«Соттардың мемлекет мұқтажы үшін жер учаскелерін еріксіз иеліктен шығару жөніндегі заңдарды қолдануының кейбір мәселелері туралы» Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2006 жылғы 25 желтоқсандағы N 8 Нормативтік қаулысына сәйкес, ақшалай орнын толтыру көлемін анықтауы туралы дауларды шешуі кезіндегі соттармен мемлекеттік қажеттілігі үшін жер учаскісін мәжбүрлі түрде адалауымен байланысты меншік құқығының тоқтатуымен келтірілген шығындарын меншікке орнын толтыруының барлық мәселелері шешіледі, сол кезде мүлік, Заңның 67-бабы 2-тармағымен көзделген жағдайларды санамағанда, оның нарықтық бағасынан шыға бағаланады. «Мемлекеттік мүлігі туралы» Қазақстан Республикасы Заңымен іске асырылған мемлекеттік қажеттілігі үшін алынған жер учаскісі үшін құнын анықтау процедурасын құқықтық реттеуі. Осылай, осы Заңның т 67-бабына сәйкес, мемлекеттің меншігімен сатып алынған, мемлекеттік қажеттілігі үшін (шығындардың есебінсіз) адаланған, жер учаскісінің құнығ осы баптың 2-тармағымен көзделген жағдайларды санамағанда, мемлекетке төленген сомасы көлемінде анықталады. Мемлекеттік қажеттілігі үшін мәжбүрлі түрде адалауы кезінде оны алған және мемлекетпен мерзімін ұзартып беріп сатылған жер учаскісі үшін (шығындардың есебінсіз) толық төлемінсіз мемлекетке төленген сомасы көлемінде анықталады. Сонымен бірге аталған баптың 2 тармағымен сәйкес, жеке тұрғын үй орналасқан, өзіндік қосалқы шаруашылығын жүргізуі үшін, өзіндік тұрғын үй құрылысына ұсынылған, мемлекеттік қажеттіліктері үшін адаланған, жер учаскісінің құны жер учаскісінің құнының көлемінде және оларыдң нарықтық құнынан аспайтын, ондағы орналасқан жылжымайтын мүлік көлемінде анықталады. Сот шешімі бойынша немесе азаматтық-құқықтық келісімі бойынша меншікке ауысқан, мемлекеттік қажеттіліктері үшін адаланған жер учаскісіінң құны, нарықтық құнынан аспайтын, сот шешімінде немесе азаматтық-құқықтық келісімінде кқрсетілген құнының көлемінде анықталады. Егер де азаматтық-құқықтық келісімінде жер учаскісі үшін құныкөрсетілмесе, онда жер учаскісінің құны оның кадастрлік (бағалау) құны бойынша анықталады. Заңның 67-бабының 2-тармағы негізінде сотпен бөлек жағдайларында шешімдер шығарылады, олар бойынша жер учаскісінің құны, жер учаскісінің аса жоғары нарықтық құнына қарамастан, сату-сатып алу келісімдегі көрсетілген сомасы көлемінде анықталады. Осылай, мысалға, 2015 жылғы 09 қаңтарындағы №2-83/15 ісінде бағалау туралы есебіне сәйкес жер учаскісінің нарықтық құны 3 604 878 теңге құрайды. Осымен бірге сату-сатып алу келісімі бойынша жер учаскісі жауапкермен 100 000 теңгеге сатып алынды. Сот шешімімен жер учаскісінің құны 100 000 теңге көлемінде орнатылған. Осындай сот шешімдері кезінде, алынған жер учаскісі үшін компенсациялық құны оның нарықтық құнына қарағанда төмен болғанда, ҚР ЖК 84-бабының талаптарына сәйкес келмейді, өйткені жер учаскісінің адалауының тең орнын толтыруы туралы айтуға болмайды. Конституциялық нормасында негізделген, ҚР ЖК 84-бабы 1-тармағының талаптарын өтуі мақсатында, жер учаскісінің құнын анықтауына талаптарын анықтауға қажетті деп ойлаймыз. Астана қ. сот шешімдері сату-сатып алу келісімінде көрсетілген бағасынан емес, учаскіге нарықтық құнынан шыға жер учаскісінің құнын анықтайды. Жоғарыда баяндалғаны негізінде ҚР АК 257-бабы мен ҚР ЖК 84-бабы, Конституцияның 26-бабының ережелерімен сәйкес оны келтіруі мақсатында Заңның 67-бабының редакциясын өзгертуі бойынша мәселені қарастыруға ұсыныс береміз, оған сәйкес меншік құқығының тоқтатылуы кезінде мүлік, егер де басқасы Қазақстан Республикасы заңдарымен орнатылмаса, оның нарықтық құнынан шыға бағаланады.
|
100-1-бап. Жекешелендіру объектісінің құны
…
5. Тәуелсіз консультантты таңдау бөлігінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасымен реттелген құқықтық қатынастарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасының күші қолданылмайдых.
Тәуелсіз консультантты тарту Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
…
|
100-1-бап. Жекешелендіру объектісінің құны
…
5. Алынып тасталсын.
…
| Заңның 100-1-бабына сәйкес, жекешелендіру объектілерінің бағасы, сәйкесінше қаржылық жылының 1 қаңтарына әрекет етілген және республикалық бюджеті туралы заңнымен орнатылған, айлық есеп көрсеткішінің 2 500 000 есе көлемінен астап құрайтын олардың теңгерімдік құны бағалаудың халықаралық стандарттарымен сәйкес тәуелсіз кеңес берушілерімен іске асырылады. Сонымен бірге тәуелсіз кеңес берушілер заңды тұлғалар ретінде анықталады, соның ішінде жекешелендіру объектілері бойынша келісімдерін ілестіруі және (немесе) жекеменшік объектілерінің нарықтық құнының бағалауын өткізуі мақсатында сатып алушымен тартылған, қаржылық кеңес беруі және (немесе) инвестициялық әрекеті мен (немесе) шетел немесе олардың бірлестіктерінің бағалау қатысушылары. Заңның 103-бабында, екі кезеңді процедуралары жолымен өткізілген конкурс жекешелендіруінің басқа шарттары мен (немесе) бағалардың басымдылығын анықтайтын, қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша тәуелсіз кеңес берушінің қатысушысымен өткізіледі. Осымен бірге, тәуелсіз кеңес берушілері туралы заңының ережелері бәсекелесіктің шектеулерінің пайда болуының әлеуетті факторлары болып табылады, өйткені оларға ерекше құқықтық дәрежесі мен басқа субъектілер ден ерекше, әрекеттерінің шарттары ұсынылады. Осылай, заңда, тәуелсіз кеңес берушіні таңдау бөлігінде мемлекеттік мүлігі туралы ҚР заңнамасымен реттелген құқық қатынастарына мемлекеттік сатып алу туралы ҚР заңнамасының әрекеті таратылмайды. Осыдан басқа, тәуелсіз кеңес берушіні тарту тәртібі ҚР Үкіметімен анықталған, ерекше тәртібі болып табылады. |
|
105-бап. Тiкелей атаулы сату
1. Осы Заңның 106-бабына сәйкес кейiннен сатып алу құқығымен мүлiктiк жалдауға (жалға алуға) немесе сенiмгерлік басқаруға тиiсiнше жалдаушыға (жалға алушыға) немесе сенiмгерлік басқарушыға берiлген объектiлер, сондай-ақ стратегиялық инвесторға беруге жататын, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен айқындалған объектілер тiкелей атаулы сатуға жатады.
Жалдаушылар (жалға алушылар) және сенімгерлік басқарушылар тиісті шартты тиісінше орындаған жағдайда ғана, оларға жекешелендіру объектісін сатуға жол беріледі.
…
4. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша мемлекеттік мүлікті тікелей атаулы сату мынадай:
сатылатын жекешелендіру объектісінің қызметімен байланысты салада қызмет тәжірибесінің болуы;
технологиялар трансферті, оның ішінде ашылмаған ақпаратты (өндіріс құпияларын (ноу-хау) алу және жоғары білікті мамандарды тарту арқылы жекешелендіру объектісін басқаруға, сондай-ақ оны дамытуға қатысу үшін ірі акциялар пакетін (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) сатып алу өлшемшарттарына сай келетін стратегиялық инвесторға – қазақстандық немесе шетелдік заңды тұлғаға (олардың бірлестіктеріне) жүзеге асырылады.
…
|
105-бап. Тiкелей атаулы сату
1. Осы Заңның 106-бабына сәйкес кейiннен сатып алу құқығымен мүлiктiк жалдауға (жалға алуға) немесе сенiмгерлік басқаруға тиiсiнше жалдаушыға (жалға алушыға) немесе сенiмгерлік басқарушыға берiлген объектiлер тiкелей атаулы сатуға жатады.
Жалдаушылар (жалға алушылар) және сенімгерлік басқарушылар тиісті шартты тиісінше орындаған жағдайда ғана, оларға жекешелендіру объектісін сатуға жол беріледі.
…
4. Алынып тасталсын.
…
| |
Достарыңызбен бөлісу: |
