Глоссарий
Отбасы- кішігірім әлеуметтік-психологиялық адамдар тобы, бір-бірімен некелік, туыстық байланыс арқылы бірігіп және бір-бірінің алдында моральдық, материалдық, тұрмыстық жауапкершілігі бар.
Неке- тарихи жағдайдайларға байланысты еркек пен әиел арасында жыныстық қатынастарды реттеуге бағытталған, отбасын құру мақсатында біріккен еркек пен әйелдің еркін одағы.
Экзогамия- бір ру арасындағы некелік қатынас түрі.
Полигамия- (көп рет некелесу) бір адамның бірнеше адаммен некелесуі.
Полиандрия - бір әйелдің бірнеше күйеуі болуы.
Полигиния- бір еркектің көп әйел алуы.
Моногамия- жұп отбасы, қос некелік.
Отбасы функциясы- отбасының әлеуметтік мәнін, рөлін көрсететін отбасы қызметінің бағыттары.
Отбасы тәрбиесі- нақты отбасы жағдайында ата- ананың басқа туыстарының ықпалы арқылы берілетін тәрбие мен білім беру жүйесі.
Тәрбие потенциалы- әрбір отбасының балаға тәрбие берудегі әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық мүмкіндік деңгейі.
Авторитет (бедел) - (латын тілінен аударғанда – билік) деген мағынаны білдіреді. Білімге, тәжірибеге, адамгершілікке негізделген бір адамның басқаларға ықпал етуге мүмкіндігі, оның олармен қабылдануы.
Дәстүр – тарихи жағдайда қалыптасқан ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отыратын мінез-құлық ережелері, әдет-ғұрып, салттар жиынтығы.
Дау-дамайлар-отбасындағы адамдардың көзқарастарының, қызығушылықтарының, қажеттіліктерінің қарама - қайшы келу барысында туындайтын келіспеушіліктер.
Патронат - уәкілетті мемлекеттік орган мен баланы тәрбиелеуге алуға тілек білдірген адамның жасасқан шарты бойынша ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар азаматтардың отбасына тәрбиелеуге берілетін тәрбие нысанасы.
Қорғаншы (қамқоршы)-қорғаншылық пен қамқоршылық жөніндегі міндеттерді жүзеге асыру үшін заңда белгіленген тәртіппен тағайындалған адам.
Жалған неке- отбасын құру ниетінсіз заңда белгіленген тәртіппен жасалған және ерлі - зайыптылардың құқықтары мен міндеттерін туғызбайтын некелесу түрі.
Ажырасу- ерлі зайыптылардың тірі кезінде заң бойынша некенің тоқтатылуы.
Махаббат- адамгершілік- эстетикалық сезімнің бір түрі. Бір адамның бір адамға шексіз берілуі, ынтық болуы.
Балалық шақ- кәмелеттік жасқа толмаған, құқығы бар адам.
Қорғаншылық (қамқоршылық) - кәмелетке толмағандардың және сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамдардың құқықтары мен мүдделерін қорғаудың құқықтық нысанасы.
Суррогат ана - суррогат ана мен ықтимал ата-ана арасындағы шарт бойынша бойға бала бітіру, оны көтеру және туу.
Рөл – бұл тұлғаның әлеуметтік функциясы, өзара қарым-қатынас жүйесінде, нормаға сәйкес қабылданған, адамдардың қоршаған ортаның позициясына немесе статусына мінез-құлқының тәуелділігі.
Адамгершілік- тәрбиеленушілердің қоғамдық мораль талаптарына сәйкес адамгершілік қасиеттерін мақсат көздеп қалыптастыру үшін олардың санасына, сезіміне, тәртібіне ықпал ету.
Жыныстық тәрбие – сапалы қасиеттерге бағытталған, сонымен қатар тұлғаны қалыптастыру үшін, қоршаған ортаға қажетті адамның жыныстық жағынан қарама – қарсы келесі адаммен қатынасын анықтайтын процесс.
Ата-ананың педагогикалық мәдениеті – ол адамның жалпы мәдениеттің бір компоненті, ғасырлар бойы бала тәрбиесі жайлы жинақталған біліммен тәжірибе. Отбасындағы бала тәрбиесі ата-аналардың педагогикалық мәдениет деңгейіне тікелей байланысты.
Ата-аналар жиналысы – педагогтың басшылығымен ата- аналармен бірлесіп өтетін балалар тәрбиесіне қатысты түрлі проблемаларды шешу мақсатында біріккен отырыс.
Дәріс – бұл тәрбие проблемаларының маңызын ашатын психологиялық – педагогикалық білім беру түрі.
Конференция – бала тәрбиесіне қатысты білімнің кеңейтіліуін, тереңдетіліуін, бекітілуін қарастыратын психологиялық – педагогикалық білім беру түрі.
Практикум – бұл бала тәрбиесінде ата-аналардан педагогикалық икемділікті қалайтын, туындаған педагогикалық жағдаяттарды тиімді шешуге мүмкіндік беретін, ата-аналардың өзіндік педагогикалық ойлау қабілеттерін жетілдіруге арналған жаттығулар түрі .
Рөлдік ойындар – ҰШІ түрі, қатысушылардың педагогикалық икемділіктерін қалыптастыру дәрежесін жетілдіруді, мамандықпен таныстыруды көздейді.
№1 – кесте
"Отбасынтану" пәні және міндеттері
Негізгі ұғымдар: Зерттеу объектісі Отбасы педагогика-
сының негіздері
Отбасы Зерттеу пәні
Халық педагогикасы
Неке Оқытудың мақсаты мен міндеті
Дін
Әлеуметтендіру Тәрбие принциптері
Көне әдеби ескерткіштер
Отбасы тәрбиесі Отбасындағы тәрбиенің
мазмұны Ғұлама ойшылдардың
Моногамия пікірлері
Полигамия Нәтижесі Қазіргі кездегі зерттеулер
Полигиния
Полиандрия
Экзогамия
Сорорат
Левират
№2-кесте
Қазіргі отбасының функциялары
Репродуктивті отбасы қажеттіліктері бос уақытты
ұйымдастыру
Экзистенциалды
функция отбасы функциясы тәжірибені, статусты,
мүлікті беру
тәрбиелік функция отбасындағы
микроклимат
әлеуметтік функция
рекриативті
тұрмыс шаруашылық
экономикалық
психикалық
сексуалды-эротикалық денсаулықты сақтау
алғашқы әлеуметтік
бақылау сферасы
№3-кесте
   
№4-кесте
5 бөлім
6 бөлім
7 бөлім
Отбасына балаларға әлеуметтік қызмет ету (әлеуметтік, психологиялық, педагогикалық, заңгерлік қызметтер)
БҰҰ Конвенциясында бала құқықтары
ҚР заңдарындағы бала құқығы
Отбасы және неке туралы кодекс, заң
  
ҚР конституциясы
Отбасындағы баланың тууына байланысты төлем
ақылар ...
Еңбек, салық, тұрғын үй және басқа да отбасына бөлінетін жеңілдіктер
Отбасына және балаларға (дәрі-дәрмек және киім-кешек және т.б) көмек беру.
АЗАМАТТЫҚ НЕКЕ
СУРРАГАТ АНА
АСЫРАУШЫ
ҚОРҒАНШЫЛЫҚ
ПАТРОНАТ
№5 - кесте
О тбасы тәрбиесінің принциптері
Мақсаттылық Талаптардың
принцип Ізгілік бірлігі
принципі Отбасындағы қарым-
қатынасты оптимистік тұрғыда
ұйымдастыру
Отбасында балаларды Балаларға көмек
Іс-әрекеттерге араластыру көрсету, қолдау
Отбасындағы барлық іс-әрекеттердің ойын түрінде өтуі
Бала қандай болса, солай оны қабылдау
Адам, өз ата-анасына еліктеу үлгісі, ата-аналарының үлгі -өнегесі
Өсіп келе жатқан балалардың жақсы қасиеттеріне сүйену
  
Сенімді әңгіме Үйрету Мадақтау
Сендіру Жаттығулар Мақтау
Ұғындыру Үлгі-өнеге Кінәләу
Талап қою Жазалау Ескерту
Достарыңызбен бөлісу: |
