129
Жұмыс дәптерімен жұмыс жүргізіледі.
Үйге тапсырма: §64. «Қазақстан және дүниежүзі» әңгімесі және төртінші
бөлімдегі негізгі мәселелерді қайталап келу.
§65. іV–V бөлімдер бойынша қорытынды қайталау сабағы
сабақтың мақсаты: Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы, Қазақ
КСР-інің құрылуының маңызы, 20–30-жылдардағы елдегі жағдай, Ұлы
Отан соғысының тарихи маңызы, соғыстан кейінгі кезеңдегі жаңалықтар,
өзгерістер, ғалымдар, мәдениет адамдары, ғарышкерлер, Тәуелсіз Қазақ-
станның құрылуы, оның маңызы, Қазақстанның әлемдегі орны мен рөлі
жайлы оқушылардың
білімдерін жинақтап, қорытындылау.
Сабақтың материалы оқушыларды отаншылдыққа, елжандылыққа,
адамгершілікке тәрбиелеуге септігін тигізуі қажет. Оқушылардың сабақта
және сабақтан тыс түрлі ақпараттардан жаңа білім ала білу біліктерін дамыту
жұмыстарын жалғастыру.
пайдаланылатын көрнекі құралдар: карта, электронды оқулық, бейне
және аудиофильмдерден үзінді, оқулықтағы суреттер мен иллюстрациялық
материалдар, кесте, диаграмма.
Жинақтап қайталау сұрақтары мен тапсырмалары.
Жинақтап қайталау сабағында тарихи маңызды оқиғалардың өзара
байланысты үрдісінің тізбегі ретінде қорытынды жасалуы тиіс. Бағдарлама
бойынша қайталауға 1 сағат бөлінген, оны 2 сағат көлемінде өткізген
тиімдірек. Өйткені оқушылар еліміздің жүз жылдай шамасындағы тарихын,
ондағы негізгі оқиғаларды, белгілі қайраткерлерді, ғалымдарды, ақын-
жазушыларды еске түсіреді. Сондықтан бұл сабақтарды маңызды мәселелер-
ді түйіндеу, жинақтау арқылы оқытудың жаңа технологиясын пайдалана
отырып жүргізген жөн. Мұнда әсіресе оқушылардың белсенділігін
арттыратын түрлі топтық және жеке өзіндік жұмыстарды ұштастыру,
проблемалық мәселелерді шешу, дәлелдеу, «Білімпаздарға арналған»
материалдардан қажетті білімді алу, құжаттардағы негізгі ойды табу,
қорытындылау, өз пікірін еркін білдіру, иллюстрациялық материалдармен
өздігінше жұмыс жүргізу, кесте, жоспар, диаграмма толтыру және т.б.
қарастыруға мүмкіншілік бар.
Оқушылармен жылнама бойынша сапалы жұмыс жүргізген орынды.
Сондықтан қайталау сабағында оқушыларға өздігінше оқулықтың мәтінін
пайдаланып, дәптеріне төмендегідей кесте толтыру тапсырылады.
130
Кесте:
хх – XXI ғасырдың басындағы Қазақстан
Жылдар
хх – ххі ғасырдың басында Қазақстанда болған
маңызды оқиғалар
1917 ж.
7 қазан
...
...
...
Кеңес
өкіметінің орнауы
сұрақтар мен тапсырмалар:
1. Қазақ КСР-і құрылуының қандай маңызы болды?
2. Қазақ зиялылары Ә. Бөкейханұлы, А. Байтұрсынұлы, М. Дулатұлы
туралы не білесіңдер? Олар неліктен ел есінде?
3. Ұлы Отан соғысының қандай аса ірі шайқастарын білесіңдер?
4. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысындағы ерлігі туралы әңгіме-
леп беріңдер.
5. Байқоңыр туралы не білесіңдер?
6. Ғарышкерлер Т. Әубәкіров пен Т. Мұсабаев өмірінен қандай үлгі
алуға болады?
7. Тәуелсіз Қазақстан Республикасы құрылуының маңызы туралы
әңгімелеп беріңдер.
8. «Конституция – елдің негізгі Заңы» дегенді қалай түсінесіңдер?
9. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері және олардың
авторлары.
10. «Байтақ қала – Астана» әңгімесінің күрделі жоспарын жасаңдар.
Оқушылар тілек білдірсе, Астана қаласының суретін салуларына болады.
«Астана – әсем қала» деген тақырыпта конкурс өткізіледі.
11. Қазақстанның дүниежүзіндегі рөлі мен орнына баға беріңдер.
12. Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың 2006
жылғы Қазақстан халқына Жолдауында қандай мәселелер қарастырылды?
13. Болашақ Қазақстан мемлекетінің алдында қандай міндеттер тұр?
14. Жас дос! Қазақстанның болашағына сендер жауаптысыңдар. Оның
көркейіп, дамуы үшін не істеу керек деп ойлайсыңдар?
Оқушыларға бейнефильм мен аудиофильмнен үзінді, иллюстрациялық
материалдар көрсетіп, оқулықтағы сұрақтар мен тапсырмаларға жауап
беріледі.
Үйге тапсырма: «ХХ ғасырдағы Қазақстан» бөлімін қайталау,
оқулықтағы тапсырмаларға дайындалып келу.
131
§66. туған өлке тарихы
сабақтың мақсаты: оқушыларда туған өлке туралы түсінік қалып-
тастыру бағытында жұмысты жинақтау. Туған өлкенің Отан тарихындағы
орны: ХVІІ – ХХІ ғасырдың басындағы туған өлкеде болған аса маңызды
оқиғалар, тарихи қайраткерлер туралы ұғымдарын жинақтау. Оқушылардың
туған өлкеге, оның адамдарына деген сүйіспеншілік пен құрметтеушілік
сезімін тәрбиелеуге көмектесу. Оқушылардың өлкедегі адамдардың тұрмыс-
тіршілігін, салт-дәстүрін, әдет-ғұрыптарын, тарихи-мәдени ескерткіштері
тарихын білу, сипаттап беру біліктерін дамыту.
пайдаланылатын көрнекі құралдар: Қазақстанның физикалық
картасы, өлкенің картасы, жоспары, оқулықтағы суреттер, оқушылар
дайындаған «Ертедегі біздің өлке» тақырыбындағы альбом-сурет, қабырға
газеті, өлке туралы бейнефильм.
Бағдарлама бойынша «Туған өлке» сабағын 2 сағатта өткізу көрсетілген.
Сондықтан да өлке материалын өткенде қайталауға арналған сұрақ-
тапсырмаларды үйлесімді ұштастыруға болады.
Бұл сабақты төмендегідей жоспар бойынша өткізу керек:
1. Біздің өлке қазіргі Қазақстан картасында.
2. Е. Бекмаханов –
шоқтығы биік ғалам
3. Біздің өлкені мекендеген халықтар.
4. Біздің өлкедегі тарихи-мәдени ескерткіштер – ата-бабаларымыздың
мұрасы, халқымыздың мақтанышы.
Бастауыш сыныпта оқушылар «Дүниетану» сабағынан «Туған қалам
(ауылым)» тақырыбынан туған өлкесі әрбір адам үшін қымбат, оны қоршаған
аула, үйлер, жүретін көшелер, адамзат жасаған керемет жаңалықтар әрбір
тұрғын үшін пайдалы да маңызды екенін түсінеді. Оқушы өзі туып-өскен
қаланың (ауылдың) өзіндік қайталанбас белгілерін: тауларын, өзендерін,
көлдерін, шөлейт далаларын, аңызақ желді табиғатын, керемет үйлерін,
ескерткіштерін танып біледі. Осы өлкенің батыр, ержүрек адамдарымен,
ғалымдарымен танысады. Өзінің осы өлкеден шыққанына қуанып,
мақтаныш тұтады. Сөйтіп, осы жұмыстың нәтижесінде оларда ата-бабалары
қалдырған тарихи-мәдени ескерткіштерді аялап, қорғау сезімдері оянуына
көмектесеміз.
Әрбір өлкенің, жердің, таудың, көлдің тарихы, атауы, олардың берілу
сыры бар. Олай болса, өлкеміз туралы, оның құпиясы мен сыры туралы
білуіміздің маңызы ерекше.
Өзіміз туып-өскен өлкенің аты, тарихы туралы не білесіңдер? Бұл жайлы
не мұғалім, не оқушылар өздігінше дайындаған хабарлама тыңдалады.
