«Экология және жер қойнауын пайдалану салаларындағы табиғи ресурстарды тиімді қолдану»

жүктеу 0,85 Mb. Pdf просмотр бет 38/51 Дата 22.06.2023 өлшемі 0,85 Mb. #43050 түрі Конспект

3.Нормативтер.  Биосфераны ластайтын шекті мүмкіндік концентрациялары көпшілік мемлекеттерде нормалық көрсеткіштері деп атайды.  ШМК (шекті мүмкіндік концентрациясы) – адамға зиян келтірмейтін жеке химиялық және табиғатта кездеспейтін техногендік заттардың мөлшерінің комплекстік көрсеткіші.  АЖК (химиялық элементтердің абсолюттық жинақтау көрсеткіші) –  техногендік пен табиғи үрдістердің нәтижесінде бір жер аралығында белгілі бір химиялық элементтің қандай массасы фондық мөлшерінен көп болатынын көрсетеді.  ШЖК (шартты жинақтау көрсеткіші) – ол топырақтағы АЖК фондық мөлшеріне С ф бөлігінің нәтижесі:  ШЖК = АЖК/С ф ШМК б.м. (бір ретік максималдік шекті мүмкіндік концентрациясы) – тұрғын жерлердегі ауаның бір заттың шектелген максималдік бірреттік концентрациясы. Бұл концентрациясы егер 20 мин ішінде адам тыныс  алғанда рефлекстік реакцияларды болдырмау үшін қажет.  ШМК о.т. (орта тәуелдік шекті мүмкіндік концентрациясы) – ол ауадағы уытты заттың орта тәуелдік шектелген концентрациясы, ол адам ағзасына тура немесе жанама әрекеттерді болдырмауына тиісті.  ЛД 50 – зертханалық жануарларға бір рет әрекеттескендегі, заттың шиеліскен ықпал жасайтын шекті концентрациясы.  ОБТ (оттекті биохимиялық тұтыну)- оттекте биотұтынуы немесе бір уақыт  аралығында органикалық заттарды биохимиялық тотығу үрдісінде кеткен  оттектің мөлшері. Тотығу үрдісі, органикалық заттармен қоректенетін  микроағзалар арқылы жүреді.  ОХТ (оттекті химиялық тұтынуы) немесе оттектің мөлшері, судағы барлық тотықсыздарғыштарды тотығуына кеткен тотықтырғыш мөлшеріне эквиваленті болады.  Химиялық заттарды қауіптілік дәрежелерге сай үш класқа бөледі:  1- өте қауіпті заттар, олар ауыл шаруашылық өнімдерінің астық құндылығына өте қатты әсер етеді. Бұл мышьяк, селен, кадмий, сынап, мырыш, қорғасын, фтор, бензопрен және пестицидтер.  2- орташа қауіпті заттар, олар ауыл шаруашылық өнімдерінің астық құндылығына орташа әсер етеді. Олар бор, кобальт, никель, молибден, мыс, қалайы, хром.  3- аз қауіпті заттар, олар ауыл шаруашылық өнімдерінің астық құндылығына әсер етпейді. Олар барий, ванадий, вольфрам, марганец.  45  жүктеу 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз