7
кӛлемді ӛзгертуде, иллюстрация кӛлемін ұлғайту нүктелерді ұлғайту есебінен
емес, бірнеше аралық нүктелер қосу жолымен шешуге болатын интерполяция
әдісін қолданылу арқылы жүзеге асырылады.
Растрлық кескіндеудің артықшылығы: растрлық кескінді түзетуге,
әдемілей түсуге, яғни оның кез келген бӛлігін ӛзгертуге болады; нүктелерді,
қажет болмаса ішінара алып тастауға немесе қоюлатуға, сондай-ақ кескіннің
әрбір нүктесін ақ-қара немесе басқа кез келген түске ӛзгертуге болады.
Кемшілігі: растрлық кескін ӛлшемінің масштабын әдісімен (бір немесе бірнеше
бағытта созу немесе сығу) ӛзгерткенде, кескіннің сапасын жоғалтатыны.
Мысалы, кескінді үлкейткенде, оның кӛрінісі дӛрекіленіп кетсе, ал
кішірейткенде – кескін сапасы ӛте нашарлап кетеді (нүктелерін
жоғалтатындықтан).
Растрлық кескіндердің тағы бір кемшілігі – файлдар ӛлшемдерінің ӛте
үлкендігінде (түстері неғұрлым кӛп және сапасы жоғары болған сайын, олар
соғұрлым үлкен болады).
Бірақ бұл кемшіліктеріне қарамастан, қазіргі техникада растр ӛте жоғары
сапалы кескін алуға мүмкіндік береді. Сондықтан растрлық суреттер кӛркем
графикада кеңінен қолданылады.
Векторлық графика
Кескін салудың векторлық түрі де бар, мұнда кескін элементтері нүкте
түрінде емес, әріпті-цифрлық (математикалық формулалар жиынтығы) ақпарат
түрінде беріледі. Кейіннен бастапқы кескінді салу үшін бұл ақпарат арнайы
программаларда ӛңделеді.
Векторлық кескіндер, бұл – сызық, доға, шеңбер және тікбұрыш сияқты
геометриялық объектілер жинағынан тұратын кескіндер.
Мысалы, сызба. Компьютерге оларды сипаттаушы параметрлердің мәнін
енгізуге болады:
- кесінді үшін оның екі нүктесінің координаттарын;
- шеңбер үшін центрінің координаттары мен радиусының ұзындығын;
- доға үшін доғаның басы мен соңының, центрінің және радиусының
координаталарын;
- әрбір сызық үшін оның типі жіңішке, штрихталған, пунктирлі және т.с.с.
кӛрсетіледі.
Содан кейін бұл ақпарат арнайы программамен ӛңделеді (яғни суреттің
әрбір нүктесінің орны векторлық графикалық файлда жазылған формулалар
бойынша есептеледі) де, сызба экранға шығарылады. Бұл элементтер дискретті
болып табылады, олар ӛзара байланыспаған, сондықтан олардың ӛлшемін сурет
сапасын жоғалтпай-ақ оңай ӛзгертуге болады.
Сонымен қатар бұл сызбаның параметрлерімен берілетін әріпті-цифрлық
ақпараттың ақпараттық кӛлемі сызбаны компьютерге растрлық түрде енгізгенге
қарағанда жүздеген, мыңдаған есе кіші болады. Векторлық әдістің тағы бір
артықшылығы оған кескін сапасын жоғалтпай ӛзгеріс енгізуге, оңай
кішірейтуге және үлкейтуге болатындығы.
8
Кейде сызық түсінігінің орнына контур түсінігі қолданылады. Бұл
термин толығымен, жан-жақты сипаттайды, себебі контур кез-келген форманы
қабылдай алады – түзудің, қисық сызықтың, сынық сызықтың, фигураның және
т.б.
Әр контурдың екі немесе одан да кӛп тіреу нүктелері болады, сонымен
қатар оларды түйіндер деп те атайды. Екі қатар тіреу нүктелерінің арасында
орналасқан контур элементі, контур сегменті деп аталады. Контурдың
формасын тіреу нүктелерін қозғалту, олардың қасиеттерін ӛзгерту, жаңа
түйіндерді қосу немесе бар түйіндерді жою арқылы ӛзгертуге болады. Контур
ашық немесе тұйықталған болуы мүмкін. Ашық және тұйықталған
контурлардың қасиеттері әр түрлі.
Контур графикалық объект болып табылады. Контурлардан жаңа
нысандар немесе олардың топтамалары құрылады. Нәтижесінде құрылады:
нысандар ттоптамалары, құрама контур, жаңа контур. Топтау операциясынан
кейін әрбір контур ӛз қасиеттерін және түйіндерін сақтайды. Комбинациялау
операциясынан кейін құрама контурда жаңа қасиеттер пайда болады, бірақ
түйіндер сол күйінде қалады. Біріктіру операциясынан кейін жаңа түйіндер
пайда болып, бастапқы контурлардың қасиеттері ӛзгереді. Контурдың сыртқы
сызығының параметрлері оның кӛрсетудегі түрін анықтайды. Оның
параметрлері болып табылады:
сызықтың қалыңдығы;
сызықтың түсі;
сызықтың типі (тұтас, пунктирлі және т.б.);
соңының формасы (бағытталған, дӛңгелектелген және т.б.).
Тұйықталған контурлар ерекше қасиеттерге ие – бояу, яғни алып жатқан
аймақты параметрлермен толтыру. Бояу да нысан болып табылады және ӛз
қасиеттері болады. Бірнеше бояу типтерін ажыратуға болады:
негізгі түспен бояу, яғни ішкі аймақты таңдаған түспен толтыру;
градиентті бояу – екі түспен бояу;
текстуралы бояу – бірқалыпты құрылымды ӛрнекпен толтыру;
карта бейнемен бояу – карта деп аталатын дайын растрлық бейнемен
толтыру.
Векторлық кескіндер векторлық графикалық редакторларда жасалады.
Олардың ішіндегі ең кең таралғаны, сонымен қатар Windows-та жұмыс
істейтіні CorelDraw болып табылады. Жұмыс істегенде сегменттер мен
аймақтардың барлық мүмкін математикалық сипаттамалары, бекітілген
белгілері, бағыттаушы нүктелері және т.с.с. қолданылады.
Сызықтармен салынатын суреттерді және бірнеше объектілерден тұратын
суреттерді векторлық графикалық редакторларды пайдаланып салған дұрыс.
Растрлық графикалық редактордың артықшылығы – векторлық
графикалық редактордың кемшілігі болып табылады. Мысалы, векторлық
кескінді оңай масштабтауға, яғни оның ӛлшемдерін бір немесе бірнеше бағытта
созу немесе сығу арқылы ӛзгертуге болады. Векторлық кескіндермен жұмыс
Достарыңызбен бөлісу: |
