Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	48/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

изомера
шыбынымен
мен
менискус
шаншарынан
10-14
күн
бүрын
мамырдың аягы мен маусымның бас кезінде басталады. Аналық
шыбындардың ең алгаш шыққандардың үрық бездері толық
жетілмейді.
Сондықтан олар
супітіген, сарыбас, қурай
сияқты өсімдіктердің
шырынымен қоректенеді. Тахиналардың өсімталдыгы өте жоғары,
әрбір аналық шыбынның дернәсіл саны 3-3,5 мыңга дейін барады,
жылына 2 үрпақ беріп өсіп - өнеді.
Вилла
туысына жататын шыбындар жүмыртқаларын топыраққа
салады. Олардан шыққан дернәсілдер өте жылдам қимылдап,
қүрбандарын,
яғни
көбелектердің
жұлдызщ рттары,
қуырьиацтарын
белсенді түрде іздеп, өздері тауып алады. Иесінің
ішіне өткен соң олар сонда бір рет түлеп, одан соң барып.
қоректенуге кіріседі. Иелсрінің
ішкі муиіелерін
бүзып, түгел
қүртады да, олардың қуыршақтарының ішінде қуыршаққа айналады
(сурет-5).
Ересек шыбындар шілденің аяғы мен тамыздың басында үшып
шыгады.
Аналықтарының
жыныс
бездері
шатырша
гүлді
өсімдіктердің шырынымен қоректенген соң ғана пісіп жетіледі.
Өсімталдықтары өте жогары, эрбір аналық 1000 жұмыртқага дейін
сала алады.
94

Сурет-5. Вилла шыбыны
Villa Bombyliidae
3.
Астық
шыбындарының
эитомофагтары.
Гессен
шыбынының табиғи жауларынын 40 түрден
астамы, швед
шыбындарында - 19 түрі белгілі. Платигастер -
Platygaster hiemalis
Forb., түқымдасы
Platygastridae,
топы
Hymenoptera.
Гессен
шыбынының жүмыртқасы мен дернәсілдерінің паразиті.
Бір
маусымда үш үрпақ береді. Зиянкестің пупариясында ересек
дернәсілдері қыстайды. Ересегі гессен шыбын жүмыртқаларын
жаппай салу мерзімінің екінші жартысында үшып шығады.
Гүлдердің
шырынымен
қоректенген
аналықтардың
тіршілік
үзақтыгы орташа есеппен 4,2-6 күнге созылады. Аналықтары
шыбынның жүмыртқасын, жэне дернәсілдерін де залалдайды.
Паразнттің аналыгы бір мезгілде 1-8 жүмыртқа салады. Ұрпақсаны-
3 мың жүмыртқага дейін. Паразиттің дамуы иесінің дернәсілінде
және одан әрі пупариида жалгасады. Бір пупарииде энтомофагтың
3-11 дернәсілдері тіршілік етеді. Платигастср дәнді дақылдарда
үнемі кездеседі. Гессен шыбындарының паразит дернәсілдерімен
залалдануы 20-40% жетеді (Алехин. Юдин, 1998).
Трихацис -
Trichacis tristis
Nees., түқымдасы,
Platygastridae
,
тобы
Hymenoptera.
Гессен
шыбынының
жұмыртқа
мен
дернәсілдерінің
паразиті.
Бпологиясы
жеткіліксіз
зерттелген.
Зиянкестің көктемгі немесе жазгы дернәсілдері және жүмыртқаны
мекендеген ересек аналыгы қыстайды деген болжам бар. Паразиттің
дернәсілдері
жазғы
диапаузаға
түсуі
мүмкін.
Иесінің
бір
дернәсілінде паразиттің бір дернәсілі дамиды Маусымда бір ұрпақ
береді. Кей жылдары гессен шыбынының паразитпен залалданғаны
15-20% жетеді.
95

Трихомалус
-
Trichomalus
cristatus
Foerst.,
тұқымдасы,
Pteromalidae,
тобы
Hymenoptera.
Швед шыбындарының ең тиімді
паразиті. Зиянкес дерпәсілінің денесінде дернәсіл қыстайды.
Аналықтары
көктемде
үшып
шығып,
жұптасудан
кейін,
жұмыртқаларын сала бастайды. Жүмыртқалары қалыпты даму
үшін, оларга қосымша қорек қажет, қалуен, тікенқурай, жоңышқа
және
шатырша
гүлді
арамшөптер гүлдерінің шырындарыда
қоректенеді. Аналыгы 20 жүмыртқаға дейін салуы мүмкін, бірақ бір
ғана дернәсіл дамуын аяқтайды. Бір маусымда паразит 2-3 үриақ
береді. Л.Н.Чуканованың (1975) мәліметтері бойынша, Новосібір
және Томск облыстарында трихомалус швед шыбындардың 51,3%
түрлеріие қоныстанады екен.
Роптромсрис
-

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 44 45 46 47 48 49 50 51 ... 190