304
Алматы
ТЕННИСТІҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ
ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
1 МОДУЛЬ. ТЕННИС ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІНІҢ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Спортта және халық денсаулығын нығайтуда, дене тәрбиесі жүйесінде теннистің
алатын орны. Теннис мамандандрылуы. Бақылау нормативтері және спорттық дәреже
талаптарының ғылыми әдістемелік түсініктемелер.
1.2 Теннисшінің жаттығу үдерісіндегі ерекшеліктер. Алғашқы іріктеу. Құрама
командаға іріктеу. Жаттықтыру үдерісін жоспарлау. Теннисшілердің даярлықтың әр
кезеңіндегі жаттықтыру үдерісі. Теннис жаттығуларының қағидалары мен сипаттамасы.
Жаттықтыру үдерісінде жүктемені бөлу ерекшеліктері. Жаттықтыру үдерісінің тиімділігін
бақылау. Теннистегі топтық жаттықтыруды өткізудің теориясы мен әдістемесі. Теннистегі
топтық жаттықтыруды өткізудегі жүктеме мен жаттығуларды жоспарлау. Теннистегі жеке
дара жаттықтыруды өткізудің теориясы мен әдістемесі. Теннистегі жеке дара жаттықтыруды
өткізудегі жүктеме мен жаттығуларды жоспарлау. Оқу жаттықтыру үдерісін қорытындылау,
әр спортшының дайындығының оң және теріс жақтарын анықтау. Бақылау нормативтерін
тапсыру. Жаттықтыру үдерісіндегі жаттықтырушының алатын орны. Жаттықтырушы
қызметінің нақышы. Жаттықтырушы мен қамқорындағылардың ауызша және жазбаша
қарым-қатынаста болуы.
Теннисшілерге спорттық дәрежелер мен атақ беру үшін техника –тактикалық, дене
даярлықтарына қойылатын талаптар.
1.3 Дене тәрбиесі оқу орындарында жоғары деңгейдегі мамандарды даярлау, теннисшіні
дамытудағы бірден-бір жағдай. Теннис жаттықтырушысына қажетті білім мен ілімнің
көлемі. Теннистегі техника қауіпсіздігінің негіздері.Теннисші гигиенасы. Жарақат алу
себептері.
Курсты өту барысында қойылатын емтихандық талаптар мен оқу жұмысы мазмұнын
ұйымдастыру бағдарламасы.
2 МОДУЛЬ. ТЕННИСТІҢ ДАМУ ТАРИХЫ
2.1 Теннистің пайда болуы және даму кезеңдері. Жарыс және команданың спорттық
деңгейі. КСРО дағы теннис. Негізгі жарыстарға талдау жасау. Қазақстандық
теннисшілердың КСРО біріншілігіне, Қазақстан және КСРО халықтарының
спартакиадасына қатысуы. Қазақстандағы теннистің пайда болуы және дамуы. Алғашқы
қазақстандық КСРО спорт шеберлері, КСРО-ға еңбек сіңірген спорт шеберлері, КСРО мен
Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушылары.
Теннистің қазіргі кезеңдегі дамуы. Халықаралық үлкен жарыстардағы жеңімпаз
қазақстандық теннисшілер.
305
2.2 Әлемдік деңгейде және Қазақстандағы спорт түрлері бойынша жұмыстар
басқармасын ұйымдастыру ұйымдары. Қазіргі кезеңдегі теннис дамуындағы өзекті
мәселелер. Жіктеме, терминология. Теннистің даму тарихы. Ойын ережесі. Спорттық құрал-
жабдықтар. Теннистегі төрешілік. Жарыс өткізу. Біліктілік нормативтері. Рейтинг жүйесі.
Ұлттық және халықаралық теннис федерациялары. Кәсіпқой теннис қауымдастығы.
Теннистің дамуындағы өзекті мәселелер.
Федерация
жарғысы
мен
міндеттері,
құрылымы,
жоспары
және
оның
ұйымдастырушылық жұмысы. Республикалық төрешілер алқасы.
Федерацияның жергілікті жерлердегі секциялармен байланысы.
Барлық
ұйымдардың есептілігі мен сайланбалылығы. Федерацияның халықаралық байланыстары.
3 МОДУЛЬ. ОЙЫНДЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ СИПАТТАМАСЫ
3.1 Теннис ойынының сипаттамасы. Теннистегі спорттық терминология. Дайындық
түрлеріне (теориялық, дене дайындығы, функционалды, техника-тактикалық, психологиялық,
аралық, және т.б.), жоспарлауға, іріктеуге үйрету кезіндегі іске асыру негіздері және жалпы
түсініктер.
3.2 Дене, техникалық, тактикалық даярлықтарды дамыту және меңгерудің
тәжірибелік, әдістемелік және теориялық негіздері.
Жарыстар
мен
оқу-жаттығу
жиындарын өткізу.
3.3 Жас спортшылардың бастапқы даярлық кезеңіндегі негізгі дене қасиеттерінің
(шапшаңдық, ептілік, икемділік, күш, төзімділік) сипаттамасы. Спорттық даярлықтың
бастапқы кезеңіндегі дене қасиеттерін тәрбиелеудегі әдістер мен құралдар. Спорттық
мамандану кезеңіндегі дене қасиеттерінің даму ерекшеліктері және спорттық шеберлікті
жетілдіру.
Арнайы дене қасиеттерін тәрбиелеуде қолданылатын дайындық және жиынтықтау
жаттығуларының тәжірибелік таныстырылуы.
3.4 Студенттерді ғылыми-зерттеу жұмыстарына баулу. Спортшылардың техникалық,
тактикалық әдістемелерін тиімді пайдалануын анықтаудағы зерттеу әдістерінің қолданылуы,
дайындықтың барлық жағын қамту үшін даярлықтың үлгісін түзу.
4
МОДУЛЬ.
ТЕННИСТЕГІ
ТЕХНИКАЛЫҚ-ТАКТИКАЛЫҚ
ДАЯРЛЫҚТЫРДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК НЕГІЗДЕРІ
4.1 Жаттықтырудың тәсілі мен құралы. Заманауи техникалық құралдарды қолдану.
Теннис техникасын үйрету үшін арнайы құрал-жабдықтар мен тренажерларды қолдану.
Техника мен тактиканы үйретудің кешенді тәсілдемесі. Тенниске үйретудегі дидактикалық
тәсіл. Оқыту реттілігі. Әртүрлі айналдыру соққысын үйрету әдістемесі. Орын ауыстыру
техникасына үйрету әдістемесі. Теннис добының кері серпілуін соғуды үйрету әдістемесі.
Теннис добының ұшып келе жатқанын соғуды үйрету әдістемесі. Допты ойынға қосу және
допты бастан асыра соғуды үйрету әдістемесі. Сол қолмен ойнайтын ойыншыларды үйрету
ерекшкліктері. Техниканы үйренудегі қателіктерді анықтау және қателерін түзеу.
4.2. Даярлық кезеңдері
Бастапқы даярлық, тереңдетілген мамандану және спорттық жетілдіру кезеңдері.
Бастапқы даярлық топтарында үйрету барысында спорттық және қозғалыс ойындарын
қолдану. Бастапқы даярлық топтарында жаттықтыру әдістемесі. Оқу жаттықтыру
топтарындағы үйрету әдістемесі. Спорттық жетілдіру топтарындағы жаттықтыру әдістемесі.
Шабуыл кезіндегі техникалық-тактикалық іс әрекеттерге үйрету әдістемесі.Қорғаныс
кезіндегі техника-тактикалық іс әрекеттерге үйрету әдістемесі. Шұғылданушылардың
психологиялық-физиологиялық айырмашылығына байланысты жекелеген жаттықтыру
үдерісі. Жаттықтыру үдерісінің тиімділігін анықтауды ғылыми әдістемелік қамсыздандыру.
4.3 Теннистегі спорттық жаттықтыруды кезеңдерге бөлу
Теннистегі көп жылдық даярлықтың әдістемесі мен мазмұны. Жаттықтыру үдерісіндегі
кезеңділік және кезеңге бөлу қағидасы. Шағын жаттықтыру кезеңіндегі жаттығу сабақтарын
