116
өткен материалды қайталау. Оқып-үйренген материалды қайталау
оқулықтағы сұрақтар мен тапсырмалар бойынша жүргізіледі.
Жаңа материалды оқып-үйрену жоспары:
1. Қазақстандағы тың игеру.
2. Тың игерушілер.
3. М. Довжик, К. Дөненбаева және басқа тың игеруші ерлер.
Жаңа материалды оқып-үйрену мұғалімнің тың игеру туралы түсіндір-
мелі әңгімесімен басталып, картамен жұмыс жасауға ұштастырылады.
«Тың игеру» диафильмінен және электронды оқулықтан 5–7 минут
үзінді пайдаланылады.
Оқушылар үш топқа бөлініп, бірінші топтағылар «Тың игеру» туралы
мәтінмен танысып, ондағы негізгі ойды табады. Екінші және үшінші
топтағылар тың игерушілер және М. Довжик пен К. Дөненбаева туралы
материалдармен танысып, оның күрделі жоспарын жасайды. Оны талдауға
барлық оқушылар қатысады.
Содан кейін пікірсайыс өткізіледі. Оқушылар «Тың игеру Қазақстанға
не берді?» деген тапсырманы талдауы керек. Осы проблемалы сұрақты
шешу үшін «қолдайтын және қарсы» барлық мәселелер талданады. «Тың
игеру пайдалы болды ма, әлде зиянды болды ма?» деген тапсырма негізінде
оқушылар өз қалауы бойынша бір көзқарасты таңдап, осы пікірді қолдайтын
топқа еркімен қосылады. Топпен жұмыс жасап, шамамен үш дәлел келтіреді.
Пікірсайыс қызықты әрі нәтижелі өтуі үшін төмендегі ережелерді еске
салған дұрыс.
Пікірсайысты дұрыс өткізу үшін мына ережелерді есте сақта. Оны
орында:
1. Оқушылар белгіленген 2–3 минут ішінде сөйлеп үлгеруі қажет.
2. Бір-бірінің сөзін бөлмей, шуламай, кезекпен, бір-бірден сөйлеуі тиіс.
3. Оқушы өз ойын дәлелдегенде сыныптағы оқушыларға не мұғаліміне
қарап сөйлеуі керек.
Сабақты бекіту барысында жұмыс дәптерімен жұмыс жүргізіледі.
Үйге тапсырма: §55. «Тың игеру» әңгімесімен танысып, ондағы сұрақтар
мен тапсырмаларға жауап дайындап келу.
§56. Қазақстан – ғарыштық держава
сабақтың мақсаты: оқушыларға Қазақстандағы ғылым мен білімнің
дамуы туралы мәселені түсіндіру, белгілі ғалымдар, ғарышкерлердің
өмірімен, қызметімен таныстыру. Оқушыларда ғылым мен білім саласында
қызмет жасайтын адамдарға деген құрмет сезімін тәрбиелеуге септігін
тигізу. Тарихи қайраткерлерді суреттей білу біліктерін дамыту.
117
пайдаланылатын көрнекі құралдар: карта, бейне және аудиофильм-
нен үзінді, иллюстрациялық материалдар.
өткен материалды қайталау. Оқып-үйренген материалды қайталау
оқулықтағы сұрақ-тапсырмалар және мұғалімнің қосымша сауалдары
бойынша жүргізіледі.
Жаңа материалды оқып-үйрену жоспары:
1. Қазақстанның ғылымы мен білімінің дамуы.
2. Қаныш Сәтбаев.
3. Қазақстан – ғарыштық держава.
4. Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев – қазақ ғарышкерлері.
5. Олжас Сүлейменов және оның «Адамға табын, жер, енді» атты
шығармасы.
Жаңа материалды оқып-үйрену мұғалімнің Қазақстанда ғылым мен
білімнің дамуы туралы түсіндірмелі әңгімесінен басталады.
Ғылым мен білімнің дамуы туралы бейнефильмнен үзінді пайда-
ланылады. Оқушылардың Қ. Сәтбаев, Т. Әубәкіров, Т. Мұсабаев және
О. Сүлейменов туралы хабарламалары тыңдалады.
Оқушылар жұп болып, оқулықпен өздігінше жұмыс жасайды.
Бұл сабақта ауыспалы-топтық жұмысын жүргізген тиімді.
«Қазақстан – ғарыштық держава» мәселесі бойынша өзекті проблемалы
материалдардан үзінділер пайдаланылып, ауыспалы-топтық жұмыс жүр-
гізіледі.
Оқушылар (сыныптағы балалар санына қарай) 5 топқа бөлініп отырады.
Тапсырмалар:
1. Ғарыш кемелерін ұшыратын аймақ ретінде неліктен Қызылорда
облысының Байқоңыр төңірегі таңдап алынды?
2. Кеңес Одағы тұсында Байқоңыр қандай мақсатта қолданылды?
3. Тәуелсіз Қазақстан Байқоңыр ғарыш аймағын қандай мақсатта
пайдалануда?
4. Байқоңыр – халықаралық ғарыш аймағы екенін дәлелдеңдер.
5. Байқоңыр ғарыш аймағында қандай зерттеулер жүргізіледі?
Оқушылар тапсырмалармен танысып, естеріне сақтайды. 2 минуттан
кейін оқушылар өздерінің топтағы орындары нөмірленген үстелдерге
ауысып отырады. Яғни, №1 бала №1 үстелге отырады, оның жанына әр
топтың бірінші нөмірлі оқушысы келіп отырады. Содан кейін оқушылар бір-
біріне барлық бес тапсырманың мағынасын таныстырып, түсіндіреді.
Мұғалім қосымша сұрақтар қою арқылы балалардың тапсырманы
қаншалықты түсінгендерін тексереді, олардың ойын анықтап, қорытын-
дылайды.
118
Жұмыс дәптерімен жұмыс жүргізіледі.
Үйге тапсырма: §56. «Қазақстан – ғарыштық держава» әңгімесі және
оған берілген сұрақтар мен тапсырмаларға дайындалып келу.
§57. Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы
сабақтың мақсаты: оқушылардың Қазақстанның мәдениеті мен
өнерінің дамуы, жазушылар, қазақ киносы, суретшілер туралы түсініктерін
тереңдету. Мәдениет пен өнер саласында қызмет жасайтын адамдарға деген
құрмет сезімдерін тәрбиелеу. Тарихи қайраткерді суреттей білу біліктерін
дамытуда жұмысты жалғастыру.
пайдаланылатын көрнекі құралдар: карта, бейне және аудиофильм-
нен үзінді, иллюстрациялық материалдар.
өткен материалды қайталау. Оқып-үйренген материалды қайталау
оқулықтағы сұрақ-тапсырмалар және мұғалімнің қосымша сауалдары
бойынша өткізіледі:
1. Қазақстанның ғылымы мен білімінің дамуына үлес қосқан ғалым-
дарды атаңдар. Олар туралы не білесіңдер?
2. Неліктен «Қазақстан – ғарыштық держава» деп аталады?
3. Бейбіт күндері ғарышкерлер қандай ерлік жасады? Ғарышкерлердің
өмірі мен қызметінен қандай үлгі аласыңдар?
4. О. Сүлейменовтың қандай еңбектерін білесіңдер? Онда не туралы
айтылған?
Жаңа материалды оқып-үйрену жоспары:
1. Қазақстанның мәдениеті мен өнерінің дамуы.
2. Қазақстанның ақын-жазушылары.
3. Ілияс Есенберлин.
4. Қазақ киносы. Шәкен Айманов.
5. Әбілхан Қастеев.
Жаңа материалды оқып-үйрену оқушылармен әңгімелесуден басталады.
Экраннан Қазақстанның атақты жазушылары, әртістері, суретшілері бей-
неленген иллюстрациялық материалдар көрсетіледі.
Мұғалім: Балалар, бүгінгі сабақта біз қандай тақырыптағы әңгімені
оқып-үйренеміз? Экранда не бейнефильмде көрген жазушылар, әртістер,
суретшілер туралы не білесіңдер?
Оқушылардың жауаптары тыңдалып, толықтырылады.
Оқушыларға 3 топқа бөлініп, оқулық мәтінімен өздігінше танысып, осы
әңгіме бойынша кесте дайындау тапсырылады. Оқушылардың дайындаған
кестесінің үлгісі мынадай болуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |
