Саланың қысқаша сипаттамасы
Қазақстан Республикасында қатты тұрмыстық қалдықтарды кешенді басқару жүйесін ендіру
19
Қазақстанда компосттау кең таралмаған және әдетте оны халық жеке үйде
немесе бақша телімлерінде қолданады. Дегенмен, компосттау үрдісі
орталықтандырылуы да мүмкін және органикалық қоқыстарды қайта өңдеу
бойынша зауыт сияқты арнайы алаңдарда іске асырылады. Осы үрдістің соңғы
өнімі компост болып табылады, оған ауыл шаруашылығында түрлі қолданыс
табуға болады.
Қоқыстарды (ҚТҚ) термиялық қайта өңдеу
Тұрмыстық қалдықтар органикалық фракцияның жоғары пайызына ие
болғандықтан, ҚТҚ қайта өңдеу үшін көп жағдайда термиялық тәсілдерді
қолданады. ҚТҚ термиялық өңдеу қалдықтардың көлемі мен массасын азайту,
залалсыздандыру және энергия тасымалдағыштар мен инертті материалдарды
(кәдеге жарату мүмкіндігімен) алу үшін қажетті қалдықтарға жылулық әсер ету
үрдістерінің жиынтығы болып табылады.
Термиялық өңдеу әдісінің мағызды артықшылығы болып табылады:
қалдықтарды тиімді залалсыздандыру (патогенді микрофлораны толық
жою).
қалдықтардың көлемін 10 есеге дейін азайту.
органикалық қалдықтардың энергетикалық әлеуетін пайдалану.
ҚТҚ көптеген қайта өңдеу тәсілдерінің болуынан оларды жағу кеңінен
таралған. Жағу тәсілінің негізгі артықшылықтары:
технологиялардың жоғары деңгейде сыналуы
сериялап шығарылатын жабдықтар.
пайдаланудың ұзақ уақытылы
кепілдік мерзімі
жоғары автоматтандыру деңгейі.
Полигондарда жағу – бір жағынан қалдықтардың алаңдарының көлемін
қысқартады, бірақ экологияға едәуір зиян тигізеді.
Төмен температуралық пиролиз – атмосфераға зиянды заттардың
шығарылмауы және электрлік және жылу энергиясын алу үшін пайдалануға
болатын көп мөлшерде жылудың түзілуі, бірақ қайта өңделетін қалдықтарға
нақты талаптар қойылады, атап айтқанда, алдымен олар сұрыпталуы керек.
Қоқысты плазмалық қайта өңдеу — бастапқы шикізатқа қатаң талаптарды
қоймайды, сәйкесінше сұрыпталмаған қоқыстарды да кәдеге жаратуға болады.
Құрылыс материалдарын және қыш тақталарды жасау үшін пайдаланылатын
екінші өнім түзіледі.
Қоқысты жағу саласының негізгі даму тенденциясы – қоқыстарды тікелей
жағудан жанармай фракциясындағы ҚТҚ алынған қалдықтарды оңтайлы жағуға
көшу және қоқысты жою үшін жағу тәсілінен қосымша электрлік және жылу
энергиясын алуды қамтамасыз ететін жағу үрдісіне көшу.
Және қазіргі уақытта келешегі бар тәсілдерді бірі плазмалық технология
болып табылады, осының арқасында шлактың балқу температурасына қарағанда,
жоғары температура қамтамасыз етіледі, бұл зиянсыз шындалған өнімді және
пайдалы энергияны алуға мүмкіндік береді.
Қатты тұрмыстық қалдықтарды плазмалық қайта өңдеу