Дәрістер Дәріс 1 Тақырыбы: Кіріспе

1. Қоректік ерітіндінің физиологиялық тепе-теңдігі. Иондардың антогонизмі мен синергизмі.

2. Өсімдіктің қалыпты қоректенуінің басты жағдайлары.

3. Өсімдіктердің өсуі мен дамуы кезеңдерінде қоректік заттарды пайдаланудың негізгі заңдылықтары.

Зерттеулермен әртүрлі өсімдіктердің ортаның қышқыл және сілті реакциясына сезімділіктері бірдей еместігі дәлелденді.

Топырақ ерітіндісі реакциясының өсімдікке ықпалы екі қырлы: тура және жанама. Тура әсерден топырақ ерітіндісі рекциясы тамыр түкшелері беткейінде Н, НСО₃, ОН, иондары мөлшерін өзгертеді, ал бұл иондардың клетка шырынындағы концентрациясына ықпал етуі мүмкін. Бұның нәтижесінде топырақтан қоректік заттардың ену сипаты өзгереді. Жоғары қышқылдық және сілтілік иондардың физиологиялық тепе-теңдігін бұзады. Бұл өсімдіктің қоректенуін төмендетіп көмірсулар, ақуыз, фосфор алмасуын бұзады. Мысалы: топырақ ерітіндісінің жоғары қышқылдағы моно және дисахаридтердің синтезін тежейтіндігі дәләлденген.

Топырақ ерітіндісі рекциясының жанама әсері. Сутек иондары концентрациясының артуынан аллюминий, марганец, кейде темірдің жылжымалы формаларының артып өсімдік улануы байқалады. Ортаның қышқылдануынан кальций, магний фосфаттарының еруі жоғарылап, ал керісінше сілтіленуден еруі және өсімдікке сіңірімділігі төмендейді.

Сонымен қатар ортаның қышқылдануы молибденнің сіңірілуін төмендетіп бордың сіңірілуін жоғарылатады. Қышқыл реакция аниондардың сілті реакция катиондардың сіңірілуін жоғарлатады.