«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
249
Оқушылардың коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруда «Сауат ашу» пәнінде
тыңдалым және айтылым; оқылым және жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма
үлгілеріне талдау жасадық. [2, 44 б.].
Анықтау эксперименті 3 кезеңде және келесі міндеттер жүзеге асырылды:
І кезең – 1 сынып оқушыларының оқуға көзқарасын анықтау. ІІ кезең - 1 сынып
оқушыларының оқу сауаттылығындағы өзектілігінің тәжірибесіне жәй-күйіне талдау жүргізу. ІІІ
кезең - 1 сынып оқушыларының оқу сауаттылығын қалыптастыру мүмкіндігін жүзеге асыра алатын
бастауыш сынып бағдарламаларының мазмұнына талдау жасау.
Анықтау экспериментінің оқушылардың оқу сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған
оқуға көзқарасын анықтау мақсатында алғашқы 1 кезеңінде бірінші сынып оқушылардың оқу
сауаттылығын қалыптастыруға бағытталған оқуға көзқарасын анықтау мақсатында сауалнамалар
құрастырылды және жүргізілді. Оқушының оқуға көзқарасын қалыптастыруда оқушымен бірге ата-
аналардан да сауалнама алынды.
Сауалнама қорытындысын қорытындылай келе, оқушылардың оқуға деген көзқарасының
төмен екендігі байқалды.
Қалыптастырушы эксперименті кезеңінде сын тұрғысынан ойлау стратегиялары:
қызығушылықты ояту, мағынаны тану және ой толғаныс бойынша сабақ жоспарлары жасалып,
өткізілді.
Келесі жұмыс бағыты - к
ітапханамен бірлескен жұмыс, оқушыларды кітапхана бару
қызығушылығын арттыру мақсатында «Қызыл телпек» ертегісін кітапханада оқытып, қойылым
көрсетілді. Ой тұжырым жасау мақсатында
«Қызыл телпек» ертегісі бойынша «Оқиға картасын»
құрастырды. Оқушылардың оқу сауаттылығын бағалайтын үш маңызды сипаттамаға негізделе
отырып, құрастырылғанына көз жеткізуге болады.
- ақпарат белгілі блоктармен беріледі
онда сөздік мәтін ғана емес, карталар,
кестелер, диаграммалар бар
-«Дұрыс-бұрыс» тұжырымдар кестесімен жұмыс жасау;
-
«Қызыл телпек» ертегісі бойынша «Оқиға картасын» құрастыру;
- ақпараттардың бірнеше бөлімдерінің
арасындағы
байланысты
анықтап
талдау; мәтіннің бірнеше бөлімдерін
біріктіру арқылы басты ойды анықтау;
- суретке қарай отырып, соқыртеке, арқан тарту, асық
ойындарының ережесін құрастыру;
-
«Алдын ала берілген атаулар» әдісі бойынша жасырынбақ, асық,
соқыртеке сөздері арқылы сөздердің мағынасы мен өзара
қатынасы, байланысы туралы ойлануды ұсыну;
-
оқырман
күтетін
нәтижемен
сәйкеспейтін
және
қарама-қарсы
ақпараттардан тұратын мәтінді түсіну;
- «Дұрыс-бұрыс» тұжырымдар кестесімен жұмыс жасау.
Зерттеу нәтижелері бақылау топтарына қарағанда жоғары деңгейдегі оқушылар санының
өсуінің жағымды динамикасын көрсетті. Бастауыш мектептің оқу үрдісінде оқушылардың оқу
сауаттылығын қалыптастырудың төмендегідей тұжырымдар, қорытындылар жасалды:
Бастауыш мектептің оқу үрдісінде оқу сауаттылығын мәселесін талданды, негізделді;
- бастауыш мектептің оқу үрдісінде оқу сауаттылығын қалыптастырудың әдістемесі жасалды
және тәжірибелік-эксперимент арқылы тиімділігі тексерілді.
- оқушылардың оқу сауаттылығын дамыту бойынша мектеп пен кітапхананың арасында тығыз
байланыс күшейтілді;
- отбасын кітап оқуға тарту деңгейі көтерілді;
- бірқатар жүйелі шараларды ұйымдастыру мен өткізу нәтижесінде мектеп оқушыларының жас
ерекшелігіне сәйкес мазмұнды кітаптарды оқуға деген қызығығушылығы жоғарылады.
Әдебиеттер:
1. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі 2012 – 2016 жылдарға
арналған ұлттық іс-қимыл жоспары /Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 25 маусымдағы
№ 832 Қаулысы.
2. PIRLS бастауыш мектеп оқушыларының мәтінді оқу және түсіну сапасын бағалау.
Әдістемелік құрал. Ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығы. Астана. 2013.
3. Сауат ашу. Оқу бағдарламасы. (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында) Бастауыш
білім беру (1-сынып). Наурыз 2016 ж.
«ЖАСТАР ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ: БҮГІНІ МЕН БОЛАШАҒЫ»
Студенттер, магистранттар, докторанттар мен жас ғалымдарды 72-Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы
Сәуір, 2019
250
Боранбаева Диля Бахтиярқызы
6М010300-Педагогика және психология
п.ғ.к. Тоғайбаева Айгулден Кадировна
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік мемлекеттік университеті
САБАҚТЫҢ ӘР КЕЗІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН САРАЛАП ОҚЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ
Abstract. Nowadays due to changes in life, it has influenced a wide range of different language skills and
learning styles. In this article, differentiation should be applied in classes with mixed abilities, in which the teacher
feels the diversity of students and carefully selects activities and materials that will be more attractive to them. Through
differentiated learning pays great attention to students and it will help students achieve success despite the differences.
To reach each student in the classroom, the teacher must consider and evaluate the diversity of students, from the
planning stage to the development of classroom and learning activities.
Аннотация. В настоящее время, в связи с переменами в жизни, она повлияла на широкий спектр
различных языковых навыков и стилей обучения. В данной статье следует применять дифференциацию в
классах со смешанными способностями, в которых учитель чувствует разнообразие учащихся и тщательно
выбирает виды деятельности и материалы, которые будут более привлекательными для них. С помощью
дифференцированного обучения большое внимание уделяет учащимся, и это поможет студентам достичь
успеха, несмотря на различия. Для охвата каждого ученика в классе учитель должен учитывать разнообразие
учащихся, начиная с этапа планирования до разработки мероприятий, применяемых в классе и в процессе
обучения, и оценивать их.
Саралап оқытудың жеке қажеттіліктерге бейімделуін білдіреді. Мұғалімнің мазмұны, процесі,
өнімдері немесе оқыту ортасы, тұрақты бағалау және икемді топтастықты пайдалану білім беру үшін
осы тәсілді табысты етеді. Саралап оқытудың арқасында студенттердің деңгейіне байланысты
тапсырмаларды бере отырып, студенттердің қандай деңгейіне жатқызуға болатынын көреміз.. Бұл
сараланған оқыту технологиясында олар оқуға деген қызығушылықты, сабаққа деген қабілеттілікті,
ықыласты, ұмтылысты көре алады.Енді біз мұғалімдер өз оқушыларын орналастыру үшін пайдалана
алатын саралаудың жеті әдісін қарастырамыз. [ 1, 5 б]
Саралап оқытудың 7 әдісі :
* Оқытудың икемді қарқыны
* Бірлесіп оқыту
* Прогрессивті міндеттер
* Электрондық ресурстар
* Сөздік қолдау
* Айнымалылар нәтижелері
* Ағымдағы бағалау
Осы әдістерді қолдана отырып, мұғалімдер сыныпта қабілеттіліктің кең спектрін көрсете
алады.
1. Оқытудың икемді қарқыны. Дәстүрлі түрде тапсырмалар белгілі бір уақыт ішінде
орындалады, бұл әдетте баяу оқушыларға мүмкіндік береді. Бұл тез оқушылар өз құрдастарының
қарқынымен кешігіп қалатынын, ал баяу қызметкерлер өздерін асығыс және қажетті қарқынмен оқуға
қабілетсіз сезінетінін білдіреді. Алайда, уақытқа негізделген міндеттерге икемді тәсілді пайдалана
отырып, оқушылар кеңейту міндеттерін жылдам орындауға мүмкіндік алады және бұл басқа
оқушыларға өздерінің жаттығуларын жайлы жылдамдықпен орындауға мүмкіндік береді [ 2, 28 б].
2. Бірлескен оқыту. Топтық жұмысты жеңілдету неғұрлым ұялшақ студенттердің сыныпта
көбірек қатысу мүмкіндіктерін кеңейту үшін өте қолайлы. Оқушылардың аралас топтарын
қалыптастыру жоғары жетістіктері бар оқушыларға өз идеяларын жариялау үшін платформа береді,
ал қабілеті төмен оқушыларға өз құрдастарында ынтымақтастық пен оқыту тәсілдері.
Топтың әрбір мүшесі арасында рөлдерді бөлу оқушыларға олардың әртүрлі дағдылары мен
мүмкіндіктеріне сәйкес өздерін ұйымдастыруға көмектесе алады. Бұл аз қабілетті студенттерге
құндылықты арттыру және сенім тудырады.
3. Озық міндеттер. Мұғалімдер қабілетіне қарай әртүрлі оқушыларға жеке жұмыстар немесе
жаттығулар жасай алады. Алайда мұндай тәсіл бірқатар проблемаларды тудыруы мүмкін. Бұл
оқушылардың әлеуеттік жағымсыз әлеуметтік зардаптары бар көпшілік алдында қабілетін атап қана
қоймай, сонымен қатар мұғалім үшін едәуір үлкен әкімшілік жұмысты талап етеді.
