Характеристика проектируемой сети и производится выбор волоконно

75 

 

мұндағы   – абоненттік желінің бір жылдық табысы  

                

  – эксплуатациялық шығындар соммасы 

 

 теңге 

 

Салық салынған пайда, яғни кәсіпорынның қолында қалатын таза пайды 

қызмет көрсетуден түскен пайда мен пайдадан алынатын корпоративтік салық 

аударымының  соммасы  арсындағы  айырыммен  табылады.  КПС=20%,  сонда 

таза пайда мынаған тең:   

                                        

                                                

(4.14) 

 

 теңге 

 

Жобаның есептік рентабельділігі: 

 

                                        

                                                   (4.15) 

 

 

 

Бірден  бір  маңызды  экономикалық  көрсеткіштің  бірі  өтелу  мерзімі–

бұл  кәсіпорынның  жоспарын  ұйымдастыруға  кеткен  ақшалай  қаражаттың 

(капиталдық 

салымдар)  қанша  уақыттық  мерзімде  қайтарылатынын 

көрсететін шама.  Уақыт факторының, яғни дисконттаудың ескерімінсіз өтелу 

мерзімі  барлық  капиталдық  шығындардың  кәсіпорын  қол  жеткізетін  таза 

пайдаға қатынасы ретінде табуға болады [12 ,13]:   

 

                                        

                                                            (4.16) 

 

мұндағы   – капиталдық салымдар;  

                ТП – таза пайда. 

 

 жыл 

немесе 1 жыл, 10 ай 

Өндірістің  экономикалық  тиімділігі  кәсіпорынның  әр  жыл  сайын 

ақшалай қаражаттың құйылған салымдардан неше бөлігін қайтара алатынын 

көрсетеді.    Кәсіпорын  инвестициясының  абсолютті  экономикалық  тиімділігі 

коэффициентін анықтаймыз:  

 

76 

 

                                              

                                                         (4.17) 

немесе

 

Мұнда тиімділіктің екі шарты орындалады: 

 

 

                                           

                                                 (4.18) 

 

мұндағы 

(жыл) – есептік өтелу мерзімі;  

                

(жыл) – нормативті өтелу мерзімі;  

               

 – есептік тиімділік коэффициенті;  

                

 – нормативті тиімділік коэффициенті. 

Қазіргі таңда өтелу мерзімі 5 жылдан кем инвестициялар тартымды деп 

есептеледі.  Сондықтан,  GPON  технологиясы  бойынша  берілген  пассивті 

оптикалық желісін құру жоспарын іске асыруға болады әрі ол  экономикалық 

ақталып, өз тиімдігін көрсете алады.  

 

4.7.11 Дисконттаудың ескерілімімен өтелу мерзімін есептеп көрейік 

Нарықтық  экономика  жағдайында  жобаның  қаржылай  тиімділігін 

бағалау  үшін  жобаны  іске  асыру  шағында  құралған  ақша  ағындарын 

дисконттау 

тәсілдері 

қолданылады. 

Инвестицияның 

дисконттаудың 

ескерімімен  табылатын  өтелу  мерзімі  алғашқы  шығындардың  орнын 

толығымен  толтыруға  кететін  жылдар  санын  анықтаумен  пара-пар,  яғни 

табыстардың  ақшалай  ағыны  мен  жалпы  шығындардың  ақшалай  ағынының 

теңесетін  мезеті  табылады.  Жоба  есептемесінің  әрбір  қадамында  кассалық 

шоғырланымдық  (жиынтықтық)  қолма-қол  ақшаның  оңтайлы  мәнде  болуы 

жобаның іске асуының негізгі шарты болып есептеледі.  

Дисконттық бағалауға негізделген динамикалық тәсілдер [16]: 

- дисконтталған пайда - Present Value (PV) 

-келтірілген 

таза  табыс  құны  (таза  дисконтталған  табыс)  – 

NetPresentValue (NPV); 

- капиталдық беріліс нормасы (табыстылықтың ішкі нормасы) - Internial 

Rate of Return (IRR) 

- Дисконтталған өтелу мерзімі   –   DiscountedPaybackPeriod (DPP). 

- рентабельділік идексі – Profitability Index (PI); 

Дисконтталған  пайда  жобаның  экономикалық  өмірі  ағымында  ақша 

ағынының мезгілдік бағасы ретінде мына формуламен анықталады: 

 

                                                

                                            

(4.19) 

 

77 

 

мұндағы 

 – таза пайда, ТП=9469796,8 теңге 

                

-дисконттау коэффициенті. 

 

                                              

                                                  (4.20) 

 

мұндағы   – мезгіл нөмірі немесе жобаның мерзімі n=1,2,3…n 

                   –  дисконт  нормасы  немесе  құнсызданудың  жылдық 

мөлшерлемесі. 

Капиталдық  салымдар  мен  ақша  ағындарының  дисконтталу  үрдісі 

инвестициялық жобалардың ерекшелігіне сай анықталатын дисконттың түрлі 

мөлшерлемесі  арқылы  қарастырылады.  Дисконт  нормасын  ивестор 

инвестициялық  капиталға  өзінің  қалайтын  немесе  мүмкін  болатын  әр 

жылдық  қайтарылым  пайызына  орай  белгілей  алады.  Берілген  жобада 

дисконт  нормасының  мөлшерлемесін  10%  деп  қабылдаймыз  да,  жобаның 

шартты түрде әр жылғы әкелер пайдасын бірдей етіп,  3 жылдық жұмыстық 

мерзімін  қарастырамыз.  

 

Демек, 

  

 

 теңге 

 теңге 

 теңге 

 

 

 

 теңге 

 

Келтірілген  таза  дисконтты  табысты  (NPV)  келесі  формуламен 

анықтаймыз:  

                                     

                                                 (4.21) 

 

мұндағы 

 – келтірілген табыс, дисконтталған пайда. 

                

 – инвестицияланған капитал. 

 

 теңге 

 

Осылайша,  жобаның  уақыт  факторы  (дисконттау)  ескерілген  

экономикалық  тиімділігігің  есебінің  көсеткіштері  жобаның  инвестициялық