Ауруларды бақылау және алдын алу бойынша Орталықтың сайтынан бейімделіп алынған көрініс (АҚШ) https://www.cdc.gov/healthyschools/vhs/index.html
Мектеп мейірбикелерінің бірқатар мәселелерді үйлестіру үшін білімі мен тәжірибесі бар, оны ішінде, салауатты тамақтануды, дене белсенділігін және салмақты бақылауды насихаттау мәселелері бар. Сонымен қатар, мектептер дәрігерлермен байланысты қолдауы қажет: ұдайы кеңес беру
мүмкіндігі болуы және қызметкерлер үшін қосымша оқуды өткізу, отбасы мүшелері үшін ұсыныстар беру, мектеп медицинасының, медицина қызметінің рәсімдері мен саясатын шолу, басқа медициналық қызметтің жеткізушілеріне немесе дәрігерлерге бару үшін (Allensworth et al, 1997; Taras et al, 2004; American Academy of Pediatrics Council on School Health et al, 2008).
Мектеп медицинасының, психикалық денсаулық, әлеуметтік қызметкерлер оқушылардың медициналық көмекке қол жетімділігін кеңейту, күтімді үйлестіру, дене белсенділігі мен салауатты тамақтанудың дәлелді негізіне септестік ету және дамыту үшін дәрігерлермен бірге жұмыс істеуі тиіс (Taras et al, 2004). Мектептер сәйкес дайындықты қызметкерлермен жабдықталған және барлық оқушылар үшін қолжетімді жергілікті медициналық қоғамдастықтармен оқушылардың байланысын реттеуге ықпал етуі тиіс (Taras et al, 2004). Сонымен қатар, мектептер дене белсенділігі мен салауатты тамақтануды насихаттайтын, денсаулықты нығайту бағдарламаларды анықтап, оларға оқушылар мен отбасыларын бекітуі қажет.
Оқушылардың тағамдық дағдылары мен дене белсенділігін бағалау. Мектеп медицина мамандары денсаулық сақтаудың басқа қызметкерлерімен бірге әдеттегі тілдесу кезінде оқушылардың дене белсенділігінің деңгейі мен тағамдық дағдыларын бағалауды өткізе алады. Салауатты тамақтану, дене белсенділігін және салмақты бақылаудың ұсыныстарын орындайтын оқушылардың саны жөніндегі ақпарат бағдарламаларды және насихаттау саясатын жоспарлауға бағыт алу үшін қолданылады. Бағалау қызмектерлерге кеңестік және анықтама қызметіне мұқтаж оқушылардың топтарын анықтауға мүмкіндік береді. Оқушыларды бағалауды өткізу нәтижесінде шұғыл назар аударуды қажет ететін денсаулыққа қауіп факторларын анықталады: мысалы, гипертония, тамақтанудың жеткіліксіздігі, заңсыз препараттарды қолдану немесе тамақты ішу тәртібін сақтамау. Мектеп медицинасының барлық қызметкерлеріне осы қаупі факторларының ерте белгілерін анықтауға және оқушылармен емдәм, дене белсенділігі, психикалық және әлеуметтік денсаулық мәселелері бойынша оқушылармен сенім білдіретін әңгіме өткізу туралы ұсыныстар берілуі тиіс. Күрделі сырқаттың белгіліері бар немесе денсаулық үшін қауіпті дағдылары бар оқушыларды алғашқы медициналық-санитарлық жәрдемнің дәрігеріне бағыттау қажет.
Төменде дәрігердің тамақтануды бағалау кезінде назар аударуына арналған тақырыптар келтіріледі. Мәліметтерге сай мұндай мінез-құлық тағаммен тұтынылатын энергиямен байланысты, қажет болса, оны мүмкін өзгерістерге шоғырландыруға болады (Krebs et al, 2007; Barlow et al, 2007):
Тәтті сусындар мен 100% жемісті шырынды әдеттегі күнделікті тұтыну
Тағам үлесінің өлшемдері
Таңғы асты қабылдау жиілігі
Энергетикалық қоры жоғары өнімдерді әдеттегі күнделікті тұтыну
Көкөністер мен жемістерді әдеттегі тұтыну
Тағам және бірасарларды қабылдау жиілігі.
Төменде медицина маманы дене белсенділігін бағалау барысында талқылайтын кейбір тақырыптар келтірілген (Krebs et al, 2007; Barlow et al, 2007):
Күнделікті дене белсенділігінде қатысу көлемі (мысалы, оқушы күніне
≥60 минут бойы белсенді болады ма, ойында, көшеде, дене тәрбиесі сабағында өткізген уақыты есептеледі ме, мектеп немесе қауымдастық ұйымдастыратын іс-шараларға қатысуы)
Күніне теледидар, бейне-ойын көру немесе компьютердің алдында өткізетін сағат саны (мысалы, күніне > 1-2 сағат, сапалы бағдарламаларды)
Оқушының ұйқтайтын бөлмесінде теледидардың немесе компьютердің болуы
Дене шынықтыру сабағына қатысуы
Жүру немесе мектепке велосипедпен бару, сатымен көтерілу, үйдегі жұмыс секілді дене белсенділігі шараларының саны.
Достарыңызбен бөлісу: |
