд
505. Жұмыс сипаттамасы:

Винипластан, пластикаттан, соплимерлерден полихлоривинил және полиамид негізінде үздіксіз лентаға пленкаларды дәнекерлеу, әртүрлі конструкциялы жоғары жиілікті дәнекерлеу машинасында рулонға біруақытта орау; пленканы, полиэтиленнен және полистиролдан өнімдерді дәнекерлеу және тағы басқа, сонымен қоса осы пленкалардан ірігабаритті өнімдерді әртүрлі конструкциялы түйіскен машиналарда дәнекерлеу. Жоғары жиілікті дәнекерлеу машинасында пластикаттан өнімдерді блинтті өрнектеу. Күрделі конфигурациялы әртүрлі пленкадан өнімдерді дәнекерлеу шілтерлі қағаздарына дәнекерлеу. Пластикаттан терігалантериялы өнімдерді жоғары жиілікті тоқтарымен дәнекерлеу агрегатында дәнекерлеу. Пленканы және әртүрлі пластмассадан қағаздарды ультродыбысты дәнекерлеу. Пленкалы материалдарды рационалды бояу. Дәнекерленген тігісті дөңгелету. Полиэтиленді пакеттерде тұтқа жасау. Тігісте пленканың шеттерін қайшымен және пышақпен кесу. Дәнекерлеу үшін құрылғыны дайындау және орнату. Дәнекерлеу жабдығында қызмет көрсету.

506. Білуі тиіс:

материалға және жұмыстың түріне байлынысты пластмассаны дәнекерлеу режимі, электртехниканың негізі, дәнекерлеу жабдығын реттеу тәсілдері.

507. Жұмыс үлгілері:

1) Бюварлар, тігістері тік орналасқан пластиктан жасалған чехолдар және тағы басқа - жоғары жиілікті құрылғыларда дәнекерлеу;

2) Клапанды және қалталы қағаз салатын папка, иллюстрациялы, аппликациялы қатты қаптамлы түптеу –блинтті өрнектеу және дәнекерлеу;

3) Үшқырлы формалы бау - мөрлеу, кесу.

Параграф 4. Пластмассаны дәнекерлеуші, 4-разряд
508. Жұмыс сипаттамасы:

Торапты, бұрышты және таңбалы тігістерді күрделі ірігабаритті конструкцияларда винипластан, полиэтиленнен, полиметилакрилаттан, полиамидтен және сополимерлерді әртүрлі конструкциялы дәнекерлеу жаңарғымен дәнекерлеу. Жоғары жиілікті тоқты дәнекерлеу престерінде царгтарды дәнекерлеу. Дәнекерлеу тігісін дайындау. Әртүрлі дәнекерлеу жабдығында тігістерді кейінгі дәнекерлеумен әртүрлі металл конструкцияларды, ванналарды, құбырларды пластмассамен айналдыра қоршау. Пластмассаларды желіммен алдын-ала желімдеу. Алынған тігістің сапасын тексеру.

509. Білуі тиіс:

әртүрлі пластмассаны дәнекерлеу технологиясын, қызмет көрсетіліп жатқан дәнекерлеу жабдықтың құрылым мақсаты, электртехника негізін, әртүрлі пластмассаның физико-химиялы құрылымы, дәнекеренген өнімге және конструкцияға қойылатын техникалы талаптар.

510. Жұмыс үлгілері:

1) Блоктар - дәнекерлеу;

2) Ванналар - пластмассадан антикоррозиялы оқшумен қоршау және тігістерді дәнекерлеу;

3) Полиамидтан өнімдер - литтің ақауларын дәнекерлеу;

4) Пластиктан жасалған қаптамалар - жапсырманың және бұрышты тігістерді жоғарыжиілікті дәнекерлеу;

5) Пластмассалы ірі габаритті резервуарлар - дәнекерлеу және қаптау;

6) Құбырлар - пластмассадан оқшаулармен қаптау және оқшаудың жапсырмасын дәнекерлеу.

Параграф 5. Пластмассаны дәнекерлеуші, 4-разряд

Сүргілегіш машинада бутилметакрилаттан, метилметакрилаттан және жуандылығы 0,1мм-ден 20мм дейінгі пластиналары бар целлулоидты блоктардан пленка сүргілеу процесін жүргізу. Берілген жуандылыққа сай машина пышақтарын баптау. Сүргілеу кезінде машина пышақтарын реттеу. Блоктарды тоңазытқыш камераларына жүктеу, қатыру процесін бақылау, тоңазытқыш камерасынан блоктарды шығару және полимерден силикатты ажырату. Үлгілерді анализге кесіп алу. Сүргілегіш машинаның шойын плитасына желім арқылы блоктарды жапсыру, сүргілеу процесіне бақылау. Дайын пленка сынамасын анализге сұрыптау, салмағын өлшеу және қаптау. Сүргіленген пластиналарды салу, кептіруге жіберу. Блоктардың орын ауыстырулары, тельфер көмегімен орнату және түсіру. Технологиялық журналға жазу.

512. Білуі тиіс:

сүргілеу процесінің технологиясын, жабдық құрылғылары мен жұмыс принциптерін, пышақтарды баптау ережелерін, бақылау-өлшеу аспаптарын қолдану ережелерін, өңделетін материалдардын физикалық-химиялық қасиеттерін, дайын өнімге қойылатын талаптарды.

94. Линолеумді кептіруші
Параграф 1. Линолеумді кептіруші, 3-разряд
513. Жұмыс сипаттамасы:

Грунтталғанан және басылымнан кейін жаю, кептіру және линолеумді кептіруден алу бөлек операцияларын орындау. Біліктілігі жоғары аппаратшының басшылығымен қызмет көрсетіліп жатқан жабдықты икемдеу – түсіретін барабандарды орнату, бағыттайтын білікшелерді, созылатын механизмдерді және орайтын құрылғыларды реттеу. линолеум төсемінің шеттерін мөлшерқадаға ілу процессіде бегіту және оларды қатар тігу. Түсіретін жабдықтың жұмысындағы ақаулықты жою. Біліктілігі жоғары аппаратшының басшылығымен бақылау-өлшеу құраладының көрсеткіші бойынша кептіру процессін қадағалау. Жабдықтың жөңдеу жұмыстарына қатысу.

514. Білуі тиіс:

бақылау-өлшеу құрылығыларынмен пайдалану ережесі, грунттау және басу технологиялы процессінің негізін, кептірудің технологиялы режимі, линолеумдарға қойылатын талаптарды.

Параграф 2. Линолеумді кептіруші, 4-разряд
515. Жұмыс сипаттамасы:

Линолеумді кептіру процессін жүргізу. Қызмет көрсетіліп жатқан жыбдықты икемдеу және жұмысқа дайындау. Буды жіберу және кептіретін камераның температурасын белгіленген деңгейге дейін көтеру. Бағыттайтын барабандар жүйесінің көмегімен арнайы люктар арқылы кептіретін камераға линолеумді тарту. Кептіретін камераларды герметизация, жылытқышты қосуды интенсификациялау және температураны реакциялы деңгейге дейін көтеру. Линолеумді жаю, кептіру және бақылау-өлшеу құрылығыларының көрсеткіштері бойынша түсіру процесстерін қадағалау және реттеу. Ауаалмастыруды желдеткіш жүйе арқылы реттеу және бояудың кебу деңгейіне байланысты ригельді қатардың ұзындығы бойынша біртіндеп қозғалту. Бағыттайтын валдарға фалды тиеу. Линолеумді жаю, кептіру және түсіру технологиялы параметрлерін түзету. Кептірудің процессі аяқталғаннан кейін – температураны түсіру, кептіретін камераларды герметизацялау және оларды түсіруге дайындау. Сынамаларды іріктеу және оларды талдауға тапсыру.

516. Білуі тиіс:

басудың, кептірудің және линолеумді түсірудің технологиялы жіне режимі, қызмет көрсетіліп жатқан жабдықтың құрылымы, кинематикалы сызбасы және икемдеу тәсілі, түсіру кезінде линолеумді бүлдіріп алудын алдын-алу, басылатын линолеумға кептіргенге дейін және кептіргенен кейін қойылатын талаптар, фалды сндыру және линолеумді ригельдерге ілудің оңтайлы тәсілдері, кептіргіштердің жұмыс принциптерін, жабдықтарды жөңдеу тәсілдерін, жылытутехникасының негізі, кептіруге дейін және одан кейін ленолеумға қойылатын талаптарды.

95. Маталы негізде синтетикалы материалдарды өрнектеуші

Параграф 1. Маталы негізде синтетикалы

материалдарды өрнектеуші, 3-разряд
517. Жұмыс сипаттамасы:

Күкіртті қышқылдың ыстық ертіндісінде маталы негізде синтетикалы материалдарды өрнектеу. Күкірт қышқылының ертіндісін дайындау, ертіндіні өрнектеу ваннасына құю, өрнектейтін материалдарды дайындау, оларды өрнектеу ваннасына салу. Ваннаның жылытқышын қосу. Өрнектеудің уақытын бегіту және ваннаның температурасын бақылау. Өрнектелген материалдарды өрнектейтін ваннадан шығару, өрнектелген ертінділерді және өрнектелген материалдарды сілті ертіндісімен бейтараптандыру.

518. Білуі тиіс:

өрнектеудің технологиялы процессінің негізін, концентрирленген қышқылмен жұмыс істеу ережесі, өрнектейтін ванналарда қызмет көрсету ережесі.

96. Фаолитті құбырлардың бурттарын қалыптастырушы

Параграф 1. Фаолитті құбырлардың бурттарын

қалыптастырушы, 3-разряд
519. Жұмыс сипаттамасы:

Буртты қалыптастыру - құбырлардың шеттеріне лак жағу. Құбырдың шетін фаолитті массамен қаптау және арнайы қалыппен қысу. Термошкафты, жабдықты және құрылғыны қалыптастыру үшін дайындау. Материалды (сапасын тексеру, қалыптастыру орнына жеткізу) дайындау. Материалды дайындау. Термошкафқа фаолитті массаның мөлшерін салу және белгіленген температураға дейін жылыту. Құбырмен лотканы сөреге жаю, лотканы ашу, құбырға дорнды салу және қалыптастыру лоткқа ауыстыру. Форманы алу.

520. Білуі тиіс:

фаолитті құбыр бурттарын қалыптау процесінің технологиясын, жабдық құрылғылары мен жұмыс принциптерін, фаолитті құбырларға қойылатын техникалық талаптарды.

97. Көпірмелі материалдардан жасалатын өнімдерді қалыптаушы
Параграф 1. Көпірмелі материалдардан жасалатын

өнімдерді қалыптаушы, 2-разряд

Біліктілігі жоғары қалыптастырушының басшылығымен алдын-ала көпіртілген полистиролдан өнімдердің әзірлемесін қалыптастыру бойынша операцияларды орындау. Араластырғышты, таразылайтын және мөлшерлейтін құрылғылар мен құралдарды жұмысқа дайындау. Алдын-ала көіртілген полистиролды автоклавтрда өнімнің термоылғалдылығы үшін қалыптарға мөлшерлеу және жіберу. Форманың бұрыштары және шеттердің үстіңгі беттері бойынша қабатты түзейту және тығыздау. Қылыпты майлау үшін сабынды эмульсияны дайындау, тазарту және олады жағу. Өнірісте қайтарылған қалдықтарды алдын-ала көпіртілген полистирлмен алдын-ала араластыру. Өнделген қалыптарды автоклавқа термоылғалды өңдеуге тапсыру. Термоылғандандырылу өнделуінен кейін формадан дайын көбікполистиролды өнімді алу.

522. Білуі тиіс:

мөлшерлейтін араластырғыштің және таразы құрылғыларының құрылымы және жұмыс мақсаты, полистиродың құрамы және оны шығындаудың мөлшері, өнімді қалыптастыруға қойылатын техникалы талаптар, жұмысты орындау тәсілдері.

Параграф 2. Көпірмелі материалдардан жасалатын

өнімдерді қалыптаушы, 3-разряд

Күрделі емес конфигурациялы бұйымдарды қалыптау технологиялық процесін жүргізу. Біліктілігі жоғары қалыптаушының басшылығымен мипора блоктарын қалыптау. Қалыптау камераларын, көлікті құрылғыларды, қосымша тетіктерді, қол құралдарын жұмысқа дайындау. сызбаға сай белгіленген көлем мен тығыздықты метриалды іріктеу. Қалыпты шаблон бойынша материалдарды орналастыру. Таспалы ара көмегімен дайындамаларды кесу. Жабдық жинақтау, форсункаларды іріктеу, қысылған ауа мен будың жетуін тексеру. Жабдықтағышта дайындамаларды бекіту. Берілген қысымда қасылған ауа мен буды жіберу, берілген температураға дейін суыту. Өнімді жабдықтағышқа түсіру. Қалыпталған өнім жуандылығын өлшеу. Бор ерітіндісін дайындау. Ылғалды мипора мен қара май қалдықтарынан қалыптарды тазарту. Транспортерлерге дайындалған қалыптарды орнату. Ылғалды мипорамен қалыптарды ұүю және майлау. Көбік қалыптастырушы ерітіндімен блоктарды ұстау. Қалыптарды толтыру мен тығындауды бақылау. Вагонетка құрамдарын жинақтау, автоклавқа шығырмен транспортирлеу мен салқындату. Автоклав қақпақтарын ашу мен жабу. Қалыптау орнына палубтелген қалыптар, вагонеткаларды транспортирлеу. Қалыптау сапасын көзбен шолу арқылы анықтау. Қажет болса, қалыпталған өнімдерді өңдеу. Қалыпталған өнімдерді қоймаға немесе келесі операцияларға өткізу.

524. Білуі тиіс:

бұйымдарды қалыптау процесінің технологиясын, режимін және реттеу ережелерін, жабдық құрылғылары мен жұмыс принциптерін, бақылау-өлшеу аспатарын қолдану ережелерін, материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, дайын өнімдерге қойылатын талаптарды.

Параграф 3. Көпірмелі материалдардан жасалатын

өнімдерді қалыптаушы, 4-разряд

Күрделі конфигурациялы ірі габаритті өнімдерді қалыптау технологиялық процесін жүргізу. Біліктілігі жоғары қалыпатаушының басшылығымен пенопластты қалыптау технологиялық процесін жүргізу. Қатаю камераларына мипорамен қалыптардың орын ауыстыру жылдамдықтарын реттеу. Блоктың қатаю сәтін белгілеп алу. Булы сулау коммуникацияларының, пластикалы және таспалық транспортерлердің, кесу автоматы мен оның блоктағышының, араластырғышы мен бункерлерінің жұмысқа дайындықтарын тексеру. Пластинкалы транспортерлерге арнайы майлағышты дайындау және майлау. Көбіктенген пенопластпен қабылдау бункерлерін және транспортерлерді тоқтаусыз қамтамасыз етуді қадағалау. Плиталар габариттерін уақытысымен өлшеп отыру. Қалыпталған өнімдерді ойып алу. Қалыптаудың сапасын көзбен шолу арқылы анықтау. Технологиялық режимді бақылау. Жабдықтардың ақаулықтарын жою жұмыстарына қатысу.

526. Білуі тиіс:

өнімдерді қалыптау процесінің технологиясын, қалыптау процесінің режимдері мен оларды реттеу ережелерін, жабдық құрылғылары мен жұмыс принциптерін, бақылау-өлшеу аспатарын қолдану ережелерін, материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін, дайын өнімдерге қойылатын талаптарды.

Параграф 4. Көпірмелі материалдардан жасалатын

өнімдерді қалыптаушы, 5-разряд

Алдын ала көпіртілген пенопластты қалыптау технологиялық процесін жүргізу. Жабдықтарды және оның тораптарын біруақытты жұмысқа дайындау. Пенопласт алу процесінің температуралық режимін орнықтыру. Қалыптау процесінің параметрлерін бақылау және оны бақылау-өлшеу аспап көрсеткіштері негізінде түзеу. Сапаны анықтау үшін пенопласт үлгілерін іріктеу. Жабдықтарды біруақытты жүмыспен қамсыздандыру. Шикізат шығыны мен дайын өнім шығарылымының есебі. Технологиялық журналға жазу.

528. Білуі тиіс:

пенопласт блоктарын дайындау процесінің технологиясын, жабдық құрылғылары мен жұмыс принциптерін, бақылау-өлшеу аспатарын қолдану ережелерін, пенопласт блоктарын әзірлеу процесінің режимдері мен оларды реттеу ережелерін, сынамаларды іріктеу ережелерін, есеп жүргізу әдістемесін, шикізат пен пенопласт блоктарына қойылатын талаптарды.

Параграф 5. Көпірмелі материалдардан жасалатын

өнімдерді қалыптаушы, 6-разряд

Алдын ала көпіртілген полистиролды қалыптау мен басқару пульті арқылы пенопласт блоктарын дайындау технологиялық процестерін жүргізу. Барлық жабдық тораптарының жұмыс режимдерін автоматтыға баптау және координациялау.

Технологияқ процесс параметрлерін компьютер жадына енгізу: суытылудағы су температурасы; вакуумделу разрядсі, блок формалардың толу процесінің уақыты, вакуумге бу өтілудің уақыты,жылулық соққы мен полистиролдың қысым астында тұру уақыты; релаксация мен қалыптаудың жалпы циклінің уақыты. Қалыптау процесінің параметрлерін бақылау және оны бақылау-өлшеу аспап көрсеткіштері негізінде түзеу. Өнім сапасын бақылау. Технологиялық журналға жазу. Жабдық ақаулықтарын жою. Шикізат шығынының есебі.

530. Білуі тиіс:

көбіктенген полистиролдан блоктарды қалыптау процесінің технологиясын, параметрлерін және реттеу ережелерін, жабдықтарды қолдану ережелерін, вакуумдеу қондырғысы, сақтандырғыш автоматикасы мен арматурасының қондырғыларының жұмыс принциптері мен құрылғылары, компьютерлік құрылғыларды пайдалану мен жұмыс принциптерін, бағдарламалау негіздерін, біруақытты жылдамдығы бапталған электр баптағыштың іске қосылуы, агрегаттардың, гидравликаның,пневматикалық және сигнализацияларды электрблоктау сызбасын, жаюдық ақаулықтарын жою ережелерін, пенопласт блоктарына қойылатын талаптар.

98. Жібекші

Жарықкөшірме тәсілімен калькадан жібек төсемге суретті ауыстыру процессін жүргізу. Жібек төсемді матамен өлшем бойынша тігу және оны рамаға тарту. Арнайы жарықсезгіш эмульсияны дайындау және онымен жібек төсемді сіңдіру. Суретті калькадан торға жарықкөшірме тәсілімен ауыстыру, суреттің пайда болуы және оны тиісті ертінділердің әсерімен бекіту. Суреттің сапасын эксперименталды түрде торды эксплуатацияға тапсырмас бұрын тексеру. Басылым кезінде илеуіштердің жағдайларын қадағалау. Торларды жөңдеу және қайта қалпына келтіру.

532. Білуі тиіс:

жібекке жарықкөшірме жасау тәсілі, шелкография тәсілімен басу технологиясы, басылатын линолеумнің сапасына қойылатын талаптар, безендіру шеберлігі, химия негіздері, жібек төсемге жарық көшірмесінің сапасына қойылатын талаптарды.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің

бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (27-шығарылым) 1-қосымша