Қызметкерлеріне

жүктеу 1,93 Mb.

бет	5/57
Дата	30.01.2023
өлшемі	1,93 Mb.
	#41064

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 57

manual-kz

Онкологиялық аурулар – сипаттамасы, себептері, алдын алу Описание
Себептері – қатерлі ісіктердің пайда болуына ықпал ететін тағам өнімдері

ҚЖА алдын алу

Пайда болу қаупін айтарлықтай тиімді азайтатын келесі алдын алу шаралары есебінен қантамыр жүйесі ағзаларының ауруларына (ҚЖА) тосқауыл қоюға болады:

Салауатты тамақтану, ол тамырлардың зақымдануын және қандағы «нашар» холестериннің деңгейін арттыруын туындататын метаболизм бұзылыстарының себебін жояды.
Артық салмақты азайту, себебі, артық салмақ – ҚЖА және басқа

көптеген аурулардың, қатерлі ісіктерді қоса, дамуы үшін қауіп факторы. Бұл тұста іш аумағындағы артық май жинақталуы айрықша қауіп туындатады (абдоминалдық семіздік). Артық салмақ бауырдағы холестерин түзілуін арттырады: әр артық килограммен организмде түзілетін холестериннің деңгейі 20 мг артады. Қандағы холестериннің артуы атеросклероз қаупін туындатады.

Темекіні мүлде шекпеу, себебі, темекі түтінінде тамырлар қабырғасын зақымдайтын заттектер бар, бұл атеросклероз даму қаупін арттырады.
Дене қимылының сәйкес белсенділігі, бұл жалпы денсаулықты жақсартып, жүрек-қантамыр жүйесін ширақ күйде ұстап, дене салмағын бақылауға ықпал етеді.

Онкологиялық аурулар – сипаттамасы, себептері, алдын алу Описание

Қатерлі ісіктер (обыр, онкология) – Қазақстандағы өлім-жітім себептерінің арасында екінші орында.
Олар қарапайым жасушалардың ісік жасушаларына айналып, қатерлі түрге, яғни, бөліну арқылы бақылауға келмейтін көбеюге қабілетті түрге айналуы (мутациялануы) нәтижесінде пайда болады.

Себептері – қатерлі ісіктердің пайда болуына ықпал ететін тағам өнімдері

Организмде қабыну үрдістерін туындатып, қолдайтын өнімдер

Организмдегі созылмалы қабыну үрдістері – онкологиялық аурулардың даму себептерінің бірі, себебі, қабыну реакциялары кезінде қанға қабыну заттектері түседі, олардың организмде ұзақ уақыт бойы болуында, сау жасушалардың қатерлі түріне «ауысуын» туындатады.

Қант, ақ ұн және басқа жеңіл сіңетін көмірсулардың көздері (кондитерлік өнімдер, т.б.). Жылдам көмірсулар неғұрлым аз мөлшерде тұтынылуы қажет, себебі, олар организмдегі түрлі қабыну үрдістерін қолдайды. Қантты қатерлі ісіктердің тыңайтқышы деп санайды, себебі, қатерлі жасушалар глюкозамен қоректенеді.
Құрамында Омега-6 майлардың мөлшері мол болатын өнімдер. Омега-6 май қышқылдары организмге белгілі мөлшерде қажет, бірақ, шамадан артық тұтынғанда олар орагнизмде қабыну заттегінің өндірілуіне апарады. Омега-6 майларын тұтынуды азайту үшін жүгері және мақта майларын тұтынбаған жөн (олар негізінен, омега-6 майынан тұрады). Күнбағыс майын қолданумен қатар зәйтүн майын жиі тұтынған жөн, себебі, күнбағыс, соя, жержаңғақ майларындағы басты май – омега-6.
Маргарин, аспаздық тоң май, фаст-фуд, «жеңілдетілген» сары майлар (спредтер) транс-майлардан тұрады. Олар организмде қабыну реакцияларын туындатып, уыт секілді әрекет етеді, сондай-ақ, сау жасушалардың қатерлі түрге ауысуына ықпал етеді, сондықтан, оларды тұтынбауға тырысу қажет.
Баяу еритін жануар майлары мен баяу қорытылатын ет сұрыптарының (сиыр, қой, шошқа еттері – «қызыл ет» аталады) артық мөлшері. Бұл өнімдер артық мөлшерде қабыну үрдістерін қолдайды. Сондықтан, майсыз ет сұрыптарын таңдап, көрініп тұрған майларын сылып тастаған жөн. Жануар майларын, оның ішінде, сары майды күніне 20-25 г- нан аспайтын мөлшерде тұтынуға болады, Қызыл ет пен ішектің қатерлі ісігінің арасында айқын байланыс бар екендігі анықталған. Сондықтан, қызыл етті – аптасына 500 г-нан кем мөлшерде, күніне 200 г-нан асырмай тұтыну қажет. Басқа күндері ас мәзіріне құс (терісін алып тастап), жылқы еттерін, балықты қосқан жөн.
жүктеу 1,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 57