Білім беру бағдарламасы мамандығы: Химиялық инжиниринг технологиясы

• 
  Электрондық оқулықтар
  
• 
  Қажетті техникалық жабдықтар
  

5.1. Филип Ванкат, Прентис Холл. Сепарациялық үрдістер бойынша

технология. 2-басылым
6. Курстың бағалау жүйесі
Тапсырма 20%

Аралық емтихан 40%

Қорытынды емтихан 40%

Барлығы 100%

Астана 2012

«Химиялық процесс Дайындама I» пәні студенттерге технологиялық ағын сұлбасын жобалауды; аспаптық қамтамасыз ету бойынша процесс пен диаграмманы жобалау; шамасы бойынша технологиялық жабдықты (құбырлар, екі және үш фазалы сепараторлар, компрессорлар, жылу алмастырғыштар, дистилляциялық бағандар, сорғылар) келтіру; процесті басқару, қауіпсіздік техникасы бойынша логикалық сұлбаны жобалау, басқару клапанына және сақтандырғыш клапан қысымына өлшеулер жүргізуді үйретеді.

Модульдердің жалпы саны: 6

Сағаттар саны: 120.

Кредиттер саны: 6.0

«Химиялық процесс Дайындама I» пәнінің эксперименттік білім бағдарламасы білім беру ұйымының жұмыс бағдарламасын әзірлеу негізі болып табылады.

Жұмыстық білім бағдарламасын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының жұмыс берушілер мен жергілікті жағдайлардың талаптарын ескеретін аймақтық компонентін енгізу бөлігінде бағдарламалық материалды зерделеу реттілігіне негізделген өзгерістер енгізуге құқығы бар.

Жұмыс бағдарламасын жүзеге асыру кезінде жаңа оқыту технологияларын, электрондық оқу құралын, аудио және бейне материалдар, әдістемелік көрнекті құралдар пайдалану, түрлі нысандарды, оқу процесін ұйымдастыру және бақылау әдістерін таңдау ұсынылады.

Табысты меңгеру үшін бағдарлама теориялық (дәрістік) сабақтарды зертханалық-практикалық семинарлармен кезектестіруді қарастырады.

«Технологиялық процестер химиясы» пәнімен пән аралық ықпалдасу студенттерде мамандық ауқымында зерделенетін пәнді, болашақ еңбек қызметін тұтастай қабылдауды қалыптастыруға мүмкіндік береді, түрлі білім бағдарламаларының өзара байланысын мойындауға көмектеседі.

Әзірлеу: Буль функциясы көрсеткіші және импульстер жиілігінің таралуы.

1.1. Нақты процестер үшін технологиялық блок-сұлба әзірлеу (Буль

функциясының көрсеткіші).

1.2. Технологиялық ағын сұлбасын әзірлеу (нақты процестер үшін Буль

функциясының көрсеткіші).

1.3. Буль функциясының көрсеткішіне келесі элемент-кілттерді енгізу

Қабілеті:

1. 
   Технологиялық жабдық және технологиялық ағындарды пайдалану тәртібін көрсету;
   
2. 
   Барлық жабдықтың өлшемдері мен жұмыс режимдерін көрсету;
   
3. 
   Тәртіптік номері және ағын бағытын көрсететін нұсқаулықтары бар барлық ағындық технологиялық желілерді, оның ішінде айналымды, тазартуды, қосылу тетіктерін және аспапты сөндіруді көрсету;
   
4. 
   Қажет жағдайда барлық су ағысы бойынша материалдық баланс кестесін енгізу.
   
5. 
   Аспаптардың көпшілігін және басқару блоктарын көрсету
   

Құбырларды орналастыру және бақылап-өлшеу аппаратурасының орналасу

сызбасын әзірлеу, Буль функциясының көрсеткіші, импульстер жиілігінің таралуы.

Модуль тапсырмалары:

2.1. Буль функциясының көрсеткішін, импульстер жиілігінің көрсеткішін,

құбырлардың орналасу сызбасын, сондай-ақ олардың мақсатын айыру.

2.2. Құбырларды орналастыру және бақылап-өлшеу аппаратурасын

орналастыру сызбасында келесі элемент-кілттерді енгізу мүмкіндігі:

1. 
   Құбырдың барлық өлшемдерін, конструкция материалын, оқшаулауды және технологиялық ағын процесіне әсер ететін басқа талап етілген көрсеткіштерді көрсету;
   
2. 
   Технологиялық желілерді белгілеу кестесін, құбырлар санын, өлшемін, құбырларға қойылатын техникалық талаптарды, сервис типін,
   

3. 
   Қауіпсіздік, жабдықты қосу және сөндіру бойынша барлық арнайы талаптарды, апаттық сөндіруді нұсқау;
   
4. 
   Процесті басқару бойынша логикалық сұлба жасау (температура, қысым, ағынды реттеу және деңгейін өлшеу).
   

Жабдық пен құбыр өлшемін есептеу.

3.1. Құбыр өлшемдерін және құбырдың оңтайлы өлшемін есептеу ( сұйықтық

пен бу үшін).

3.2. Жобаны, екі фазалы, үш фазалы вертикаль және горизонталь

сепараторды есептеу (бөлгіш құрылғыны).

3.3. Жылу алмасу аппаратын өлшеу (жылу алмасу беті, құбырлар мен өтпелі

арналар саны, түкпілікті беріліс коэффициенті және температуралық

көрсеткіштер)

3.4. Компрессорды, цнтрифугалды және қайтымды-ілгерілемелі қозғалыс

бойынша аппаратты өлшеу

3.5. Дистилляциялық баған өлшемдерін есептеу (идеал сатылар, әпергішті

шығару, диаметр және ұзындық)

Зауыт өнімділігі және жылдық көлемі негізінде есептеулер жүргізу.

4.1. Терминология бойынша білімін байқату (тікелей және тікелей емес

шығындар, тұрақты шығындар, қосымша шығындар, мерзімдік

шығындар, ауыспалы шығындар, бір реттік шығындар, үстеме

шығындар, амортизациялық шығындар мен қызмет ету мерзімі үшін

шығындар).

4.2. Химиялық процесті жүзеге асыру үшін негізгі капиталға салыным

элементтерін үлестіру.

4.3. Технологиялық жабдықты бағалауды қолдану.

4.4. Өндірістік шығындар құнының индексін қолдану.

4.5. Күрделі салынымды бағалау бойынша әдістер қолдану (әрбір элементті

толық бағалау, бірлік калькуляция, кәсіпорынның өндірістік қуат

дәрежесіне қолданылатын қуат коэффициенті).

4.6. Жиынтық өнімді бағалау.

Жобаның әмбебаптығын анықтау.

5.1. Жобаның ақшалай қаражаты қозғалысын есептеу:

a) Бір реттік ақшалай қаражат;

b) Бірқалыпты төлемдер.

5.2. Келесі әдістер арқылы экономикалық бағалау беру:

1. 
   Ағымдық құны;
   
2. 
   Жылдық құны;
   
3. 
   Болашақ құны;
   
4. 
   Өтімділігінің ішкі мөлшерлемесі;
   
5. 
   Өтімділігінің сыртқы мөлшерлемесі;
   
6. 
   Күрделі салынымдар лагы (жеңілдікпен немесе онсыз).
   

салыстыру үшін жоғарыда аталған әдістерді пайдалану.

­­­­­­­­­­

Модуль 6. Өндірістік процесті модельдеу/Процесс әзірлеу бойынша жоба
Оқыту нәтижелері:

Зауытты әзірлеу үшін өндірістік процесті модельдеуді беру.

6.1. Өндірістік процестерге, Aspen technology Asp. Компанияның

технологиялық процесін модельдеуге арналған бағдарламалық пакеттің

жұмыс панелін пайдалана отырып, газды қайта өндіру, майды тазарту

бойынша және индустрияның жалпы процестерінің мысалдарын қолдана

отырып, модельдеу жүргізу және қажет жағдайда модельдеу нәтижелерін

түсіндіру.

6.2. Химиялық процесті әзірлеу бойынша барлық білімін пайдалану және

әзірлеу жобасын жүргізу, импульстер жиілігін таратуды енгізе отырып,

дайындау жобасының бағдарлы нәтижелерін жазу, құбырларды

орналастыру және бақылап-өлшеу аппаратурасын орналастыру

сызбасын, материал, егер бұл соны талап ететін болса, энергетикалық

балансты және экономикалық бағалауды пайдалану.

3. Оқыту әдістері:

• 
  Класта талқылау
  
• 
  Компьютерде тұсау кесер жасау
  
• 
  Демонстрациялар
  
• 
  Бағалау
  
• 
  Жетекші нұсқаулық
  
• 
  Өзіндік жұмыс
  
• 
  Дәріс
  
• 
  Зертханалық жұмыс
  

• 
  Электрондық оқулықтар
  
• 
  Үлестірме материадары
  
• 
  Аудио-визуальдық құралдар
  

5.1. Х.Д. Сандлер және И.T. Лакивикс. Үрдісті практикалық технологиялық

әзірлеу. McGraw-Hill.

5.2. Газды өңдеуге арналған жабдық жабдықтаушыларының компаниялары

ассоциацияларының техникалық ақпарат жинағы.

5.3. Р.Х. Перри және Д. Грин. Химик-Технолог. Анықтамалық. McGraw-Hill.

5.4. M.С. Питерс және K.Д. Тиммерхаус. Технологиялық жабдықты әзірлеу

және Химик-технологқа арналған экономика. McGraw-Hill Inc.

5.5. Г.Д. Ультрич, Джон Вилли және Сонс. Химиялық технология үрдісін

әзірлеу бойынша нұсқаулық.

Қорытынды емтихан 35%

Процесті әзірлеу бойынша жоба 40%

Барлығы 100%

Астана 2012

«Аналитикалық және технологиялық бақылап-өлшеу аспаптары» пәніне химия өнеркәсібінде химиялық талдау үшін бақылап-өлшеу аспаптарының негізгі жинағы енеді.

Модульдердің жалпы саны: 8

Сағаттар саны: 95

Кредиттер саны: 6.0

«Аналитикалық және технологиялық бақылап-өлшеу аспаптары» пәнінің эксперименттік білім бағдарламасы білім беру ұйымының жұмыс бағдарламасын әзірлеу негізі болып табылады.

Жұмыстық білім бағдарламасын әзірлеу кезінде білім беру ұйымының жұмыс берушілер мен жергілікті жағдайлардың талаптарын ескеретін аймақтық компонентін енгізу бөлігінде бағдарламалық материалды зерделеу реттілігіне негізделген өзгерістер енгізуге құқығы бар.

Жұмыс бағдарламасын жүзеге асыру кезінде жаңа оқыту технологияларын, электрондық оқу құралын, аудио және бейне материалдар, әдістемелік көрнекті құралдар пайдалану, түрлі нысандарды, оқу процесін ұйымдастыру және бақылау әдістерін таңдау ұсынылады.

Табысты меңгеру үшін бағдарлама теориялық (дәрістік) сабақтарды зертханалық-практикалық семинарлармен кезектестіруді қарастырады.

«Өлшеу және басқару» пәнімен пән аралық ықпалдасу студенттерде мамандық ауқымында зерделенетін пәнді, болашақ еңбек қызметін тұтастай қабылдауды қалыптастыруға мүмкіндік береді, түрлі білім бағдарламаларының өзара байланысын мойындауға көмектеседі.

2. Курс мазмұны
Модуль 1. Жұмысты қауіпсіз атқару әдістемесі және этикалық тәртіп нормалары
Оқыту нәтижелері:

Жұмыс процесінде ол байланыста болатын химиялық заттарды қауіпсіз пайдалану және нақты талдауларды анықтау үшін зертханалық талдау да, сондай-ақ тікелей аналитикалық әдістерді де пайдалану қажеттігін түсіну.

1.1. Қауіпсіздік техникасы бойынша жабдықтың тұратын орны.

1.2. Төтеше жағдайлар кезінде көшіру рәсімдері.

1.3. Зертханалық практикада химиялық заттарды пайдалану кезінде

қауіпсіздік техникасы бойынша ережелер, бірінші медициналық көмек

көрсету, жұмыс орнында қауіпті заттарды анықтау жүйесімен танысу,

материал қауіпсіздігі маркалауынан және сертификаттарынан ақпаратты

пайдалана білу.

1.4. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жаратуды талқылау (әсіресе

қалдықтарды қысқарту).

1.5. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жаратуды талқылау (әсіресе

қалдықтарды қысқарту).

1.6. Өндіріс қалдықтарына және жарылыс қауіпті материалдарға қойылатын

экологиялық талаптар.

Сынамаларды іріктеу және талдаудың іргелі принциптерін, сәйкес стандарттар мен нәтижелердің ақиқаттығын тексеру шараларын қолдану.

2.1. Талдау мақсатын талқылау.

2.2. Химиялық талдау тәсілдерін зерделеу және оларды нақты жағдай үшін

қолдану.

2.3. Сынамаларды іріктеу әдістерін және үлгі талдауына қатысты

сыамаларды дұрыс іріктеу маңыздылығының деңгейін сипаттау.

2.4. Калибрлеу стандарттарының; екіншілік стандарттардың қасиеттерін

анықтау.

сызықтық функцияларды, сызықтық емес графиктерді дайындау және

сызықтық емес графиктерді сызықтық функцияларға түрлендіру.

2.6. Стандартты қосымшалар әдісін сипаттау және берілген талдау әдісін

пайдалану үшін лайықты жағдайларды анықтау.

2.7. Стандартты операциялық рәсімдер маңыздылығын түсіндіру.

2.8. Аналитикалық химия және заң.
Модуль 3. Электрмагниттік сәулелену қасиеттері және оптикалық спектроскопияға арналған аспаптар

Оқыту нәтижелері:

Жарық табиғатын, электрмагниттік спектрді сипаттау, жарықтың жобалық, модельдік/сұлбалық құралдарды, өлшегіш аспаптармен, спектрофотомерия өлшегіш аспаптарымен қалай өзара әрекеттесетінін білу.

3.1. Шолу.

3.2. Электрмагниттік сәулелену.

3.3. Сәулеленудің кванттық-механикалық қасиеттері.

3.4. Оптикалық аспаптардың компоненттері.

3.5. Сәулелену көздері.

3.6. Сәулелену толқыны ұзындығының селекторы.

3.7. Үлгілерге арналған контейнер.

3.8. Радиациялық детектор.

3.9. Сигналдарды өңдеуге және деректерді санауға арналған процессор.

3.10. Өлшегіш аспаптар конструкциялары.
Модуль 4. Спектрофотомерияға енгізу

Оқыту нәтижелері:

Жарықтың жұтылу нәтижесін және оның затпен өзара әрекетін түсіну.

4.1. Электрмагниттік спектрді, энергия, жиілік және толқын ұзындығы

арасындағы қатынасты зерделеу.

4.2. Радиациялық спектрлік жұтылу қабілеті, өткізу коэффициенті мен

Ламберт-Бер заңы арасындағы байланысты талқылау.

4.3. Ламберт-Бер заңын спектрлік жұтылу қабілетін ескере отырып, есептеу

және өткізу коэффициентін өлшеу үшін қолдану %.

4.4. Ламберт-Бер заңын пайдаланып, ерітіндіде аналиттер концентрациясын

есептеу.

4.5. Бір сәулелі және екі сәулелі спектрофотометрияның негізгі

компоненттерін ультракүлгін, көрінерлік және инфрақызыл

аймақтарында зерделеу.

4.6. Қарапайым инфрақызыл спектрфотометрлерді Фурье түрлендіру

негізінде инфрақызыл спектрфотометрлермен салыстыру.

4.7. Спектрофотометриядағы қателер.

4.8. Ламберт-Бер заңын, «Spec 20» колориметриялық (бір сәулелі)

спектрометрді және екі сәулелі «Shimedzu UV 1600» спектрометрді

пайдалана аналит тұжырымдамасын эксперименттік анықтау.

4.9. Тік өлшеу аспаптарын пайдаланып, үлгілерді талдау, сосын

көрсеткіштерді аналитикалық аспаптар нәтижесімен салыстыру.

4.10. Ерітіндіде бір абсорбциялаушы заты болатын қоспаны талдау.
Модуль 5. Атомдық спектроскопияға енгізу
Оқыту нәтижелері:

Сәулеленуді жұту және молекулалар мен атомдарға шығарудың негізін қалаушы принциптерді және осы процестер сандық талдауда қалай пайдаланылатынын талқылау.

5.1. Атомдық құрылымға қатысты «негізгі күйі» және «қозулы күй»

терминдеріне анықтама беру.

5.2. Атомдық спектроскопияға қатысты жұтылу, сәулелену және

флюоресценция принциптерін түсіндіру.

5.3. Сынамаларды атомдау процесін сипаттау.

5.4. Атомдық спектроскопия үшін аппаратураның негізгі компоненттерін

сипаттау.

5.5. Әр түрлі жалынның және электр доғасы, плазма сияқты басқа энергия

көздерінің температурасын салыстыру және осы энергия көздерінің, жеке

алғанда аналиттердің жарамдылығын анықтау.

5.6. Спектроскопияның атомдық әдістерінде потенциалдық проблемаларын

анықтау және осы проблемаларды жою немесе азайту тәслдерін ұсыну.

5.7. АА және ICP аспаптарын пайдаланып, металл аналиті концентрациясын

эксперименттік анықтау.