«Экология және жер қойнауын пайдалану салаларындағы табиғи ресурстарды тиімді қолдану»

жүктеу 0,85 Mb.

Pdf просмотр

бет	39/51
Дата	22.06.2023
өлшемі	0,85 Mb.
	#43050
түрі	Конспект

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 51

3.-геохимии-и-экогеохимии-каз

Тақырып 2.6. Геохимиялық фон, геохимиялық аномалиялар және ландшафтар. Жоспар

Бақылау сұрақтары:
1.Су сапасын бақылау әдістерінің сипаттамасын беріндер? .
2. Топрырақ сапасын бақылайтын әдістердің жіктелуі және қысқаша
сипаттамасы?
3. Зерттеулерде қандай аспаптар мен құрал-жабдықтар қолданылады?
4. Қауіптілік дәрежеге сай элементтер қалай бөлінеді?
5. Қоршаған ортаның сапасын анықтайтын қандай нормативтер
қолданылады?
Тақырып 2.6. Геохимиялық фон, геохимиялық аномалиялар және
ландшафтар.
Жоспар:
1.Экогеохимиялық аномалиялар және геохимиялық фон.
2. Геохимиялық ландшафтар
.
3. Геохимиялық ландшафтардың жіктелуі.
4. Ореолдар мен таралу ағындары
.
1.Экогеохимиялық аномалиялар және геохимиялық фон.
Әрбір геохимиялық жүйе химиялық элементердің белгілі
концентрациялармен сипатталады. Химиялық элементтің геохимиялық
жүйедегі таралуы, белгілі статикалық таралу заңына бағынады.
Егер қарастырылатын экогеохимиялық жүйеде химиялық элементтің
таралуына бір-біріне кездейсоқ, тәуелді, тең мүмкіндігі бар, көп мөлшердегі
факторлар әрекет жасаса, олардың мөлшері қалыпты заңымен анықталады.
Экогеохимиялық зерттеулерде келесі параметрлерді білу керек:
орта квадраттық ауытқу, фондық мөлшері, вариация коэффициенті.
Фон - әр түрлі ластаушылардың жоқтығын білдіреді.
Химиялық элементтің фондық мөлшері (С
ф
)- ортадағы табиғи химиялық
құрамына сай заттың мөлшері.
Статикалық өндеуде, манызды көрсеткіштің бірі, аномалдік мөлшерінің
көрсеткіші.
Экогеохимияда
аномалия
деп, белгілі бір ауданда немесе геохимиялық
ландшафта немесе топырақтың түріне, өсімдіктерге, суларға, тірі ағзаларға
лайық экргеохимиялық нормалардан ауытқу. Геохимиялық аномалияларға
элементтің изотоптары немесе екі және одан көп элементердің мөлшері
нормадан ауытқуы, салалары жатады. Сол жағдайда элементтер минералдық,
биогендік, коллоидтық, сорбциялық түрлерінде және ерітінді мен газ тәрізді
күйінде болады. Өзгерген мөлшерінен аномалияларды анықтайтын
элементер –
элемент-индикатор
деп атайды.
Жағымды және жағымсыз аномалиялар.

46
Элементердің таралу өзгерістеріне қарай аномалиялар жағымды және
жағымсыз
боп
саналады.
Элемент-индикатордың
жоғары
концентрацияларымен –
жағымды аномалиялар
, ал
жағымсыз
–
концентрациялардың азаюымен сипатталанады.
Техногендік жағымсыз аномалиялар әр түрлі болады. Мысалы, молибденнің
жағымсыз биохимиялық аномалиялары-топырақтағы өте зиянды қорғасын
элементтінің мөлшері көбейгенде болады.
Элементтердің жағымсыз аномалиялары арқылы пайдалы кендерді
анықтайды.
Аномалияларды іздестіру.
Аномалияларды анықтау үшін, минималдік (максималдік) аномалдік
мөлшерін немесе фонға қатысты үстіңгі мен төменгі шектелген мөлшерін
табады.
Экогеохимиялық зерттеу нәтижесінде, жаңа қалыптасатын аномалияларды
анықтау өте қажетті болады.

жүктеу 0,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 35 36 37 38 39 40 41 42 ... 51