72
(4.10)
теңге
Сондықтан, эксплуатациялық шығындар (4.2) формуласына сәйкес
мынаған тең:
теңге
Алынған нәтижелерді қорытындылай келе, мәліметтерді жылдық
эксплуатациялық шығындардың құрылымы көрсетілетін кестеге енгіземіз.
4.6 кесте – Жылдық эксплуатациялық шығындардың тізімі мен құрылымы
Көрсеткіш
Соммасы тенге
Салыстырмалы
пайыздық мөлшері
%
Еңбекақы қоры (ЕҚ)
11532 000
43,71
Әлеуметтік қажеттіліктер аударымы (ӘҚ)
1141668
4,33
Амортизациялық аударымдар (Ао)
9280486,25
37,72
Электр энергиясы шығындары (Э)
54794,88
0,37
Материалдық шығындар (М)
92804,86
0,75
Үстемелі шығындар (Н)
3459600
13,11
Қорытындысы
25561354
100
4.7.9 Кәсіпорынның жылдық
табыс көлемін есептеу
Негізгі қызметтен түсетін табыс – байланыс кәсіпорнына
тұтынушының бір жылдық тарифке сәйкес пайдаланған жалпы байланыс
қызметтері көлемінен келетін әрі келесі формуламен есептелетін табысы
[12, 13]:
(4.11)
мұндағы
– i-лік түрдегі қызметтің натуралды көрсеткіштер көлемі,
номер;
– i-лік түрдегі қызметтің белгіленген тарифі, тенге;
n – қызметтер номенклатурасы.
Яғни, АТС-тің тарифтік табыстары құрамына сәйкес қызметтер мен әр
абоненттік топтағы нөмірлер саны кіретін тарифтік жоспарға сай абоненттік
төлемдер негізінде анықталады.
73
Жобаланушы абоненттік рұқсат желісінде барлығы 480 абонент бар,
оның ішінде 400-і физикалық
тұлғалар, 80-і заңды тұлғалар нөмірлері.
Жәй интернет желісін пайдаланушылардың саны (потребителей услуги
iD Net) – 110 нөмір (90 физикалық, 20 заңды тұлға);
Triple Play қызметін тұтынушылар саны – 370 нөмірлер, оның ішінде:
100 нөмір (85 физикалық және 15 заңды тұлғалар) – iD Net + iD Phone;
120 нөмір (95 физикалық және 25 заңды тұлғалар) – iD Net + iD TV;
150 нөмір (130 физикалық және 20 заңды тұлғалар) – iD Net + iD Phone
+iD TV. Компания физикалық және заңды тұлғаларға үшін қызметті
пайдалану бағасын әркелкі түрде қабылдаған.
Қызметтер көлемі мен қызметтің сәйкес тарифтік бағаларын кесте
түрінде көрсетіп, абоненттерге (физикалық және заңды тұлғалар үшін)
көрсетілетін қызметтерді жүзеге асарудан келіп түсетін күтімді табыстарды
есептейміз.
4.7 кесте – Компанияның көрсететін қызмет түрлері мен олардан түсетін
табыс есебі
Қызмет түрі
Қызмет көлемі
(q), нөмір
Тариф/ай (U), тенге Бір айлық
күтімді
табыс (тг)
Бір жылдық
күтімді
табыс (тг)
Физ.
тұлға-
лар
Заңды
тұлға-
лар
Физ.
тұлға
үшін
Заңды
тұлға
үшін
iD Net
90
20
4100
5900
487000
5844000
iD Net + iD Phone
85
15
6200
6500
624500
7494000
iD Net + iD TV
95
25
6590
6800
796050
9552600
iD Net + iD TV +
iD Phone
130
20
7100
7200
1067000
12804000
Қорытындысы:
400
80
23990
26400
2974550
35694600
Жалпы көрсетілетін негізгі қызметтерден келіп түсетін бір жылдық
табыс:
теңгені құрады.
Тұтынушылардың техникалық құрылғыларды (берліген жобада ONT
оптикалық желілік терминалдары) қолдануынан келіп түсетін табыс түрін
есептеу үшін мына формуланы қолданамыз:
(4.12)
мұндағы
– жоспарлық кезеңдегі тұтынушылардың i-лік түрдегі
қызметтің техникалық құрылғысын пайдаланғаны үшін алынатын орташа
абонеттік төлем (портқа қосылу ақысы);
– i-лік түрдегі қызметтің техникалық құрылғыларының
орташа жылдық саны.
Портқа қосылудың бір жолғы төлем ақысы физикалық және заңды
тұлғалар үшін ерекшеленеді. Техникалық құрылғылар түрі және оларды
74
қосудың сәйкес төлемақысы мен қызмет түрінен түсетін бір жылдық күтімді
табыстың есебін кесте түрінде көрсетеміз.
4.8 кесте – Абоненттердің техникалық құрылғыларды пайдалануынан келіп
түсетін табыстар
Құрылғы атауы
Қызмет көлемі, (N) Қосылу төлемақысы
(Ц), тенге
Бір жылдық күтімді
табыс(тг)
Физ.тұл-
ғалар
Заңды
тұлғалар
Физ.тұл-
ға үшін
Заң.тұл-
ға үшін
iD Net үшін ONT
90
20
0
0
0
iD Phone+iD Net үшін ONT
85
15
6500
6500
650000
iD Net +iD TV үшін ONT
95
25
0
0
0
iD Net +iD Phone +iDTV
үшін ONT
130
20
7000
7200
1054000
Қорытындысы:
400
80
-
-
1704000
Жалпы, тұтынушылардың техникалық құрылғыларды қолдануынан
(қосудан) келіп түсетін бір жылдық табыс көлемі
теңгені
құрады. Демек, жалпылама табыстың жылдық көлемі барлық қызметтер
түрінен түскен табыстардың қосындысы:
теңге
4.7.10 Капиталдық салымдардың дисконттау мен дисконттаусыз өтелу
мерзімін есептеу және жобаның жалпы экономикалық тиімділігінің негізгі
көрсеткіштерін анализдеу
Берілген көпқызметті желіні енгізудің тиіміділігін бағалау келесі
экономикалық көрсеткіштерге жүгіне отырып жасалады [12, 13]:
- қызметтерді іске асырудан түсетін пайда;
- таза пайда
- рентабелділік.
- келтірілген таза табыс;
- үстемелі шығындардың ескерімінсіз өтелу мерзімі;
- дисконтталуды қосқандағы өтелу мерзімі;
- экономикалық тиімділіктің есептік коэффициенті.
Байланыс қызметтерін іске асырудан түсетін пайда табыстар мен
жылдық эксплуатациялық шығындардың айырымы ретінде табылады. Ол
кәсіпорын қызметінің эффектілік нәтижесін абсолютті мәнде сипаттайды да,
мына формуламен есептеледі:
(4.13)
