Қазақстан тарихы 9-сынып

жүктеу 216,93 Kb.

бет	1/4
Дата	31.01.2023
өлшемі	216,93 Kb.
	#41074
түрі	Сабақ

1 2 3 4

Қазақстанның ХХ ғасырдың басындағы әлеуметтік-экономикалық жағдайы, ҚМЖ

Зерттеу сұрағы

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ 9-сынып

Бөлім тақырыбы:

ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстанның ХХ ғасырдың басындағы әлеуметтік-экономикалық жағдайы (1-сабақ)

Зерттеу сұрағы:

Не себепті А.Байтұрсынұлы «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды» деп санады?

Оқу мақсаты:

Қазақ зиялыларының Ресей империясының Мемлекеттік Думасындағы қызметіне баға беру;
XX ғасыр басындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси процестерге баға беру;

Бағалау критерийлері
- ХХ ғасырдың басындағы оқиғалардың Қазақстанға әсерін суреттерді пайдаланып, жіктей алады.
Цитаталардың өзара байланысын анықтап, елде қандай тарихи өзгерістер болғандығын көрсетеді, салдарларын анықтайды.
- А.Байтұрсыновтың «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды» цитатасына талдау жасап, отарлық саясаттың 4 салдарына аргументтер негіздейді, әлеуметтік, экономикалық, саяси, мәдениет аспектіге ажыратады.
.
Кіріспе. Жаңа сабақты бастамас бұрын оқушылармен 8-сыныпта өткен білімдерін еске түсіру.
Уақыт сызығына 8 сыныпта өткен оқиғаларды хронологиялық ретпен орналастыру. Ауызша талқылаймыз.
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Қазақстанның ХХ ғасырдың басындағы әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Бүгінгі сабақта білетіндеріңіз:
ХХ ғасырдың басындағы өлкедегі қоғамдық-саяси және әлеуметтік-экономикалық жағдайды қарастырамыз. Қазақ зиялылыарының Ресей империясының Мемлекеттік Думасындағы қызметіне баға береміз.
Қазақстан Бірінші дүниежүзілік соғысы жылдарында
Бірінші дүниежүзілік соғысы 1914-1918 жылдары болды. Бұл соғыс «Антанта» (Ресей, Ұлыбритания, Франция) және «Үштік» (Германия, Италия, Австро-венгрия) одақтар арасында болды. Соғысқа 38 мемлекет қатысты. Жер үшін бірінші дүниежүзілік соғыстың басталды. Бұл соғыстың Қазақстанға тигізген зардаптары көп. Мысалға, қазақ жерінен көптеген ер азаматтар ауыр жұмыстарына шақырылды. Осы себептен Қазақстанда біршама шаруашылық саласы құлдырады. Өндіріс саласында адамдар 12-14 сағат жұмыс істеді. Күніне төленетін ақша небәрі 20 тиын болды. Осы ақша тамағына немесе басқада қажеттіліктеріне жетіспеді.Соғыс кезінде ұнның бағасы 70%-ға, қант 50%-ға, сабын 200%-дан астам қымбаттауы қарапайым халыққа өте ауыр тиді.
Сонымен шаңырақ салығы ауыртпалық әкелді.1914 жылы қазақтардан жиналатын шаңырақ салығының мөлшері 600 мың болса, 1917 жылғы қарай 100209 сомға ұлғайды. Ал кен өндірісі, Қазақстанның орталық аудандарындағы көмір, батыста мұнай өндіру құлдырап кетті. Ресей біршама шаруаларды қазақ жеріне қоңыс аудартты.Осы кезде арнайы қазақтардың «артық жерлерін» анықтайтын қоңыстандыру басқармасы құрылды.Патша үкіметі қазақ халқының ең құнарлы жерлерін тартып алды. 1917 жылға қарай 45 млн-нан астам десятина жер тартып алынды. Қазақ зиялылары қазақ халқынының проблемаларын көтеріп отырған.Мысалға: А.Байтұрсынов: қазақ ұлтының өмір сүруі қиын болды десе, Ә.Бөкейханов мәдениет саласына көп көңіл бөлді.Ал П. Столыпин Патша өкіметі ең мықты мемлекет, ол не істегісі келсе, соны істей алады деп айтса, Т.Рысқұлов, қазақ пен орыс ұлты бір-біріне жау бола бастады.Жалпы, Қазақстанның бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында әлеуметтік –экономикалық жағдайы ауыр болды. Осы тарихи кезеңде қазақтардың ислам діні дамуы шектелді, зайырлы мектептер пайда болды (діни емес мектеп), салт-дәстүр құлдырады.

жүктеу 216,93 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4