пән: Физика ұзақ мерзімді жоспардың 10.3 бөлімі

255
пән: Физика
ұзақ мерзімді жоспардың 10.3 бөлімі
Күні: 
Мұғалім: 
сынып: 10 
Қатысушылар саны: 
Қатыспағандар: 
2-сабақ
сабақтың тақырыбы: Электромагниттік құралдар.
сабақ түрі: 
Жаңа материалды зерттеушілік сипаттағы презентациялау 
элементтерін пайдаланып зерделеу.
осы сабақ 
арналған 
оқытудың 
мақсаттары
10.3.5.3 — электромагниттік құралдардың (электромагниттік 
реле, генератор, трансформатор) жұмыс істеу принципін 
түсіну.
сабақтың 
мақсаты
— Электромагниттік құралдар — реленің, генератордың 
және трансформатордың құрылысымен, олардың жұмыс 
істеу принципі жайлы мағлұмат беру;
—  Трансформация  коэффициентін  есептеп  шығаруды 
үйрету;
— Топта бағалай білуге баулу.
бағалау 
критерийлері
— Электромагниттік құралдар — реленің, генератордың 
және трансформатордың құрылысымен, олардың жұмыс 
— Істеу принципі жайлы мағлұмат береді;
—  Трансформация  коэффициентін  есептеп  шығаруды 
үйретеді;
— Топта бағалай білуге баулу.
Тілдік 
мақсаттар
— Электромагниттік құралдар — реленің, генератордың 
және трансформатордың құрылысымен, олардың жұмыс 
істеу принципі жайлы мағлұмат алу;
—  Трансформация  коэффициентін  есептеп  шығаруды 
үйрену;
— Өзін-өзі бағалай білуге баулу.
Құндылықтарды 
дарыту 
Топпен жұмыс жасау барысында оқушыларда: ынтымақ-
тас тық,  өз  білімі  үшін  жауапкершілік  сияқты 
құндылықтар дамиды.
пәнаралық 
байланыс
Ìàòåìàòèêà: графиктер, квадрат теңдеулер, теңдеулер 
жүйесі.
аКт қолдану 
дағдылары
Электрондық оқулық, Интерактивті тақта, видеороликтер, 
слайдтар.
осыған дейін 
меңгерілген 
білім
Физика,  10-сынып:  Термодинамиканың  бірінші  заңын 
термодинамикалық  процестерге  қолдану,  сұйық  және 
қатты  денелер,  электростатика,  тұрақты  ток,  әртүрлі 
ортадағы электр тогы, магнит өрiсi.
Жабдықтар
Видео-сабақ: “Электромагниттік құралдар”.

Жалғасы
256
сабақ барысы 
уақыт 
бойынша бөліп 
жоспарлау
сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер
ресурстар
сабақтың басы
5 мин
Сабақтың басталуы.
Ұйымдастыру кезеңі. 
1. Сабаққа оң көңіл күймен ыңғайлану. 
2.  “Конверттегі  сұрақ”  әдісі  арқылы 
сабақтың тақырыбына жетелеу.
Сұрақтар: 
1. Тұйық контурға магниттi енгiзгенде 
индукциялық  токтың  пайда  болуын 
түсiндiрiңдер.
2.  Тұйық  контурда  пайда  болған 
индук ция  тогының  шамасын  қалай 
есептеймiз?
3. Индукциялық ток пен сыртқы магнит 
өрiсiнiң ағыны өзара қандай қатынаста 
болады? 
4. Ленц ережесiн тұжырымдаңдар.
3. Сабақтың тақырыбы, мақсаты айты-
лады.
4. 
Бағалау  критерийлерін  анықтау 
(оқушылармен бірге):
— электромагниттік құралдар — реленің, 
генератордың және  трансформатордың 
құрылысымен,  олардың  жұмыс  істеу 
принципі жайлы мағлұмат алады;
—  Трансформация  коэффициентін 
есептеп шығаруды үйренеді;
— Топта бағалай алатын болады.
5.  Бағалау.  Мұғалім  ынталандыратын 
сөздермен, бонустармен бағалайды. 
Бірігіп жасаған критерийлер бойынша 
оқушылар  арасында  өзара  бағалау 
өткізіледі.
“Электро-
магниттік 
құралдар” 
тақырыбына 
презентация.
сабақтың 
ортасы
30 мин
1) 
Жаңа материалды зерделеу.
“серпілген сауал” әдісі.
Мұғалім сұрақтар береді: 
1.  Трансформатор  қандай  максаттарда 
қолданылады? 
2. Айнымалы ЭҚК қалай алады?
3. Генератор дегеніміз не? Оның құры-
лысы мен жұмыс icтey принципі қандай? 
“Физика” 
оқулығы, 
10-сынып.

Жалғасы
257
4. Неліктен магнит өрісінде айналатын 
рама  генера тордың  негізгі  элементі 
болып табылады? 
Тақырыпты түсіну деңгейін арттыруға 
және талқылау дағдыларын дамытуға қол 
жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың 
арасында сұрақтар беріңіз.
Мысалы, “Жандос, Салиманың жауабы 
туралы сен не ойлайсың?” 
“Салима, Күнсұлудың жауабын барынша 
кеңейту үшін оны қалай дамытуға бола-
ды?” 
“Күнсұлу,  естігеннің  барлығын  бір 
жауап қа қалай біріктіруге болады?” 
Содан соң мұғалім:
— Электромагниттік реле. Техниканың 
әртүр лі  салаларында,  әсіресе  автома-
тикада,  реле  деп  аталатын  электро-
магниттік құрал кеңінен қолданылады. 
Генератордың  жұмыс  істеу  принципі 
электромагниттік индукция құбылысына 
негізделген. 
Генератордың негізгі m элементі маг нит 
өрісінде  айналатын  рама  болып  табы-
лады.  Индукциясы 
  біртекті  магнит 
өрісінде сымнан жасалған ауданы 
S рама 
тұрақты 
v жылдамдықпен айналып тұр 
делік. Ток генераторы деп энергияның 
қандай да бір түрін электр энергиясына 
айналдыратын қондыр ғыны айтады.
Трансформаторлар  электр  жеткізу 
желілерін дегі (ЭЖЖ) кернеуді арттыру 
және  төмендету  үшін  пайдаланылады. 
Айнымалы  токтың  трансформациясын 
жүзеге асыратын құрал трансформатор 
деп  аталады.  Трансформатордың  әсері 
электромагниттік индукция құбылысына 
негізделген.  Ол  қуаттың  прак тикалық 
түрде  өзгеруінсіз  айнымалы  кернеуді 
бірнеше рет арттыруға немесе азайтуға 
мүмкіндік  береді.  Қуаттың  практи-
калық түрде шығындалуын болдырмай-
ақ  айнымалы  ток  кернеуінің  ток 
күшімен  қатар  өзгеруі  айнымалы  ток 
трансформациясы деп аталады.
Физикадан 
“Электро-
магниттік 
құралдар” 
тақырыбын дағы 
видео-сабақ.
Бағалау 
критерийлері.
ИТ (сұрақтар 
көрсетіледі).