Мектепішілік бақылаудағы жаңа енгізілімдер

Мектепішілік бақылаудағы жаңа енгізілімдер

Біз жоғарыда сөз етіп кеткеніміздей, мектептің біртұтас табиғи қалыптасқан жүйе ретінде өзіндегі тоқтаусыз өтіп жатқан үрдістердегі келісушілікті кедергіге ұшыратпай қамтамасыз ете білуі қала мектептеріндегі білім көкжиегін кеңейтеді. Осы міндетті шешу жолында ұсынылатыны мектеп жоспарларының орындалуы мен даярлау үрдістеріне өзгерістер енгізіп,педагогикалық іздністерге даңғыл жол ашады.

Шешімін табуға тиісті міндеттердің сан алуандығы оларды бақылап тексерушілердің іс-әрекеттеріне қол байлаушылық жасуда. Бұл-мектеп өмірінің шындығы. Өйткені,кеңестік қазақ мектебінің мүдірі мен қазіргі ҚР мектептерінің мүдірлерінің қызмет атқару стилі екі бөлек дүние.Бұрынғы мүдірлердің көбі уақытын өлтіре алмай кабинеттерінде қалғып-мүлгіп отырса,ал қазір барлығымыз бір күнде 30 сағат болса, бәріне үлгерер едік деген заманға жеттік. Сондықтан, басшыларға ҒТТ(ғылыми техникалық төңкеріс) көмек қолын созуда. Осындай құтқарушы құралдардың бірі-басшының электронды қойын дәптері. Оның ТМД кеңістігіндегі мектеп басшыларына таптырмас осы бір көмекші құралдың әдістемесін жасап күнделікті өмірге енгізген Карелиялық мектеп мүдірі Алексей Захарович Андрейко болды. Оның жаңашылдығы мынада:мектеп өміріндегі дамудың мүдір назарынан тыс қалмайтындығы.

Мүдірге көмекші екінші бір жаңашылдық РБА(Ресей білім академиясының) әдіскері С.Г.Зайцевтың «электрондық хатшы» идеясы.

Оларды пайдалануда төмендегідей бағдарламалар қолданылып жүр:

1) Microsoft ® фирмасының Windows ®95(орыс нұсқасындағы) пакетіндегі Schedule+For Windows 95tm бағдарламасы;

2) Lotus ® Development фирмасының Lotus Troha tm пакетіндегі орыс нұсқасы Rus 1.0 одан жоғары Lotus Organizer/tm бағдарламасы.

Бұларды біз жайдан жай ауызға алып отырғанымыз жоқ,жоғарыда келтірген бағдарламалар негізінде мектеп басшылығы көп нәрсеге қол жеткізе алады.Ресейдің Армавир қаласының №1 мектебінде ОҮЫБ(оқу үрдісін ықтимал басқару) өмірге еніп, оқушының қолына орнатылған элқон(электронды қондырғы) арқылы мұғалім оның не дұрыс,не бұрыс жауап бергенін аңғарады. Ал,оқушы алдындағы таблодағы жүгіртпе жолдан: «Жарайсың!», «Дұрыс емес,қайыра ойлан!» деген сияқты сөздерді оқи алады.

Біздің ойымызша,СМПИ математика және математиканы оқыту кафедрасының оқытушыларымен тізе қоса отырып,қазақ және орыс тілдерінде отандық «электронды хатшы» мен ОҮЫБ-ларды қала мектептеріне кіргізу-ЖОО мен білім беру мекемелері арасындағы тығыз байланыс орнатудың алтын көпірі болып табылады.

Құжаттама

Мектеп мүдірі мен Оқмеңнің сынып журналдарын тексеруі төмендегідей бақылау мақсатын білдіреді:

• 
  «журналдардың толтырылу жағдайы; баға қоры»;
  
• 
  «сынып журналдарының І тоқсан соңындағы жағдайы»;
  
• 
  «сынып журналдары бойынша 9 бен 11 сыныптарда оқитын түлектердің сабаққа қатысу жағдайы»;
  
• 
  «журналдардың толтырылуы бойынша сынып жетекшілерінің жұмыс деңгейін аңғару; пән мұғалімдерінің баға қорын анықтау»;
  
• 
  «мемлекеттік бағдарламалардың орындалуы және олардың тәжірибелік бөліктерін,тоқсан бойына қойылған бағаның шынайылығын тексеру»;
  
• 
  «пән мұғалімдерінің журналды дұрыс,әрі дер кезінде толтыруын,нашар және үлгерімі төмен оқушылардан сұрауының жағдайын тексеру»;
  
• 
  «оқу жүктемесіндегі айлық көрсеткішіне сай пән мұғалімдерінің журналдағы жазбаларының сәйкестігі».
  

Мекеме басшыларының мыналарға басты назар аударғаны жөн. Ол:жураналдарды тексерудің қажеттілігі мен дұрыстығын ондағы жазбалардың оқу жүктемесіне сай келетіндігін анықтау мақсатында жүргізгені орынды деп санаймыз. Оны оқу жылында төрт рет жүргізген дұрыс. Себебі тоқсан соңында жүргізілген тексерулер байқалған кемшіліктерді дер кезінде түзетіп отыруға мүмкіндік береді. Кейін жоғары жақтан келген тексеру бетімізге бадырайтып баспай,кеткен қателіктерді өзіміздің оңап отырғанымыз ләзім.

• 
  мұғалімнің дәптер тексеру нормасын орындауы;
  
• 
  оқушылардың үй тапсырмасын орындауы;
  
• 
  жазба жұмыстарының дұрыс дайындалуы;
  
• 
  орфографиялық ережелердің сақталуы;
  
• 
  қатемен жұмыс жасаудың болуы(болмауы);
  
• 
  бақылау жұмыстарына арналған дәптерді жүргізуінің дұрыстығы және олардың оқу жылы бойы сақталуы;
  
• 
  бастауыш сыныптағы дәптердегі жазбалардың дұрыстығы;
  
• 
  үй және сынып жұмыстары көлемінің сай келуі.
  

• 
  сынып жұмысының көлемі;
  
• 
  үй тапсырмасының көлемі;
  
• 
  сабақ пен үй жұмысына берілген тапсырмаларда әр қилылық орын алған ба;
  
• 
  үйге дербес және шығармашылық тапсырмалар беріле ме;
  
• 
  дәптер тексеру жиілігі;
  
• 
  қатемен жұмыс жүргізудің болуы мен сапасы;
  
• 
  ұлттық біртұтас орфографиялық ережелердің сақталынуы;
  
• 
  дәптермен жұмыс істеудегі құныттылық;
  
• 
  дәптер мен жұмысты орындау этикеті мен эстетикасы.
  

• 
  ата-ана мен оқушының сыныпқа сабақ беретін мұғалімдер турасында хабары болуы;
  
• 
  сабақ кестесі мен үй тапсырмаларының жазбасы;
  
• 
  оқушының тәртібіне жасалған ескерту мен ата-аналарға арналған хабарламалардың болуы;
  
• 
  оқушы білімінің ағымдағы есебі;
  
• 
  оқушы білімінің қорытынды есебі;
  
• 
  сынып жетекшілерінің күнделіктерді тексеру жиілігі мен сапасы;
  
• 
  оқушы күнделігіндегі ата-ана қолының болуы;
  
• 
  толтыру мәдениеті;
  
• 
  безендіру эстетикасы.
  

Бас жұмысты тексерудің ең қолайлы кезі маусым айы,өйткені оқу жылы ішінде баланың басқа мектепке ауысуы,сынып жетекшісінің басқа жерге жұмысқа кетуі мүмкін.

Атап айтар жайт, «Бас жұмысы»-оқушының өзіндік визит кәрткешкесі. Тап осы «Бас жұмысы» арқылы бала оқып жүрген мектептің қандай екенін сөз етуге болады.

5.Оқушыларды тізімдеу кітабы

«Оқушыларды тізімдеу кітабы» шын мәнісінде өте қарапайым. Оған:мектептің құрылғаннан бергі келіп,кетіп оқыған барша оқушы жазылады. Жыл сайын мектепті бітіргендер мен одан кеткендер белгіленіп отырады. Егерде аты-жөні бойынша тап аталған сәтте білім алып жатқандарды санайтын болсақ,оқушылардың ақиқат саны ондағы жазылған цифрға сәйкес келуі керек.

7. 
   9 және 11-ші сыныптарды бітіргені туралы кәмілеттік куәлік беру кітабы
   

Қаланың көптеген мектептерінің басшылардың әрқайсының жекелеген «Оқушылар туралы бұйрық кітабы» бар. Онда төмендегідей жазбалар болға тиісті. Мысалы:

• 
  № бәленбайыншы мектеп мынандай қала ауданындағы;
  
• 
  әскери мектепке,қазақ-түрік лицейіне т.т. кетті;
  
• 
  х фирмасына жұмысқа тұрды;
  
• 
  қаладан мүлде басқа жаққа көшіп кетті.