Жылдарға Өскемен қаласының аумағын дамыту бағдарлама жобасы

5) су қорының жерлері – 177,00 га (қаланың жер қорынан 0,3%);

6) қор жерлері – 7422,41 га (қаланың жер қорынан 13,6%).

2017 жыл басына ауылшаруашылық белгілеудегі жерлерде егістік аумағы 8,26 мыңды құрады. Ауылшаруашылық белгілеудегі жерлерде жайылымдар егістік аумағы 12,5 га құрады.

Ауылшаруашылық құрылымдарда және тұрғындардың шаруашылықтарында, саяжайларды қосқанда, 2016 жылы астық алу үшін егістік аумағы 5,8 мыңды құрады.

Жерлердің тиімді және оңтайлы қолданылуы – келесі ұрпақтың тұрақты, қамтамасыз етілген, тәуелсіз және салауатты болашағының негізі.

Жерлерді тиімсіз қолдану, ауылшаруашылық дақылдарын өсіру технологияларын сақтамау дәйектері орын алуда. Бұл жайт топырақастардың құнарлы қабатын тоздыруға және жерлердің сапалық жағдайының нашарлануына әкеп соқтырады.

Мемлекет өз құнарлығын жоғалтқан жерлерді ауылшаруашылық айналымына қайтару міндетін алдына қойды.

Әр аграрлық құрылымында минералды тыңайытқыштарды енгізу, деградациядан топырақтаастарды сақтау жолымен жерлерді тиімді қолдану, топырақастардың құнарлығын сақтап қалу және арттыру мақсаттарында қолданыстағы заңнама бойынша шаруашылықішілік жер орнату жобасы болуы тиіс.

01.01.2017 жылға 82 агорожинақталудың 5-уі ішкі шаруашылық жер құрылғысының 11663 га жерінде жобалары бар.

Жер учаскелерінің пайдаланудың ережесін сақтау, жер кадастырынң жүргізу ережесі және жерді пайдалану және қорғау бойынша шаралар орындалуда.

2014 – 2016 жж. аралығында ауылшаруашылық жинақтарына бекітілген 15635 га жерінде ауылшаруашылық алқаптардың түгендеуі жүргізіледі.
SWOT- саланың даму жағдайына талдау:

Негізгі проблемалары:

• 
  кен пайдалану саласындағы қызметті жоғары деңгейдегі тәуекелке жатқызу және тексерудің ерекше тәртібін қолдану;
  
• 
  заңды және жеке тұлғалардың бөлігінде жер ресурстарын пайдалануға әсер ететін, өзгерістер енгізу қажет (коммерциялық және коммерциялық емес ұйымдар).
  

Қоршаған орта жағдайы

Атмосфералық ауа сапасы

Қала экономиканың өнеркәсіптік секторының жоғары дамуына ие, бұл өз кезегінде бірқатар экологиялық проблемаларының спектріне әкеледі.

16-сурет – 2016 ж. Орталық Шығыс өңірінің облыс орталықтарында стационарлық көздерден атмосфераға таралатын ластаушы заттектердің шығарындылары, мың тонна

Сонымен қатар, ластаушы заттектердің жаппай шығарындыларының жалпы көлемінде төмендеуге деген беталыс орын алды. 2014 - 2016 жылдарындағы кезеңде қала ластаушы заттектердің жаппай шығарындысы 55,7 мың тоннадан 51,2 мың тоннаға дейін төмендеді (29-кесте).

Қала Шығыс Қазақстан облысының ең лас аумақтарына жатады. Оның үлесіне шамамен облыс бойынша атмосфераға барлық шығындардан 39,8% келеді.
29-кесте - Атмосфералық ауаға облыс және қаласы бойынша ластаушы заттектердің шығарындылары

Қарастырылып отырған кезеңде автокөлік құралдарының саны 103 мың бірліктен 112 мың бірлікке өсті. Барлық автомобильдердің негізгі бөлігі бензинмен жүреді.

«Казцинк» ЖШС-ның Өскеменметаллургиялық кешені, «АЕS Өскемен ЖЭО» АҚ, «Согра ЖЭО» ЖШС, «Өскемен жылу желілері» АҚ сияқты металлургия және өнеркәсіптік кәсіпорындары азотдиоксиді, кікірт ангидриді, формальдегид, бензапирен, фенол, көміртек оксиді бойынша ластаушы заттектер шығарындыларының негізгі көзі болуда.

Табиғат пайдаланушы-кәсіпорындарымен («Казцинк» ЖШС, «ӨТМК» АҚ, «AES Өскемен ЖЭО» АҚ, «ҮМЗ» АҚ) жеке қаражаттарының есебінен табиғат қорғау іс-шараларының кешені іске асырылатынын атап кету қажет.

2016 жылы қала кәсіпорындары мен ұйымдарының қоршаған ортаны қорғауға шығындары 13 031 млн теңгені құрады, бұл облыс бойынша барлық экологиялық шығындарынан 60,9%. Шығындар құрылымында 45,6% атмосфералық ауаның және климаттың қорғауына, 38,6% - су көздерінің сарқынды сумен ластануынан қорғауға, 10,2% - қалдықтармен жұмыс атқаруды басқаруға, 4,2% - топырақастардың, жерасты суларының және жерүсті су көздерін қорғауына және қалпына келтіруіне келеді.

2011 жылдан бері шешудің тиімді жолдарын іздестіру мақсатымен өндірістік экологиялық мониторингтің Өңірлік автоматтандырылған өлшеу жүйесі және Экологиялық қауіпсіздік орталығы қызмет етеді. Бұл табиғи ортаның ластануына жол беретін табиғат пайдаланушы-кәсіпорындарға шұғыл ықпал етуге шаралар қабылдауға мүмкіндік береді.

Сала дамуы күйінің SWOT-талдауы:

Негізгіпроблемалар:

• 
  Өскемен қаласындағы атмосфералық ауаның ластануы;
  
• 
  Ертіс өзенінің трансшекаралық бассейнінің су ресурстарының ластануы;
  
• 
  Ертіс өзенінің трансшекаралық бассейнінің су ресурстарының сарқылуы нәтижесінде сулылығын азайту перспективалық жағдайында қаланы сумен қамтамасыз ету (су ағынын қысқарту, су тұтынуды арттыру).
  

Су жинайтын орынның физикалық-географиялық, климаттық жағдайларының және су теңгерімінің элементтерінің өзгеруі (сондай-ақ және мемлекетке шектес Қара Ертістен су алудың өсуі есебінен);

• 
  табиғи-климаттық жағдайлардың күрт өзгеруі (климаттың ғаламдық жылынуы). Сулылығының төмендеуімен жағдай пәрменді шараларды уақытылы және уақытылы емес қабылдауда келеңсіз факторлардың қолдануы кезінде күрт нашарлауы мүмкін;
  
• 
  жеткіліксіз тазартылған сарқынды суларды тазарту құрылыстарын толық биологиялық тазарту, трансшекаралық Ертіс өзені. Ертіс өзенінің трансшекаралығында толық биологиялық тазартулар тазалау имараттарымен, тазартылған ағынды суларды жеткіліксіз төгу орын алады.
  

2.1.6. Мемлекеттік қызметтер

Өскемен қаласының мемлекеттік органдарының құрылымын 16 атқарушы орган жасайды, оның ішінде 269 әкімшілік мемлекеттік қызметші құрайды. Қала деңгейінде және жоғарғы ұйымдармен ісжүргізу жүзеге асырылу арқылы, 2015 жылы барлық мемлекеттік органдары электрондық құжатайналымының Бірыңғай жүйесіне (ЭҚАБЖ) қосылған. 2016 жылы Мемлекеттік органдардың ақпараттық портал жүйесі (МОАП) енгізілген, интернет-портал), бұл құжатайналымының ақпараттық қауіпсіздік деңгейін арттыруға мүмкіндік береді.

Өскемен қаласы әкімі аппаратының қызметі тек қана ақпараттық, аналитикалық, ұйымдастыру және басқа да қызмет түрлерімен қамтамасыз етіп қана қоймай, және де мемлекеттік органдардың қызметтерін бизнес-үдерістерді автоматтандыру жолымен жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік қызмет көрсетудің сапасымен болжайды, яғни ақпараттық жүйелерді құру.

Мемлекеттік басқарудың жаңа жүйесін енгізу мемлекеттік органдарының қызметінің ашықтық деңгейін арттыруды талап етеді. Осы мақсатта Өскемен қаласы әкімі аппаратының мемлекеттік ведомстволық бағыныстағы органдардың виртуалды қабылдау бөлмелері жұмыс істейді, қалалық сайтта үнемі тұрғындардың интерактивті әлеуметтік сауалнамасы жүргізіледі. Қаланы дамыту бойынша көптеген өзекті мәселелерді талқылауға бағытталған Форум жұмыс істейді.

Өскемен қаласында "Азаматтарға арналған Үкімет" мемлекеттік корпорациясында «Диалог» азаматтардың бейнеүндеу жүйесі құрылды. 2013 жылы электрондық түрде әлеуметтік-маңызды қызметтерді, электрондық үкіметті дамыту, рұқсат берілетін рәсімдерді беру бойынша әкімшілік кедергілерді төмендету ауыстырылған мақсатында, жергілікті атқарушы органдармен көрсетілетін, мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру және автоматтандыру жөніндегі жұмыс басталды.

Негізгі көрсеткіштерінің бірі ҚР экономикалық ынтымақтастық және даму Ұйымына (ЭЫДҰ) кіруі, өмір сүру сапасы мен мемлекеттік қызмет көрсету сапасының деңгейі анықталған.

Мемлекеттік қызметтердің тізіліміне сәйкес, жыл сайын жергілікті атқарушы органдармен, ХҚКО-мен, электрондық үкімет Порталы (ЭҮП) арқылы көрсетілетін, қызметтердің ұлғайю үрдісі байқалады. 2016 жылы - қаланың жергілікті атқарушы органдарымен 80 қызмет түрлері және ведомстволық бағыныстығы ұйымдарымен 126 мыңнан астам қызмет көрсетілген, соның ішінде 53,1 мың қызметті Халыққа қызмет көрсету орталықтары арқылы және 57,4 мың қызмет мемлекеттік органдармен, электрондық үкіметтің веб-порталы арқылы 16 мың қызмет түрлері көрсетілген.

Жергілікті атқарушы органдармен, "Азаматтарға арналған Үкімет" мемлекеттік корпорациясымен, Электрондық үкімет порталы (ЭҮП) арқылы көрсететін қызметтер саны 2014 жылы 43-тен 2016 жылы 80 қызмет түрлеріне дейін өсті.

Қазіргі күні мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру екі негізгі құралдардың даму жолымен қамтамасыз етіледі: "Азаматтарға арналған Үкімет" мемлекеттік корпорациясы және "электрондық үкімет" веб-порталы, осылайша, мемлекеттік қызметтерді көрсету сапасымен қанағаттану деңгейі артады.
Сала дамуы күйінің SWOT-талдауы:

Негізгі проблемалар:

- төрешілдік және мемлекеттік қызметтерді үдерістерінің айқын болмауы;

- көрсетілетін мемлекеттік қызметтер бойынша кешенді және шынайы статистикалық ақпараттың жоқтығы;

- мемлекеттік қызметтер сапасының ішкі бақылау қызметтерінің тиімсіз жұмыс атқаруы.
Қала бюджеті

Қала бюджетінің көлемі түсімдер бойынша 2016 жылы 40,9 млрд теңгені құрайды, 3 жылда 42,1%-ға артты. Жеке табыстардың төмендеуі азаматтарға пәтерлер сатудан түсімдердің азаюына байланысты. Трансферттер сомалары 78,9%-ға артты. Республикалық және жергілікті бюджеттен трансферттер үлесі 54,8%, жеке табыстар үлесі – 35,2% құрады (17-сурет).