Эмпирикалық ойлау (БАС логикасы)
Оң және сол жақ жарты шарлардың әсерлесу логикасында.
Оң жақ жарты шарға сүйену.
алдымен материалдың
мазмұнында, оның
дидактикалық
ұйымдастырылуында
жасырылған.
Дедуктивтік
логика
Мазмұнды сөйлеу
негізінде
Абстрактылыдан
нақтылығы шығу
Теориялық ойлау
(ОӘС даму логикасы)
Сол жақ жарты
шар логикасында
Сол жақ жарты
шарға сүйену (ес)
Іс-әрекет
Оқушы – нысан
Оқушы мен мұғалімнің кез келген іс-әрекеті, кез келген
ақпарат алмасу – оқу ісі
1.
Дәйегінің сипаты: а) әлеуметтік б) танымдық
2.
Мақсаты – БАС көрсету деңгейінде үйрену
3. Тапсырманы шешу – жәй ғана
белгісізді табу
4.
Жұмысты орындаушының ырықсыз позициясы – ол
негізгі жұмыстан басқа жұмыстың барлығын орындайды
Оқушы – субъект
(тек орындаушы тұлға
емес, сонымен қатар іс-
әрекет көзі)
Оқу ісінің
мақсатты сипатта болуы
(МОІ). Бұл баланың
белсенділігінің ерекше
түрі, өзін-өзі оқу нысаны
ретінде өзгертіге
бағытталған. МОІ
айрықша белгілері:
1.
Балада
ішкі танымдық деңгейі
болу (мазмұнына,
мақсатына,әрекет
тәсіліне)
2.
Өзін-өзі
өзгерті мақсатын түйсінуі
(мен мұны біліп аламын,
т.сінемін, шешемін)
3.
Оқушының
оқу тапсырмасын түсінуі
және қабылдауы
(шешудің жалпы тәсілін
іздеу);
4.
Оқушының
іс-әрекетін толық қынды
субъектті түріндегі
позициясы (әрекеттің
барлықкезеңдері болады).
5.
Тек ОӘС
ғана емес ,іс-әрекет
тәсілдері құрылатын
теориялық негіздерін
игеруге бағыттау.
6.
ОӘС – а)
игерілген материалды
шығармашылық
түрлендіру; б) зерттеу
ісінің анологы, оқушы –
жаңашыл, жаңа тәсіл
жасаушы.
7.
Өзінің
әрекетін қарастырудың
рефлексивті сипаты
ОӘС
ұйымдастыру бойынша
ұжымдық бөлінген болып
табылады және диалог,
полилог түрінде жүзеге
асырылады.
Әдістер
Түсіндірмелі суреттемелі тәсіл
Регламенттеу, көндіру
Дайын білім әдісі
Мұғалімнің монологы
Іс-әрекет тәсілі
Еркін дайындау
Проблемалы,
ізденіс, шағармашылық
Диалог, полилог,
сөзталастар
Кемшіліктер
БАС-қа басымдық беру
Сабақтағы пассивтілік өз бетімен жасалатын жұмыстың аз
болу оқушыларды бір-бірімен оқшаулау
Оқу ісіне
теориялық танымдық
әрекет түрінде басымдық
беру
Дедукцияның
Абсолюттігі
Мазмұнының
күрделілігінің жоғары
деңгейде болуы.
Апта 5
Тақырыбы: Ш.А. Амонашвилидің гумандық-тұлғалық технологиясы.
Ш.А. Амонашвилидің гумандық-тұлғалық технологиясы.
Ш.А. Амонашвили технологиясының жіктемелік көрсеткіші.
Қолдану сипаты мен деңгейі: жалпыпедагогикалық.
Философиялық негізі: гуманистік діни.
Әдістемелік тәсілі : жеке тұлғаға бағытталған.
Тәжірибені игерудің ғылыми концепциясы: ассоциативті-рефлекторлық
Тұлғалық салалар мен құрылымдарға бағытталуы: эмоционалдық-тәрбиелік : 1) НЭС
2)БАС
Мазмұнының сипаттамасы: оқытушы тәрбиелік, діни мәдениет белгілері бар зиялы
гуманитарлық, жалпы білім беру, адам баласына бағытталған.
Әлеуметтік-педагогикалық әрекет түрі: сәбиді қолдау (жетелеу);
Оқыту тәрбиелеу үрдісін басқару түрі: кіші топтар жүйесі.
Басым тәсілдері: түсіндіру-суреттемелік, мәселе қою арқылы ойындар, шығармашылық
Ұйымдастыру түрі: даралап және жекелеп бөлу элементтері бар дәстүрлі сыныптық
оқыту.
Басым құралдар: вербальдық практикалық.
Сәбимен жұмыс жасау тәсілі және тәрбиелеу түрі: гумандық-тұлғалық, іскерлік
педагогикасы.
Жаңарту бағыты: гуманизация және демократизация негізінде.
Нысандар категориясы: жаппай және жеке тәсіл негізінде бөлініп алынған топтар.
Мақсаттар векторы:
Сәбидің оның тұлғалық қасиеттерін ашу арқылы қайырымды адамды қалыптастыру,
дамыту;
Сәбидің жүрегі мен жанын қайырымдылыққа уйрету;
Сәбидің танымдық күштерін қалыптастыру және дамыту;
Терең және кең көлемде білім алу үшін жағдай жасау,
Тәрбиелеудің идеалды – өзін-өзі тәрбиелейлеуге ұмтылу;
Концептуалдық ережелер.
Оқытудың ақпараттық-технологиялық мазмұнында гуманизмнің басым болуы
Тәрбиелеу білімге үйретудің алдында жүруі тиіс;
Жүрекпен сөйлеу;
Іскерлік пеагогикасының тұлғалық тәсілінің барлық ережелері;
Сәби көрініс ретінде орындауы тиіс өмірлік міндеті болады;
Сәби – Табиғат пен Ғарыштың ең ұлы туындысы, онда екеуінің белгілері – ұлылық және
шексіздік болады.
Сәбидің тұтас психикасына үш ұүштарлық тән: дамуға, есеюге және бостандыққа деген
құштарлық.
Ойынды тәсілдер – оқыту үрдісінің негізі;
Педагогикалық әрекеттің принциптері: 1) Сәбиді сүю; 2) Сәби өмір сүретін ортаны
адамзаттандыру; 3) Сәбимен бірге өзінің балалық шағын өткізу.
Мазмұнының ерекшеліктері.
Басты біліктіліктері мен қабілеттіліктер және оларға сәйкес пәндер мен сабақтар:
Танымдық оқу;
Жазып – сөйлеуге үйрету;
Лингвистикалық сезім (ана тілі сабағы);
Квазиоқу және квазижазу;
Жазу және оқу үрдістерін материалдау тәсілдері;
Балалардың әдеби шығармашылығы;
Математикалық ойлау қабілеті ;
Жоғарғы математикалық түсініктердің мағынасын түсіндіру (шексіздік, мәңгілік,
әлемтану, көптүрлік т.б);
Кереметке қол жеткізу (табиғат туралы сабақ);
Әрекетті жоспарлау;
Сөйлеу, басқа тілде сөйлеу;
Шахматтар;
Рухани өмір;
Жоғары рухани материялар мен құндылықтардың мәнін түсіну (Рух, Жан, Жүрек,
Жақсылық, Махаббат, Өмір, Өлім т.б);
Айнала қоршағанның әдемілігін түсіну (музыка, көркемөнер шеберлігі, балет, театр т.б);
Жалпы адамгершілік қасиеттер;
Әдістің ерекшеліктері.
Барлық аталған білім мен біліктіліктер баланың бойында арнайы бағу және көп
мөлшердегі әдіс-тәсілдердің көмегімен қол жеткізіледі. Бұл тәсілдерді келесі топтарға бөлуге
болады:
Жеке тәсіл: тұлғаны зерттеу, мүмкіншіліктерін дамыту, өзін-өзі терең білу, сәттілік
педагогикасы (2-кестені қара).
Тұлғалық тәсіл: мұғалімнің өсиеттері, тәрбиешінің, шебердің міндеттері (3-кестені қара).
Сабақ культі: сабақ мұғалім мен оқушының бірігуімен өзінің шыңына көтеріледі; Сабаө
балардың өмір сүруінің негізгі түрі (тек оқыту үрдісі емес ). Сабақ – күн, сабақ – қауаныш,
сабақ – достық, сабақ – шығармашылық, сабақ – еңбек, сабақ – ойын, сабақ – кездесу, сабақ –
өмір (4-кестені қара).
Балардың әрекетін бағалау: баға қою мөлшері шектелген, өйткені баға дегеніміз
ақсаңдаған педагогиканың сүйеніш таяғы; сандық бағалаудың орнына – сапалық бағалау:
мінездеме, нәтижелер жинағы, өзін-өзі талдауға үйрету, өзін-өзі бағалау (5-кестені қара).
Ш.А. Амонашвили өсиеттері:
