Баєдарлы оќытуды ўйымдастыру

№47 М В Ломоносов мектебі

№47 М В Ломоносов атындағы орта мектептің бағдарлы оқу ісі орынбасары Нұрманова Сауле Құрманәліқызы

РЕЗЮМЕ
Аты –жөні: Нұрманова Сауле Құрманәліқызы

Ұлты: қазақ

Туған жылы:1972.21.05.

Білімі: жоғары.

Бітірген оқу орны:Қызылорда қаласындағы Қорқыт ата атындағы

педагогикалық институт.1993 жыл.

облыстық сайыста ІІ орын.

2001жылы Қ Р Тәуелсіздіктің 10 жылдығына арналған

«Мерекелік медаль» иегері.

2001 жылы облыс әкімінің алғыс хаты.

2001,2004,2006 жылдары аудандық,облыстық білім

бөлімінің құрмет грамоталары .

Жетістіктері: 2004 жылы Алматы қаласында ББЖКБАРИ ұйымдастырған республикалық конференция жинағына «Модульдік оқыту технологиясының оқу процесінде тиімділігі » тақырыбындағы зерттеу жұмысы жинаққа енді.

Мектеп директорының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасарының

қызметтік нұсқаулары, міндеттері мен жұмысының мазмұны

1. 
   Жалпы нұсқаулар
   

1.1. Бұл нұсқау жалпы білім беретін мекемелердегі директордың орынбасарларын тағайындау туралы бұйрығына сәйкес және ҚР Еңбек заңына негізделіп жазылды.

1.2. Мектеп директорының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасары мектеп директорының бұйрығымен жұмысқа тағайындалып, босатылады.

1.3. Мектеп директорының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасарының білімі жоғары және бұл саладағы қызметтік өтілі үш жылдан кем болмауы тиіс.

1.4. Мектеп дитекторының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасары мектеп директорына бағынады.

1.5. Мектеп директорының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасары өзінің қызметі барысында, негізгі құжаттар: Қазақстан Республикасының «Білім туралы», «Еңбек туралы», «Еңбекті қорғау туралы» заңдарын,

Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейінгі білім беруді

ақпараттандыру және дамытудың Мемлекеттік бағдарламаларды, ҚР-ындағы 12 жылдық жалпы орта білім беру Тұжырымдамасын (2006), ҚР-ның Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын (2006), қазақстандық білім берудегі жаңғырту стратегияларының міндеттерін, білім беру мекемелеріндегі нормативтік құжаттарды, еңбекті қорғау нормалары мен ережелерін, санитарлық нормалар мен ережелерді, техника және өрт қауіпсіздік ережелерін және мектеп директорының бұйрықтары мен нұсқауларын басшылыққа ала отырып жұмысын ұйымдастырады.

1.6. Пәндік оқу бағдарламаларын, әдістемелік нұсқауларды білуі тиіс.

2.Негізгі міндеттері
2.1.Білім беру процесіне жаңа технологияларды ендіру және оның жолдарын ұйымдастыру, ашық білім берудің ақпараттық

технологиялары мүмкіндіктерін пайдалану.

2.2. Оқу процесіне оқушылардың қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне орай, пәнді қисынды оқытуды ұйымдастыру, ұжым мен әрбір оқушының даму жағдаяттарын диагностикалау мен бақылау, бейімділіктерін болжау, оның жолындағы қиындықтарды түзеу және болу себептерін анықтау.

2.3. Ақпаратты жинақтау мен талдаудың тәжірибелік дағдыларын, жеке таңдау мен оқушылардың өзін-өзі ұйымдастыратын, олардың кәсіби бағдарының қалануына септігін тигізетін оқытудың әдістері мен технологияларын қолдану: зерттеу, жобалау, жеке тұлғалық қасиеттерге бағытталған оқыту мен оқушылардың құзыреттіліктерін қалыптастыру (интелектуалдық, коммуникативті, танымдық ,ақпараттық, азаматтық-құқықтық және т.б.)

2.4. Педагогикалық кадрлардың бағдарлы оқытуға байланысты кәсіби шеберліктерін дамытып, көтеріп отыруларын ұйымдастыру.

2.5. Білім беру процесін обьективті бағалау мақсатында сабақтарға қатысады.(100 сабақтан кем болмауы тиіс)

3.1. Педагогикалық ұжымның бағдарлы оқыту мен 12 жылдық білім беруге байланысты ақпараттық технологияларды енгізуді және оларды жоспарлауларын ұйымдастырады.

3.2. Пән мұғалімдеріне әдістемелік нұсқауларды, ақпараттық технологияларды пайдалануда жетекшілік етеді.

3.3. Мектептегі оқушылардың бағдарлы оқытылуының жағдайларын мониторингтер мен диагностикалау (болжаулар) жүргізеді.

3.4. Тәжірибе алмасу мақсатында түрлі конференцияларға, координациялық кеңестерге,әдістемелік отырыстарға қатысады және оларды өзі ұйымдастырады.

3.5. Оқушылардың кәсіби бағдар алуының эффективті және оптимальді жолдарын қарастырады, ұйымдастырады.

3.6. Білім кеңістігіндегі ақпараттарды дұрыс бағдарлау, оқушы бейімділіктері дұрыс бағдарлау мақсатында түрлі іс-шаралар өткізеді, ұйымдастырады.

3.7. Мамандық таңдау мақсатындағы оқушылардың ғылыми-зерттеу жұмыстарымен айналысуларын ұйымдастырады.

3.8. Мұғалімдер мен оқушыларға осы жұмыстарды ұйымдастыруда көмек көрсетеді.

3.9. Білім беру процесін ізгілендіру мақсатында өз ұсыныстарын айтады.

3.10.Басқа білім мекемелерімен байланыстарды ұйымдасырады. (ЖОО, колледждер, кітапханалар, өңірлік орталық және т.б.)

3.11.Басқа білім мекемелері арасында мектеп мерейін көтеретін, оны жарнамалайтын іс- шаралар ұйымдастырады.

3.12.Өз уақытында есеп береді

4.Құқықтары
Мектеп директорыныңбағдарлы оқытуғабайланысты орынбасарыөзінің қызметі барысында:

4.1.Педагогикалық кеңес және түрлі әдістемелік отырыстарға қатысуға

4.2.Білім беру процесін дамыту үшін өз ұсынысын ұсынуға-құқығы бар.
5.Жауапкершілігі
Мектеп директорының бағдарлы оқытуға байланысты орынбасары өзінің қызметі барысында:

5.1.Мектеп мүлкін қызметі барысында бүлдірген жағдайда материалдық

жауапкершілікке тартылады. (еңбек заңы аясында)

5.2. Өрт, техника, санитарлық-гигиеналық, еңбекті қорғау ережелерін сақтамаған кезінде әкімшілік жауапкершілікке тартылады.

6.2. Әрбір тоқсанға жұмысжоспарын құрады. Жұмыс жоспарын мектеп директоры бекітеді.

6.3. Әрбір тоқсан біткенде 10 күн ішінде мектеп директорына жазбаша есеп береді.

6.4. Мектеп директорынан ақпараттық, құқықтық, нормативтік, әдістемелік,

ұйымдастырушылық сипаттағы көмек алады.

Бағдарлы оқытуды ұйымдастыру
Қазақстан Республикасы мектептеріне бағдарлы оқытуды енгізу үшін ҚР Конституциясының 30 бабына, ҚР «Білім Туралы» Заңына сәйкес шыққан Білім министрлігінің №69 бұйрығы (наурыз 1996 ж) мен 04.05.1994 ж ҚР Министрлер кабинетінің қаулысын орындау үшін 15.01.1996 ж ҚР Білім министрлігі коллегиясының №1/1 шешімімен бекітілген төмендегі негізгі төрт тұжырымдамалық құжат негіз болады:

1. 
   ҚР жалпы орта білім беру стандарттары туралы Ереже;
   
2. 
   ҚР жалпы білім беретін мектептерді дамыту тұжырымдамасы;
   
3. 
   Жалпы орта білім мазмұны тұжырымдамасы;
   
4. 
   ҚР жалпы білім беретін мектептерінің мемлекеттік базистік оқу жоспары жатады.
   

Бағдарлы оқыту жалпы оқыту процесінің құрылымын, мазмұны мен ұйымдастырылуын өзгерту арқылы оқушылардың қызығушылығын неғұрлым толық ескеруге, олардыңқабілетін дамытуға, жоғарғы сынып оқушыларына өздерінің кәсіби қызығушылығы мен оқуын жалғастыруға қатысты ұстанған бағыт-бағдарына сәйкес білім беру үшін жағдай туғызуға мүмкіндік беретін саралау мен даралау құралы болып табылады.

• 
  Жалпы орта білім бағдарламасының жеке пәндерін тереңдете оқыту
  
• 
  Білім мазмұныны саралауға және әр оқушының жеке білімдік траекториясын құруға жағдай жасау;
  
• 
  Жалпы орта және кәсіби білім арасындағы сабақтастықты, бағдарлы сынып оқушыларын жоғарғы оқу орныныда білімін жалғастыруға дайындауды қамтамасыз ету.
  

• 
  мектептің жоғарғысатысында бағдарлы оқытуды жаппай енгізу жағдайындағы оқыту процесінің құрамын, мазмұны мен ұйымдастырылуын, өзгертуді қамтамсыз ететін бағдарлы оқыту қызметінің нормативтік-құқықтық базасын жетілдіру;
  
• 
  оқу жоспарларының мектептік компонентін қамтамасыз ету үшін білім беру жүйесінде байқаудан өткізілген қолданбалы курстар мен таңдау курстарының мәліметтер қоры ретіндегі тізбесін жасау;
  
• 
  бағдарлы оқыту бағдарламасын ресурстық тұрғыдан қамтамасыз ету;
  
• 
  бағдарлы оқытудың теориялық жәнеәдістемелік құраушыларын қамтамсыз ететін бағдарлы оқыту бағдарламаларын, жаңа буын оқулықтары мен оқу әдістемелік кешенімен жетілдіру;
  
• 
  бағдарлы емес пәндер бойынша біртұтастүсінік қалыптастыруға бағытталған кіріктірілген оқу курстарын дайындауды ұйымдастыру;
  
• 
  бағдарлы оқыту бағдарламалары бойынша оқытудың типтеріне сәйкес мамандарды қайта даярлықтан өткізу;
  
• 
  білім беру мекемелері мен оқытушылардың бағдарлы оқыту бағдарламаларын жүзеге асыру құқығын сертификаттау,
  
• 
  9 сынып оқушыларына бағдарлы оқыту бағдарламаларын дұрыс таңдауға мүмкіндік беретін бағдаралды дайындықты жүргізу;
  
• 
  бағдарлы оқытуды кеңкөлемде жүзеге асыруды қолға алу сияқты міндеттерді шешу
  

1. 
   бағдарлы оқытуды ұйымдастырудың мектепішілік үлгісі;
   
2. 
   бағдарлы оқытуды ұйымдастырудың тораптық үлгісі:
   
   • 
     ресурстық орталық негізінде ұйымдастыру
     
   • 
     әлеуметтік серіктестік негізінде ұйымдастыру.
     

Бағдарлы оқытуды ұйымдастырудыңосы үлгісін енгізу кезінде жалпы білім беретін мектептер нақты бағдарға бағытталады және сонымен қатар оқушыларға белгілі бір бағдарлы пәндердің, қолданбалы нмнесе таңдау курстарының санын елеулі арттыру есебімен өздерінің жеке бағдарлы білім беру бағдарламаларын толық көлемде жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Бұл жағдайда жалпы білім беретін мектеп базалық жалпы білім беретін оқу курстарын, ал ресурстық орталық бағдарлы жалпы білім беретін курстарды жүзеге асырады.

Бұл жағдайда жалпы білім беретін мектеп базалық жалпы білім беретін оқу курстарын, ал мектептің әлеуметтік серіктестері:

• 
  бағдарлы жалпы білім беретін курстарды;
  
• 
  тәжірибеден өткізуді;
  
• 
  жобалық және зерттеу жұмыстарын;
  
• 
  оқушылардың шығармашылық қабілетін дамытуды жүзеге асырады;
  

Ауыл мектептерінде бағдарлы оқытуды ұйымдастыруда әртүрлі факторлар қамтылуы тиіс. Солардыңішінде ауылдағы барлық мектеп саны, мектеп статусы педагогикалық кадрлармен қамтылуы, қосымша білім беруді ұйымдастыру мен ресурстық мүмкіндіктері, графикалық орналасуы негізгі факторлар болып есептеледі.

• 
  оқытудың интернаттық жүйесі;
  
• 
  пәндерді қарқынды жүйеде оқыту;
  
• 
  жалпы білім беретін және бағдарлы пәндерді алмастыра оқыту (бір күнде немесе бір аптада);
  
• 
  қашықтықтан оқыту
  
• 
  бағдар бойынша жасшамалары әртүрлі оқушыларды біріктіріп оқыту (10-11 сынып оқушылары)
  

• 
  бағдарлы оқыту бағдарламаларымен;
  
• 
  бағдарлы оқытудың ұйымдастырылу типтерімен, формаларын және ұсынылып отырған үлгілерімен
  
• 
  кәсіпке оқытудың болашағымен немесе бағдарлы білім
  

• 
  бағдарлы оқыту бағдарламасы бойынша оқыту шарттарымен таныстырылады.
  

• 
  мамандық және оның қажеттілігі туралы білу ;
  
• 
  бейімділіктер (қызығушылық, еңбек түрткісі, ынтасы );
  
• 
  қабілеттер, денсаулық (ішкі мүмкіндіктер мен шектеулер );
  
• 
  Ықылас деңгей мен өзін - өзі бағалау;
  
• 
  ата – ананың, отбасының көзқарасы;
  
• 
  құрбы – достарының көзқарасы;
  
• 
  мұғалімдер мен мамандардың көзқарасы;
  
• 
  жеке кәсіби жоспар – адамның кәсіби салада неге және қалай жету керектігі жөніндегі пайымдар жүйесі;
  

1. 
   Оқушылардың кәсіби ой – ниетін анықтау
   

бағытын анықтау.

Бағдарлы мектепке қабылдау мәселесін шешу үшін 9-сыныпты бітірушілер немесе олардың ата-аналары міндетті түрде жалпы орта білім беретін оқу орнына:

• 
  жалпы орта білім беретін оқу орны директорының атына жазылған қабылдау жөніндегі өтініш;
  
• 
  негізгі орта білімі туралы куәлік;
  
• 
  оқу жетістіктерін растайтын құжаттарын өткізулері тиіс.
  

• 
  өтініштің нөмері;
  
• 
  тапсырылған құжаттардың (хатшының немесе құжаттарды қабылдауға жауапты адамның қолы және оқу орныныңмөрі қойылған) тізімі;
  
• 
  10-сыныпқа қабылданғаны туралы хабарлау мерзімі жөніндегі мәлімет;
  
• 
  тиісті ақпарат алып тұруға мүмкіндік беретін телефон нөмірі көрсетілген құжат беріледі.
  

Бағдарлы оқытуды ұйымдастыруға қажетті жағдайдың болуына қарай қолданбалы курстар оқушыларды топтарға бөлу арқылы оқытылуы мүмкін.

Жалпы бағдарлы мектептерге оқушылар мемлекеттік аттестация (9-сыныптан кейінгі) қорытындысы бойынша қабылданады. Ең алдымен бағдарлы мектептерге (сыныптарға);

• 
  негізгі орта білімі туралы үздік куәлік алған оқушылар;
  
• 
  оқыту бағдарына сәйкес келетін пәндер бойынша аудандық, облыстық және республикалық олимпиадалардың жеңімпаздары;
  
• 
  ата-анасы жоқ және олардың қамқорлығынан айырылған оқушылар қабылданады;
  

• 
  оқушының оқудағы және шығармашылық белсенділігінің негізгі формасы мен бағыттарының қысқаша сипаттамасы, яғни ғылыми конференциялдарда, байқауларда, оқу лагерлерінде, спорт, көркем өнер жарыстарында жеткен жетістіктері;
  
• 
  мектеп оқушыларына арналған аудандық, облыстық және республикалық деңгейдегі журналдарда, газеттерде және т.б. баспа беттерінде жарық көрген еңбектері пайдаланылады.
  

Ұсынылған өтініштің саны,сыныптағы орын санынан асып кеткен жағдайда 9-сыныпты бітірген түлектерді қабылдау олардың білім жетістіктерінің рейтингісі негізінде жүзеге асырылады.Білім беру басқармалары өзіне қарайтын барлық жалпы орта білім беретін оқу орындары үшін білім рейтингін құрудың бірыңғай критериилерін белгілеп, оларды өз уақытында 9-сыныпты бітірген түлектерге және олардың ата-аналарына хабарлайды. Ұсынылған барлық құжаттар қабылдау комиссиясының мәжілісінде қаралып, сәйкес хаттамасы жазылады.

Бағдармен оқытатын сыныптарға қабылдау 1-шілдеде аяқталады. Кей жағдайда 1-тамыздан 30-тамызға дейін қосымша қабылдаужұмыстары жүргізілуі мүмкін. Қосымша қабылдау жасау үшін жалпы орта білім беретін оқу орнының директорына әрбір бағдар бойынша 5 орынды жеке ұстауға рұқсат етіледі.

Оқушылардың жалпы орта білім беретін оқу орнының бағдарлы сыныптарына оқушыларды қабылдау жөніндегі бұйрығы 30-тамыздан қалдырылмай шығарылып өтініш берушілерге таынстырылады. Бағдарлы сыныптарға қабылданған барлық оқушылар және олардың ата-аналары жалпы орта білім беретін оқу орнының Жарғысымен оның білім беру қызметін жүргізу құқығы көрсетілген лицензиясымен және т.б. құжаттарымен танысуға міндетті.

10-сыныпта оқитын оқушылар І тоқсанның аяғында:

- І тоқсанды ойдағыдай аяқтаған жағдайда;

- Жаңадан таңдап отырған бағдары бойынша пәндерді игерудегі

оқулықтарды жою бойынша өз бетінше сынақ тапсырған жағдайда;

- Оқушының ата-анасы жазбаша түрде келісім берген жағдайда өздерінің

оқу бағдарын өзгерте алады.

Оқытудың жаңа жүйесінге көшу- әлемдік білім кеңістігіне еркін енуді көздейтін,өзгермелі қоғамда өмір сүруге икемді, жеке басының, сондай-ақ қоғам пайдасына қарай өзін -өзі толық жүзеге асыруға дайын білімді , шығармашылыққа бейім, құзіретті және бәсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру, оның болашақ кәсіби бағдарын айқындауына ықпал ету болып табылады.

Әр адам ерте ме , кеш пе өз өмірінде «Кім болам?», «Қайда барып оқимын?» деген сұрақтарға жауап іздейді.Мамандық таңдау өте қиын мәселе.Өйткені таңдаған мамандығың ертеңгі сенің өмірің, яғни сенің болашағың, қоғамның болашағы, елдің ертеңі.Көптеген зерттеулердің қорытындысы бойынша жастардың 40% мамандық таңдау тәртібін білмегендіктен өздерінің икеділігіне, қабілеті мен қызығушылығына сәйкес келмейтін мамандықтарды таңдайтын көрінеді.

9 сыныпта оқушылардың кәсіби деңгейін «12 жылдық білім беру проблемалары» Республикалық ғылыми –практикалық орталығының ұйымдастырумен жасалған арнайы диагностикалық дәптер арқылы анықтауға болады.Бірақ бұл зерттеудің өзі бала бағдарын анықтауды толық қамти алмайды.Олай болса 12 жылдық білім жүйесіне көшу кезінде бағдарлы оқытуды тиімді ұйымдастыру, баланың бейімін анықтау мұғалім қауымына үлкен жауапкершілік жүктейді.

Сондықтан бағдарлы оқытуды ұйымдастыруды бастауыш сатыдан –ақ бастау өз нәтижесін бермек.1-9 сыныптарда бейіналды даярлық жұмыстарын типтік оқу жоспарының вариативті бөлімінен ұйымдастыруға болады.

Бейіналды даярлық жұмыстарын ұйымдастыру кезінде оқушылардың жеке бас ерекшеліктерін, қабілеттері мен мүмкіндіктерін, қызығушылығы мен қажеттіліктерін анықтайтын түрлі педагогикалық- психологиялық тесттер алу және мамандық туралы кең көлемде ақпарат беру мәселелеріне баса назар аудару қажет.

Бейіналды даярлық жұмыстарын екі кезеңде ұйымдастыруға болады.

1 кезең: Жасөспірімдерді мамандықтар әлемімен және әр мамандықтың адамға қояр талаптарымен тереңдей таныстыру.

2 кезең: Бейіндік бағдарды анықтау, мұндағы басты мақсат түрлі қызмет саласындағы тұлғаның қызығушылығы мен қажеттілігін, бейімін анықтау.

Ол үшін біз ең алдымен тұлғаның өз мүмкіндіктерін таңдауға бағыт –бағдар береміз

Бейіналды даярлықтың басты мақсаты баланың қабілетін ескере отырып, болашақтағы мамандығына икемділігін анықтау, өз бейініне қарай тұлғаның өз мүмкіндіктерін пайдалануға бағыт – бағдар беру және өзін -өзі тануына мүмкіндік жасау. Осыдан соң тұлғада төмендегідей қасиеттер жинақталып, өз бетінше шешім қабылдай алуы тиіс.

Шешім қабылдаушы тұлға

Өз көзқарасымен қорытынды шығара алатын

Өмір өзгерістеріне тез бейімделетін

Өмірден өз орнын табуға тырысатын

Үнемі ізденіп , өз -өзін дамытатын

Алған білімін өмірде қолдана алатын

Жоғарыда көрсетілген бейіналды жұмыстарына арналған сағаттарды қазіргі қолданыстағы типтік оқу жоспарының мектептік және оқушы компонентіндегі сағаттарды жүйелі пайдаланып,оқушыға екі бағытта да мағлұмат бере отырып, мектептің жоғары сатысына өту кезінде өз бейімін адаспай таңдай алатындай дәрежеге жеткізуіміз үшін қолдануымызға болады.Бұл өз тәжірибемізде іске асырылып жатқан бейіналды даярлық жұмыстарының бір көрінісі.

Кәсіп таңдау бір жағынан болашаққа үңілу болса, екінші жағынан өзінің жан дүниесіне үңілу. Сондықтан оқушылардың жан дүниесі қалаған, қабілеті мен икемі бар мамандық таңдауына бағыт бере алуымыз қажет.