78
Қазақ тілі сабағының маңызды құрамдас бөлігі-оқушының мәтінмен өзіндік жұмысы. Бұл
тек оқу және мазмұнын түсіну ғана емес, функционалды сауаттылыққа арналған тапсырмаларды
орындау, яғни функционалды оқу дағдыларын қалыптастыру.
Оқушыларға қателері бар мәтіндерді жиі ұсынамын. Мұндай тапсырмаларды әр түрлі
конкурстар мен олимпиадаларға, қорытынды аттестаттауға дайындық кезінде өткенді қайталау үшін
немесе өтілген тақырыптарды пысықтау үшін пайдалануға болады. Мысалы: жетіспейтін сөздерді,
сөз тіркестерін, тұрақты тіркестерді табыңыз; оқиғалар тізбегін қалпына келтіріңіз; қателерді
табыңыз және т. б. Өтіліп жатқан тақырып бойынша білім, білік, дағдыларын тексеру ретінде
пайдаланылуы мүмкін немесе үй тапсырмасы ретінде де беруге болады. Сонымен қатар әртүрлі
веб-қызметтерді де пайдалануға болады.
Оқушылардың шығармашылық қызметін ұйымдастыру кезінде де жұмыстың әдісі әр түрлі
болуы мүмкін: сыныптағы өзіндік жұмыс (жұпта, топта жұмыс істеу), өз бетінше білім алу,
мұғалімнің жетекшілігімен ұжымдық жұмыс.
Функционалдық сауаттылық дағдылары қалыптасқан оқушы оқудың әртүрлі түрлерін
пайдалана алады. Мен оқушыларымды оқу мәтіндерімен, анықтамалықтармен, сөздіктермен мұқият
жұмыс істеуге үйретуге тырысамын. Тақырып бойынша жұмыстың соңғы шығармашылық
кезеңінде оқушыларға жеке қабілеттерін, шығармашылықтарын көрсетуге, жұмысқа деген
қызығушылығын арттыруға мүмкіндік беретін «Жоба» әдісін қолданамын.
Тілдік пәндерді оқытуда оқушылармен жоба қорғау оңай болмағанымен, өте жоғары
нәтижеге жетуге мүмкіндік береді. Оқушы көпшілік алдында сөз сөйлеуге, өз пікірі, көзқарасымен
бөлісіп, дәлелдер келтіре алатындай дәрежеге жетеді.
Сіздің әрі қарайғы жұмысыңызды түзету және жоспарлау үшін кері байланыс міндетті түрде
қажет. Сондықтан сабақта рефлексияны міндетті түрде қолдану керек. Оқу процесінде тек білім
беру ғана емес, сонымен бірге баланың сіздің сабағыңыздан қандай көңіл-күй, әсермен кетуі де
маңызды екенін есте ұстаған жөн.
Рефлексия балаларға өз ойларын нақты тұжырымдауға, білгендерін жақсы есте сақтауға
мүмкіндік береді. Сабақ барысында әр баланың ойын міндетті түрде тыңдап, тексеріп, бағалауға
тырысамын.
Осылайша, мектептегі пәндерді оқыту процесінде оқушылардың функционалдық
сауаттылығын дамыту мәселесі оқу іс-әрекетінің мазмұны мен мұғалімнің құзыреттілігі
аспектісінде іске асырылуы тиіс. Оқушының функционалдық сауаттылығын қалыптастыратын және
бастайтын педагогикалық процесті жүзеге асыруды қамтамасыз ететін мұғалімнің кәсіби
құзыреттілігін дамыту білім беруді дамытудың қазіргі кезеңінде басты міндеттердің бірі болып
табылады. Жоғарыда айтылғандарды түйіндей келе, қазіргі қоғамға постиндустриалды әлемде
болып жатқан өзгерістерге тез бейімделе алатын адамдар қажет. Жаңа жағдайларда оқыту процесі
«өмір бойы білім беру» тұжырымдамасын жүзеге асыруға ықпал ететін құзыреттіліктерді дамытуға
бағытталуы керек. Құзыреттілікті дамытудың алғышарты функционалдық сауаттылық екендігі
дәлелденіп отыр. Сондықтан әр мұғалімнің мақсаты- болашақ ұрпаққа жеке, әлеуметтік және кәсіби
іс-әрекеттегі әртүрлі проблемалық жағдайларды шешуге қажетті білім беру жәнебілімін дұрыс
қолдануға үйрету.
Сабақ барысынан фотосуреттер
Достарыңызбен бөлісу: