12. 6-35 кВ электр қондырғыларында жерге тұйықталу барысында жерге тұйықталған
4 метр ара қашықтықта жақындау, ал ЖТҚ 8 метр ӘЖ жақындау тұйықталуды жою
немесе кернеуге түскен адамды босату мақсатында жедел қосып-алуға ғана рұқсат
беріледі. Бұл ретте электр қорғау құралдарын қолдану керек.
13. 1000 В-тан жоғары ажыратқыштарды, бӛлгіштерді қол жетекпен қосып-алу
жұмыстарын диэлектрикалық қолғаптар киіп орындау керек.
14. Сақтандырғышты алу немесе қайта орнату жұмыстары тек кернеуді ажыратқаннан
кейін ғана орындалады.
Кернеуде, бірақ жүктемесіз жалғауларда тұрған сақтандырғышты алуға немесе
орнатуға, егер схемада кернеуді алып тастауға мүмкіндік беретін коммутациялық
аппараттар жоқ болғанда жол беріледі.
Екінші тізбектерінің, жарықтандыру желілерінің және кернеу трансформаторларының
сақтандырғышын жүктемемен ауыстыруға болады.
15. Кернеудегі сақтандырғышты орнату мен алу барысында мыналарды:
1000 В-тан жоғары электр қондырғыларында диэлектрикалық қолғап киіп
оқшаламалаушы қармауышты және қорғау кӛзілдіріктерін; 1000 В-қа дейінгі электр
қондырғыларында
оқшаламалаушы
қармауыш,
қорғау
кӛзілдіріктерін
және
диэлектрикалық қолғаптарды пайдалану қажет.
16. Коммутациялық аппарат жоқ болғанда, 1000 В-қа дейінгі жинақтар мен
қалқандарда тік орналасқан фаздарға жалғанған сақтандырғыштарды жүктемеде алуға
және орнатуға болады. Бұл жағдайларды кӛз қорғау құралдарының орнына, бетті
қорғайтын құралдар пайдаланылады.
17. Электр қондырғылардың, камералардың, қалқандар мен жинақтардың, есіктерін
жұмыс жүргізіліп жатқан камералардың есіктерінен басқа, құлыппен жабу керек.
Қосалқы станциялардағы, қайта тұйықтау пункттеріндегі және басқа құрылғылардағы
қоршауы, ағытқыш жетектері жоқ мачталық трансформаторлық қосалқы станциялар
трансформаторлары, сондай-ақ қызмет кӛрсету алаңдарында стационарлық баспалдақтар
құлыппен жабылуы тиіс.
18. 1000 В-тан жоғары электр қондырғыларының (ЖРҚ, КТҚ, АТҚ камералары мен
бӛлмелері), сонымен қатар 1000 В-тан жоғары электр қондырғыларынан тыс орналасқан
1000 В-қа дейінгі жинақтар мен тарату қалқандарының кілттері кезекші персоналдың
есебінде болуы керек. Жергілікті кезекшісі жоқ электр қондырғыларында кілт әкімшілік-
техникалық персоналда болуы керек.
Кілттер бекітілетін жәшікте сақталады. Кілттің бір жинағы қосалқы болады.
Кілт мыналарға:
1) барлық үй-жайлардан жеке тексеруге құқы бар жұмыскерге;
2) рұқсат беру кезінде жұмыс жедел-жӛндеу персоналдарынан жіберілген тұлғаға,
басшыға және жұмыс істеу қажет үй-жайдан қадағалайтын жұмысты ӛндірушіге
қолхатпен беріледі.
19. Тексеру немесе жұмыс аяқталғаннан кейін кілт қайта қайтарылуы қажет.
Жергілікті кезекшілік персоналынсыз электр қондырғыларында жұмыс істеу барысында
келесі жұмыс күнінің аяғында тексеру немесе толық жұмыс уақыты аяқталғаннан
кешіктірмей кілттер қайтарылуы тиіс.
Электр желілер кәсіпорындарындағы ТҚ жедел қайта тұйықтауға құқығы бар
персоналға, сондай-ақ жедел-жӛндеу мен ӛзі тексеруге құқы бар әкімшілік-техникалық
персоналға кілтті ұзақ мерзімге беру қажеттігін кәсіпорынның техникалық жетекшісі
айқындайды.
Кілттерді беру мен қайта алу еркін нысанда немесе жедел журналда жазылуы қажет.
20. Жазатайым жағдайлар барысында зардап шегушіні электр тоғының әрекетінен
босату үшін алдын-ала келісусіз кернеуді дереу алады.
2. Жұмыстарды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралар
21. Бірінші реттік тізбектерге қатысты электр қауіпсіздігімен қамтамасыз ету
шарттары бойынша электр қондырғыларындағы жұмыстар тӛрт санатқа бӛлінеді:
1) кернеуді алумен (туынды және туындысыз кернеумен);
2) электр қорғау құралдарын пайдаланумен кернеуді алмау;
3) тоқ ӛткізгіш бӛлік әлеуетіндегі кернеуді алмау;
4) кернеулі тоқ ӛткізгіш бӛлігінен алыс жерде.
22. «Кернеуді алу» белгісімен жұмыс істейтіндердің электр қауіпсіздігі жұмыс орны
қоршалған жұмыс орнында тоқ ӛткізгіш бӛліктерінде қорғайтын жерге тұйықтау
құрылғыларымен қондырғыларын ажыратумен қамтамасыз етіледі.
Тоқ ӛткізгіш бӛліктерінде кернеу берген кезде электр қауіпсіздігі осы
Қағидалардың
311-325-тармақтарында
кӛзделген шаралармен қамтамасыз етіледі.
23. «Электр қорғау құралдарын пайдаланумен кернеуді алмау» санатындағы жұмыс
істейтіндердің электр қауіпсіздігі негізгі қорғау құралдардың кӛмегімен кернеулі тоқ
ӛткізгіш бӛліктерінен жұмыс істейтін оқшауламамен қамтамасыз етіледі.
24. «Тоқ ӛткізгіш бӛлік әлеуетінде кернеуді алмау» санатындағы жұмыс істейтіндер
арнайы киім жинағы мен арнайы құралдарды пайдалана отырып, жерге тұйықтау тоқ
ӛткізгіш бӛліктері мен осы Қағидалардың
4-қосымшасының 1-кестесінде
кӛрсетілген
арақашықтықтағы конструкциялармен қамтамасыз етіледі.
25. «Кернеулі тоқ ӛткізгіш бӛлігінен алыс жерде» санатындағы жұмыс істейтіндердің
қауіпсіздігі тоқ ӛткізгіш бӛліктерінің жұмыс аймағы тұрақты қорғау қоршауларымен
немесе қауіпсіз жерде орналастырумен қамтамасыз етіледі.
Ұйымдастырушылық іс-шаралар
26. Қауіпсіздік жұмыстары бойынша ұйымдастыру іс-шараларына мыналар жатады:
1) жұмыс жүргізу бойынша наряд немесе нұсқау беру;
2) жұмыс істеуге рұқсат беру;
3) жұмыс орнына рұқсат жіберу;
4) жұмысты орындауды қадағалау;
5) басқа жұмыс орнына ауыстыру;
6) жұмыс үзілісі мен жұмыстың аяқталуын ресімдеу.
27. Жұмысты қауіпсіз жүргізу үшін мыналар жауапты уәкілдер болып табылады:
1) наряд, нұсқау беретіндер;
2) жұмыс жетекшісі;
3) жұмысқа жіберуге рұқсат беретін тұлға;
4) жіберуші;
5) жұмыс ӛндіруші;
6) бақылаушы;
7) бригада мүшесі.
28. Бригада мүшелерінен басқа, уәкілетті адамдар электр қондырғыларымен қауіпсіз
жұмыс жүргізу үшін жауапты кәсіпорындардың жазбаша нұсқауымен тағайындалады.
29. Қолданыстағы электр қондырғыларындағы жұмыстар наряд бойынша жүргізіледі,
оны толтыру нысаны мен бағыттары
4-қосымшада
кӛрсетілген.
Осы Қағидаларда кӛрсетілген жағдайларда жұмыс орындауға нұсқау бойынша ғана
рұқсат беріледі.
1000 Вольттан жоғары электр қондырғыларында V тобы бар, 1000 Вольтқа дейінгі
электр қондырғыларында ІV тобы бар наряд, нұсқау электр қауіпсіздігі бойынша
әкімшілік-техникалық персоналдың жұмыскерлеріне беріледі.
