| Металлургия өнеркәсібі
Сала облыс және қала экономикасында жетекші орынды алады. 2016 жылы өңдеуші өнеркәсіптің көлемінде меншік үлес 85,7 % құрады және экспорттың барлығына бағытталады. Сала бойынша облыстық көлемде қаланың үлесі 84,5 % құрады.
Аталған саланың жетекші саласы «Қазмырыш» ЖШС (сала бойынша шығарылған өнімнің 87 %), «Өскемен титан-магний комбинаты» АҚ (сала бойынша шығарылған өнімнің 4,1 %), «Үлбі металлургиялық зауыты» АҚ (сала бойынша шығарылған өнімнің 3,8 %). Саланың кәсіпорын негізгі асыл және түсті металл: қорғасын, мырыш, мыс, аффилдендірілген алтын және күміс, сонымен титан, магний, тантал, АЭС үшін отын.
Металлургия саласының жаңа кәсіпорыны – «ПОСУК Титаниум» ҮИИД МБ аясында «Титанды кесектер өндірісі бойынша жаңа зауыттың құрылысы» жоба жүзеге асырылған. 2014 жылы зауыт 8 млрд. теңге инвестиция салумен пайдалануға енгізілген, 67 жаңа жұмыс орындары құрылды. 2016 жылы шығарылған өнімнің көлемі 5,5 млрд. теңгені құрады.
Машина жасау
2016 жылға өндірістің көлемі 43,8 млрд. теңгені немесе 2014 жылғы деңгейдің 28,7 %құрады, (2 сурет). Өңдеуші өнеркәсіпте машина жасаудың меншік үлесі 2014 жылы 23,6 % 2016 жылы 4,8 % дейін азайды. Өндірілетін өнім саласында баға бәсекелестігінің айтарлықтай құлдырауына әкеп соқтырған ресей рублі бағамының төмендеуі күрт құлдырауымен байланысты. Облыстық көлемде машина жасауда қаланың үлесі 48,2 % құрады.
2 сурет
Машина жасау өнімінің тауарлы өндірісі (млрд. теңге) және өндірістің ТИК (%)
«Азия Авто» АҚ жетекші кәсіпорындары (сала бойынша жалпы өнімнен 18,6%), «КЭМОНТ» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 22,9%), «Востокмашзауыт» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 2,5%), «Өскемен арматура зауыты» АҚ (сала бойынша жалпы өнімнен 8,7%), «Гидросталь» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 2,8 %), «Өскемен конденсатор завуыты» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 6,6%), «Машзауыт» ЖШС (сала бойынша жалпы өнімнен 3,5%), «Өскемен өнеркәсіптік арматура зауыты» АҚ (3,2%) болып саналады.
Саланың кәсіпорындары мұнай өткізгіш, тау-шахталы және металлургиялық жабдық және жеңіл және ауыр жүкті автомобильдер, автобустарды, дөңгелекті тракторлар, конденсатор және басқа эжлектротехникалық өнімді, барлық мүмкіндікті модификациялы сорап, кабельді өнімді шығарады.
«Өскемен арматура зауыты» АҚ зауытты «Өндірістік қуаттылықты жаңғырту, шығарылатын өнімнің номенклатурасын ұлғайту» жоба жүзеге асырылған.
«Востокмашзауыт» АҚ – «Шойын болат цех құю өндірісі астында № 10 шойын болат цехты қайта қалпына келтіру».
2014 жылы пайдалануға Өскемен қаласында Индустрияландыру картасы аясында жүзеге асырылатын, технологиялық жабдық және өнеркәсіптік арматура өндірісі пайдалануға енгізілді.
Машина жасауды дамытудың басты болашақты бағыты автомобиль өнеркәсібінің кластерлеу мүмкіндігі болып саналады.
Кластерлеудің әлеуметтік-экономикалық сілтемелері:
машина кәсіпорындар желісінің бары;
«Казгипроцветмет» жобалық институт – автомобиль құрылысы үшін жоғары технология аймағының негізінің бары;
-Энергоресурстармен жоғары қамтымдылық;
-техникалық жоо және техникалық және кәсіптік білім беру желілерінің, Өскемен қаласында Шығыс Қазақстан Техникалық Университеттің машина жсау және көлік факультетінің бары болып саналады4.
Құрылыс материлдар өндірісі
Құрылыс индустриясының кәсіпорындарымен өнімнің ассортименті жүргізіледі: цемент, керамикалық кірпіш, силикатты және шлак, асбоцементті бұйым, шифер, тауарлы бетон, бетоннан құрылыс конструкциясы, керамикалық бұйымдар және т.б.. 2016 жылы өнімнің өндіріс көлемі 4,0 млрд. теңгені (2014 жылы 97,6%) жетті. Облыстық көлемде шығарылатын өнім қаланың саласы бойынша 9,5 % алады.
Өскемен қаласында алдын-ала оқшауланған пенополиурентті құбыр өнідірісі бойынша цех жұмыс жасайды, «Alma Grad Real Estate» ЖШС жеңіл болат жұқа қабырғалы конструкциялы технология бойынша жеке тұрғын-үйдіңқұрылысы үшін өнім шығарылады.
Индустрияландыру картасына «Герат-ПВ» ЖШС құмды полимерлі композициялы құрылыс материалдар өндіріс үшін қатерлі қалдықтардан бағалы екінші рет шикізат дайындау бойынша өндірістік кешеннің құрылысы» жобаны кіргізу ұсынылған.
«2020 Өңірлерді дамыту» бағдараламасы аясында ТҮКШ, тұрғын-үй құрылысы, жаңғырту бағдарламасына қатысуға құрылыс индустриясы және кен пайдаланушылар кәсіпорындарын тарту есебінен кәсіпорындардың жүктілігін және олардың қызметін тұрақтандыруды ұлғайту жоспарлануда.
Жеңіл өнеркәсіп
2016 жылы саланың өндірістік көлемі 1130,5 млн. теңгені (2014 жылға 146,5 %). 2016 жылға жұмыстың қорытындысында жеңіл өнеркәсіпте шығарылған өнімнің құрылымында тоқыма бұйымдар өндірісіне 52,2 %, киім өндірісі – 47,2 %, және былғары және оған жататын өнім өндірісі – 0,6 % кіреді. Облыстық көлемде қала үлесіне 26,5 % кіреді.
Өскемен қаласында өнім өндірісі 18 шағын кәсіпорындарда және «ПКФ «Рауан» ЖШС 20 % үлесімен кіреді.
Сонымен отандық жеңіл индустрия ішкі нарықтың 10 % астамын қамтамасыз етеді (экономикалық қауіпсіздіктің шегі 30 %) құрайды. Импорт ауыстыру проблемасын шешуге салада бәсекеге қабілеттілігін арттыру жолымен мүмкін.
Ағаш өңдеу саласы
2016 жылы өңдеуші өнеркәсіп саласының үлесі 0,11 % (ТИК – 133,2 %). Кәсіпорын саласының көп бөлігі пиломатериалдар, үй құрылысы үшін дайындық, цилиндирленген бөренелер,әйнек және есік блоктар, жиһаздар дайындауда мамандандырылады. Облыстық көлемде шығарылған өнім облыс орталығына 13,8 % келеді.
2015 жылы OSB-панельдер өндірісі бойынша «Мелисса» ЖШС, 2016 жылы «KazWoodGroup» ЖШС «Ағашты терең өңдеу арқылы экологиялық таза, жоғары технологиялық композиттік материалдарды өндіру көп салалы зауыты» қолданысқа енгізілді, 2022 жылға жобалық қуаттылығы 547,9 млн. теңге.
Химия өнеркәсібі
Өңдеуші өнеркәсіптің көлеміндегі химия өнеркәсібінің үлесі 1,6 %, облыстық көлемде сала бойынша – 70,3% құрайды.
Аталған саланың ірі кәсіпорындары: «Ульба-ФторКомплекс» ЖШС (сала бойынша жалпы көлемі 50 %) және «Орика-Қазақстан» АҚ (сала бойынша өнімнің жалпы көлемінен 12 %) құрады.
2014 жылмен салыстырғанда өндірістің көлемі 88,6 % өсті (3 сурет).
3-сурет- Химия өнеркәсібінің тауарлы өнімнің өндірісі (млрд. теңге) және өндірістің ТИК (%)
Достарыңызбен бөлісу: |
