ӘК ТҚ қатыстырылғандарды қайта даярлау және кәсіптік деңгейін қолдау курстары бойынша оқыту стандарты
АОО / ӘК ТҚ жөніндегі ұйым тыңдаушылары үшін оқу күнінің ұзақтығы күніне нұсқаушының жетекшілігімен аудиториялық дәріс (кластағы дәріс) 6 (алты) академиялық сағаттан асырылмай есептеумен белгіленген.
Аудиториялық дәрістің барлық түрі үшін (кластағы дәріс) академиялық сағат ұзақтығы үзілістерді, өткен дәрістерді шолуды, дәрістерге дайындықты және ӘК-де болуды алып тастағанда, 60 минут болып белгіленеді.
Машықтанушының курсқа минималды қатысу уақыты оқытудың теориялық курсының ұзақтығы 90%-данкем болмауы тиіс. Қосымша оқытуды тыңдаушыны оқытудың минималды уақытына сәйкес келтіру үшін авиация оқу орталығы / ӘК ТҚ жөніндегі ұйым жүргізеді. Егер курсқа белгіленген минималды уақыт орындалмай жатса, қатысуышының сертификаты (Certificate of Attendance) немесе аяқтау сертификаты (Certificate of Completion) берілмейтін болады.
Кәсіптік деңгейді қолдау бағдарламасын меңгеру кезінде компьютерлік жүйелерді қолдана отырып, интерактивтік әдіспен оқытуды жүргізуге рұқсат етіледі.
Қайта даярлау және кәсіптік деңгейді қолдау курстары бойынша емтихандардың стандарты
Емтиханды талап ететін қайта даярлау және кәсіптік деңгейді қолдау курстарының барлық емтихандары сұрақтарды қолдану және электронды бағдарламаларды қолданумен немесе жазбаша түрде бірнеше сұрақтың ішінен сұрақтың дұрыс нұсқасын таңдау арқылы жүргізілуі қажет.
Жауаптың дұрыс емес баламалары пәнді білмейтін кез-келген үшін дұрыс тәрізді балама болып көрінуі керек. Барлық баламалы жауаптары сұраққа айқын болуы және ұқсас сөздіктен, грамматикалық құрылымнан және бірдей ұзындықтан құралуы тиіс. Цифрлық мәндерден құралған сұрақтар тәртіптік қателіктер сәйкес келуі, яғни дұрыс емес мәнді қолдану (+ пен - теңестіру) немесе дұрыс емес өлшеу шамаларын қолдану. Олар кездейсоқ сандар болмауы тиіс.
Бірнеше жауап ішінен дұрыс нұсқасын таңдаудағы әрбір сұрақтың 2 баламалы жауап нұсқасы болуы тиіс, соның ішінде біреуі ғана дұрыс болуы керек және үміткерге әр сұраққа 90 секунд уақыт бөлудің орта номиналымен негізделген әрбір модулге уақыт бөлінуі тиіс.
Әрбір курс бойынша сұрақтарымен және дұрыс жауап нұсқасын таңдаумен 75% құрайды.
Емтихандарды қайта тапсырудың кезекті мүмкіндіктерінің максималды саны 3-ке тең. Бірінші және әрбір келесі қайта тапсыру емтиханды сәтсіз тапсыру мүмкіндігінен кейін аралығы 3 күннен кем емес.
АОО / ӘК ТҚ жөніндегі ұйым қайта даярлау және кәсіптік деңгейді қолдау курстары бойынша емтиханды 3 рет сәтсіз тапсыру мүмкіндігінен кейін курсты қайтадан оқытудың мүмкіндігі үшін шешім қабылдаудың өзіндік рәсімін белгілейді. Шарт бойынша курс өткізу кезінде, шарт жасасқан тараптар курсты қайтадан өту ортақ шешіміне келеді немесе 3 рет емтихан тапсыра алмаған тұлғаларға қатысты одан өтуіне қарсылық білдіреді.
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
78-қосымша
ӘҚҚ персоналын бастапқы даярлау
Р/с№
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Әуе құқығы
|
Ұлттық және халықаралық ұйымдар мен ассоциациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын практика, ұлттық және халықаралық құқық, еңбек заңнамасы, еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі, қоршаған ортаны қорғау, қағидалар мен ережелер.
|
2.
|
ӘҚБ жабдығы, CNS/ATM жүйелерінің тұжырымдары
|
Ұстанымдар, ӘҚҚ қолданылатын жабдықты қолдану және шектеулер, ауызша байланыс, ақпаратты тіркеу, мәліметтерді тарату, навигация, радионавигациялық құралдар, спутниктік навигация, борттық жүйелер, ұшу кезінде тексерулер, бақылау және радиолокациялық жүйелер, радиолокатор, радиолокациялық мәліметтерді тарату форматтары, ТБА, болашақ жүйелер, ӘҚҰ мамандандырылған желілері, мәліметтерді өңдеу, радиолокациялық мәліметтерді өңдеу, ұшу жоспарларын өңдеу, дисплей (қолданушы интерфейсі), шұғыл мәліметтер және пайдалану талаптары туралы мәліметтер.
|
3.
|
Жалпы білім
|
Ұшу ұстанымдары; әуе кемелерін пайдалану және олардың қызмет етуінің, күштік қондырғылар мен жүйелердің ұстанымдары; ӘҚҚ қызметіне қатысты әуе кемелерінің сипаты.
|
4.
|
Адамның мүмкіндіктері
|
Қауіп-қатер және қателіктер факторларын, сондай-ақ топ жұмысын оңтайландыру жөніндегі даярлықты (TRM) қоса алғанда, адамның мүмкіндіктері
|
5.
|
Метеорология
|
Авиациялық метеорология; метеорологиялық құжаттаманы және ақпаратты қолдану мен түсіну; ұшуды орындауға және оның қауіпсіздігіне әсер ететін ауа-райының айрықша құбылыстарының туындауы мен сипаты; барометрлік биіктікті өлшеу ұстанымдары.
|
6.
|
Навигация
|
Аэронавигация ұстанымдары; навигациялық жүйелер мен көзбен шолу құралдарының ұстанымдары, шектеулері және нақтылығы.
|
7.
|
Пайдалану қағидалары
|
ӘҚҚ, байланыс, радиотелефон және фразеологиямен алмасу рәсімдері (штаттық, штаттық емес және апаттық), тиісті авиациялық құжаттаманы қолдану, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің практикалық әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
79-қосымша
Мамандардың тағылымдамадан өту көлемі
Біліктілік
(диспетчерлік пунктіге, жұмыс орнына сәйкес)
|
Тағылымдамадан өту уақыты, сағаты
|
РДП диспетчері
|
140
|
БДП диспетчері
|
280
|
МДП диспетчері
|
430
|
ТБД/ЖДП диспетчері (бір уақытта тәртіптік бақылау диспетчері біліктілік бағасын ала отырып, бақылау құралдарын қолданумен бақылау диспетчері біліктілік бағасын алған кезде)
|
430
|
ТБД/ЖДП диспетчері(бақылау құралдарын қолданумен бақылау диспетчері біліктілік бағасын алған кезде)
|
350
|
АДП (АДО) диспетчері (бір уақытта тәртіптік бақылау диспетчері біліктілік бағасын ала отырып, бақылау құралдарын қолданумен бақылау диспетчері біліктілік бағасын алған кезде)
|
460
|
АДП (АДО) диспетчері(бақылау құралдарын қолданумен бақылау диспетчері біліктілік бағасын алған кезде)
|
380
|
ЖДП/АДП (АДО) диспетчері (тәртіптік бақылау диспетчері біліктілік бағасын алған кезде)
|
280
|
ЖДП диспетчері
|
280
|
Брифинг диспетчері
|
140
|
ӘҚЖ БО әуе қозғалысын жоспарлау, бақылау және үйлестіру диспетчері
|
300
|
Ұшу басшысы (ауысымның аға диспетчері)
|
180
|
Диспетчер-нұсқаушы
|
8
|
Ескерту: Тұрақты қатар атқарылатын диспетчерлік пункттерде тағылымдамадан өту уақыты негізгі диспетчерлік пункт (анағұрлым қиын) бойынша белгіленеді.
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына
80-қосымша
ӘҚҚ мамандарын қайта даярлау
Диспетчердің біліктілік бағаларының санаттары
|
Білім саласы
|
Әуеайлақ диспетчерінің біліктілік бағасы
|
1) әуеайлақтың бас жоспары; физикалық сипаттар мен көзбен шолу құралдары;
2) әуе кеңістігінің құрылымы;
3) қолданылатын қағидалар, рәсімдер мен ақпарат көздері;
4) аэронавигациялық құралдар;
5) әуе қозғалысын басқару жабдығы және оны қолдану;
6) жергілікті жер бедері және сипатты жер үсті бағдарлары;
7) әуе қозғалысының сипатты ерекшеліктері;
8) ауа-райының айрықша құбылыстары;
9) апатты жағдайдағы және іздеу-құтқару операциялары әрекеттерінің жоспары;
|
жақындап келуді тәртіптік бақылау диспетчерінің және ӘҚҚ ауданының тәртіптік бақылау диспетчерінің біліктілік бағасы
|
1) әуе кеңістігінің құрылымы;
2) қолданылатын қағидалар, рәсімдер мен ақпарат көздері;
3) аэронавигациялық құалдар;
4) әуе қозғалысын басқару жабдығы және оны қолдану;
5) жергілікті жер бедері және сипатты жер үсті бағдарлары;
6) әуе қозғалысының және қозғалыстар ағынының сипатты ерекшеліктері;
7) ауа-райының айрықша құбылыстары;
8) апатты жағдайдағы және іздеу-құтқару операциялары әрекеттерінің жоспары;
|
Бақылау құралдарын қолданумен жақындап келуді бақылау диспетчерінің және бақылау құралдарын қолданумен ӘҚҚ ауданының бақылау диспетчерінің біліктілік бағалары
|
Үміткер жақындап келуді тәртіптік бақылау диспетчерінің және аудандық диспетчерлік орталығының (ӘҚҚ ауданы) тәртіптік бақылау диспетчерінің біліктілік бағасы үшін белгіленген талаптарға оларсөз етіп отырған қызметтік міндеттер дәрежесінде жауап бередіжәне құқық берілгеніне тиісті білім деңгейін, қалай болғанда да, келесі қосымша салаларда көрсетеді:
1) ұстанымдар, ӘҚҚ тиісті бақылау жүйелерін және онымен байланысты жабдықты қолдану мен шектеулер;
2) бақылау негізінде ӘҚҚ қызмет көрсету рәсімдері, қажет болған жағдайда, жергілікті жер үстінен ұшудың тиісті биіктігін ұстау қағидаларын қоса алғанда.
|
Әуе қозғалысын жоспарлау диспетчерінің біліктілік бағасы
|
1) әуе кеңістігінің құрылымы;
2) қолданылатын қағидалар, рәсімдер мен ақпарат көздері;
3) аэронавигациялық құралдар;
4) әуе қозғалысын жоспарлаудың және ағынының сипатты ерекшеліктері;
5) ауа-райының айрықша құбылыстары;
6) апатты жағдайдағы және іздеу-құтқару операциялары әрекеттерінің жоспары.
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
81-қосымша
Диспетчер-нұсқаушыларды даярлау
(on the job training instructor - OJTI)
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Тағылымдаманы ұйымдастыру
|
Тағылымдамадан өтуші диспетчері даярлауды ұйымдастыру және жоспарлау, алдын ала және тәжірибелік даярлау, ӘҚҚ диспетчері ретінде жұмысқа рұқсат ету үшін тағылымдама бағдарламасы мен жоспары, Қазақстан Республикасының кәсіптік даярлау саласындағы нормативтік-құқықтық актілері.
|
2.
|
Адами фактор (Адам мүмкіндіктері мен шектеулері, команда жұмысын оңтайландыру (TRM))
|
Адами фактор аспектілері, жұмыс біліктері мен дағдылары, адам шектеулері, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
3.
|
Тағылымдаманы өткізу техникасы
|
Тағылымдамадан өтуші диспетчерге арналған нұсқама, тағылымдамадан өтуші үшін міндеттер мен мақсаттар қою, тағылымдамадан өтуші диспетчер жұмыс кезінде нұсқау беру, бақылау және түзету іс-қимылдарын қамтамасыз ету, тағылымдамадан өтуші диспетчер іс-қимылын талдау, нұсқаушының көрсетуі.
|
4.
|
Бағалау және құжаттама жүргізу әдістері
|
Тағылымдамадан өтуші диспетчерге бағалау жүргізумен байланысты құжаттау. Бағалау нысанының мазмұнымен танысу және оны ӘҚҚ нұсқаушысының толтыру қағидаттары.
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
82-қосымша
Ұшу басшыларын (ауысымның аға диспетчерлерін) даярлау
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
ӘҚҚ ауысымының жұмысын ұйымдастыратын аспектілер, ұшу басшысының (ауысымның аға диспетчерінің) жұмыс орны
|
ӘҚҚ ауысымын жедел басқару, ӘҚҚ ауысымында ісқағаздарын жүргізу, әдістемелік жұмысты ұйымдастыру, есептеу жүйесі, қолданбалы бағдарламалық жасақтама, белгілеу, интерфейс және ұшу басшысының автоматтандырылған жұмыс орнының функционалдық мүмкіндіктері.
|
2.
|
Аэронавигациялық және метеорологиялық ақпарат қызметтері.
|
Аэронавигациялық ақпарат қызметін тағайындау, ААҚ ұйымдастыру құрылымы,
ҚР аэронавигациялық ақпарат жинағы (AIP), ҚР циркулярлары, аэронавигациялық ақпаратты жинау және тарату, қонуға кіру схемасы, метеоминимумдар, метеорология, атмосфера және атмосфералық үдеріс, метеорологиялық құбылыстар және оларды кодтау, метеорологиялық аспаптар мен жабдықтар.
|
3.
|
CNS/ATM жүйелерінің тұжырымдамасы
|
Сөздік байланыс, ақпараттарды тіркеу, деректерді беру желісінің байланысы, навигация, радионавигациялық құралдар, спутниктік жүйе, GNSS техникалық шолу, спутниктік навигация, борттық жүйелер, ұшу тексерістері, радиолакациялық жүйелер және бақылау, радиолокатор, жер бетіндегі қозғалысты басқару, радиолакациялық деректерді беру форматтары, автоматты тәуелді бақылау, болашақ жүйелер, радиолакциондық станция, желілер, мамандандырылған ӘҚҰ желілері, деректерді өңдеу, радиолакациялық деректерді өңдеу, ұшу жоспарын өңдеу, дисплей (пайдаланушының интерфейсі), жедел деректер және пайдалану талаптары туралы деректер.
|
4.
|
Адами фактор (Адам мүмкіндіктері мен шектеулері, команда жұмысын оңтайландыру (TRM))
|
Адами фактор аспектілері, жұмыс біліктері мен дағдылары, адам шектеулері, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
83-қосымша
ӘҚҚ емтихан алушыларын даярлау
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Авиациялық заңнама
|
Қазақстан Республикасының авиация персоналын кәсіптік даярлау және куәлік беру саласындағы нормативтік-құқықтық актілер
|
2.
|
Адами фактор (Адам мүмкіндіктері мен шектеулері)
|
Адами фактор аспектілері, жұмыс біліктері мен дағдылары, адам шектеулері, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
3.
|
ӘҚҚ персоналының білімін, дағдылары мен біліктерін бағалау үшін тесттер әзірлеу және өткізу әдістері
|
Біліктілікті бағалау қағидаттарының негізгі ұғымдары, тестілеудің психологиялық аспектілері, қарым-қатынас және тұлғааралық байланыстар орнату, тестілеуді ұйымдастыру, тесттерді әкімшіліктендіру мәселелері, тест тапсырмаларын әзірлеу, тесттің сенімділігі мен ашықтығын бағалау, тесттер өткізу, нәтижелерді бағалау және талдау
|
4.
|
Құжаттаманы жүргізу
|
Тест (емтихан) өткізумен байланысты құжаттау. Куәлік беруге/ұзартуға ұсыну және/немесе біліктілік белгісін алу үшін құжаттау
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
84-қосымша
АНА жөніндегі мамандарды бастапқы Теориялық даярлық бағдарламалары
Р/с №
|
Тақырыбы
|
Сағат саны
|
Лекциялар
|
Тәжірибелік сабақтар
|
1
|
Мамандыққа кіріспе
|
2
|
|
2
|
Халықаралық әуе құқығы
|
6
|
2
|
3
|
Әуе навигациясы
|
30
|
28
|
4
|
Халықаралық ұшуды аэронавигациялық қамтамасыз ету
|
24
|
12
|
5
|
ӘК ұшу-қону сипаттамалары
|
6
|
2
|
6
|
Әуеайлақтар
|
24
|
8
|
7
|
Әуеайлақ схемаларын жасау және әуеайлақ минимумдарын анықтау
|
38
|
36
|
8
|
Аэронавигациялық карталар
|
60
|
30
|
9
|
Аэронавигациялық ақпарат құжаттары
|
42
|
20
|
10
|
Аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз етуді ұйымдастыру
|
14
|
10
|
11
|
ААҚ сапаны басқару жүйесі
|
20
|
10
|
12
|
Аэронавигациялық деректерді беру форматтары
|
6
|
6
|
13
|
Жергілікті жер мен кедергілер туралы электрондық деректер
|
6
|
2
|
14
|
ААҚ автоматтандыру
|
16
|
8
|
15
|
Авиациялық ағылшын тілі
|
60
|
20
|
|
ЖИЫНЫ
|
354
|
194
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
85-қосымша
Авиациялық метеоролог-болжаушыларды бастапқы даярлау
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Авиациялық қызмет негіздері
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжірбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау. Ұшу аппараттарының аэродинамикасы, конструкциясы және жабдығы.
|
2.
|
Метеорологиялық жағдайды талдау және үздіксіз мониторинг жүргізу
|
Метеорологиялық жағдайда болжамдар мен ескертулерді дайындау талаптарына сәйкес атлдау және диагностикалау (авиация жұмысына әсер ететін атмосфералық үдерістерді кешенді талдау; циклондардың, антициклондардың және атмосфералық фронттардың туындауын, өрбуін, орын ауыстыруын болжау; түрлі барикалық және синоптикалық құбылыстардағы ауа райы жағдайларының сипаты және т.б.).
Қазақстан республикасының азаматтық авиациясын метеорологиялық қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес болжамдар мен ескертлерді шығару, жою немесе өзгерту/жаңарту қажеттілігін анықтауға метеорологиялық параметрлерді және ауа райының ерекше құбылыстарын бақылау және болжау нәтижелеріне мониторинг жүргізу.
|
3.
|
Авиацияның жұмысы үшін маңызды метеорологиялық параметрлер мен құбылыстарды болжау
|
Метеорологиялық параметрлер мен құбылыстарды болжау, құжаттамада белгіленген талаптарға, басымдықтар мен мерзімдерге сәйкес болжамдар дайындау және шығару (авиациялық ауа райы болжамдарының түрлері, болжамдарды дайындауға және шығаруға қойылатын талаптар, белгіленген талаптарға сәйкес авиация жұмысы үшін маңызды жер бетіндегі және биіктегі желді, көріну шамасын, ауа райы құбылыстарын, бұлттылықты, ауа температурасы мен ылғалдылығын, атмосфералық қысымды, тізбектік ағынды, тропопауза сипаттамаларын және басқа да параметрлерді болжау әдістері; авиациялық ауа райы болжамдарына өзгерістер мен түзетулер енгізу топтарын қосу тәртібі).
Болжамдардың мазмұнына, дәлдігіне және уақтылығына қатысты ИКАО Конвенциясының 3-қосымшасына, ДМҰ-№49, өңірлік және ұлттық пішімдерге, кодтарға және техникалық регламенттерге сәйкес оларды дайындауды және шығаруды қамтамасыз ету.
Басқа өңірлер үшін шығарылған болжамдарды/ескертулерді мониторингілеу арқылы метерологиялық деректердің тұтастығын сақтай және қажетінше іргелес өңірлермен байланысты қолдай отырып, іс жүзінде қаншалықты жүзеге асырылуына қарай, жауапкершілік аймағынан тыс ауа райы параметрлері мен құбылыстары болжамдарының кезектілігін қамтамасыз ету (кеңістіктік және уақыттық қатынаста).
|
4.
|
Ауа райының қауіпті құбылыстары ескерту
|
Ескерту түрлері; ескертуді әзірлеу, шығару және жою тәртібі.
Кеңістіктік ұзындықты қоса алғанда, болжау, құбылыстардың туындауы, тоқтауы, ұзақтығы, қарқындылығы:
ұшу маршрутында:
найзағай, оған байланысты турбуленттілікті қоса, ұшу кезінде мұз қату, бұршақ, көріну шамасы шектелген нөсерлі жауын-шашын, электрлену құбылыстары, төмен жел екпіні/шамалы жел екпіні немесе жел фронттары;
турбуленттілік типтерін қоса алғанда, конвективті қызметпен байланысты емес турбуленттілік (қалыпты немесе қатты);
үдеу жылдамдығын, кеңістіктік ұзындықты, мұз қату типтерін қоса алғанда, ӘК мұз қату (қалыпты немесе қатты);
белгіленген талаптарға сәйкес тау өрісі, шаңды/құмды дауыл, тропикалық циклон, жанартау күлі, радиоактивті бұлт және басқа да құбылыстар;
әуеайлақта:
найзағай, бұршақ, қар (күтілетін немесе байқалатын қардың жиналуын қоса алғанда), мұзболып қататын жауын-шашын, қырау немесе қатқақ, шаңды/құмды дауыл, көтерілетін құм немесе шаң, төменгі екпінді және ұйытқыған жел, боран, аяз, жанартау күлі, цунами, жанартау күлінің шөгуі, уландырғыш химиялық заттар мен басқа да құбылыстардың шығарындысы;
3) қонуға кіру немесе ұшып көтерілу траекториясында немесе шеңбер бойынша қонуға кіру немесе қонғаннан кейін жермен жүру немесе ұшып көтерілген кездегі екпін алу кезінде желдің ұйытқуы.
Қауіпті ауа райы үшін шекті мәндерге сәйкес ескертулерді даярлау және шығаруды қамтамасыз ету.
Басқа өңірлер үшін шығарылған болжамдарды/ескертулерді мониторингілеу арқылы метерологиялық деректердің тұтастығын сақтай және қажетінше іргелес өңірлермен байланысты қолдай отырып, іс жүзінде қаншалықты жүзеге асырылуына қарай, жауапкершілік аймағынан тыс ауа райы параметрлері мен құбылыстары болжамдарының кезектілігін қамтамасыз ету (кеңістіктік және уақыттық қатынаста).
|
5.
|
Метеорологиялық ақпарат және қызмет көрсету сапасын қамтамасыз ету
|
Ұйымның сапа менеджменті жүйесі мен рәсімдерін қолдау; бақылау кезінде қателердің болжамдар мен ескертулерге әсерін бағалау; нақты уақыт тәртібінде тексеру әдістерін қолдана отырып, авиациялық метеоологиялық деректердің, өнімдердің, болжамдар мен ескертулердің дұрыстығын (уақыттылығын, толықтығын, дәлдігін) тексеру; қажет болған жағдайда, жедел жүйелердің жұмыс істеуіне мониторинг жүргізу және ақауларды жою шараларын қолдану тәртібі.
|
6.
|
Метеорологиялық ақпаратты ішкі және сыртқы пайдаланушыларға беру
|
Метеорологиялық ақпарат түрлері,
Авиациялық метеорологиялық кодтар; метеорологиялық шамаларды өлшеу аспаптары мен жүйелері; әуеайлақтағы радиолокациялық бақылаулар; метеорологиялық ақпаратты жинау және тарату (авиациялық тіркелген қызметтің байланыс құралдарын, Интернет желісін, авиациялық жылжымалы қызметті, аваициялық деректер тарату желісін, авиациялық радиохабар тарату қызметін пайдалану).
Пайдаланушылардың тағайындалған топтарына рұқсат етілген байланыс құралдары мен арналары арқылы болжамдар/ескертулер таратуды қамтамасыз ету; ОРМЕТ деректерін және ақпаратты түсіндіру тәртібі, метеорологиялық брифингтер өткізу, авиациялық пайдаланушылардың нақты қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін консультациялар ұсыну.
|
7.
|
Қауіпсіздікті басқару
|
Ұшу қауіпсіздігін басқару қағидаттары, ұшу қауіпсіздігі саласындағы бағдарламалар мен қағидаттар, қауіп-қатер тұжырымдамасы және қауіп-қатерді бағалау қағидаттары, ұшу қауіпсіздігінің деңгейін бағалау үдерісі, аэронавигациялық жүйе аясында қауіп-қатерді сыныптау схемасы, функционалдық ақау тәуекелін бағалау үдерісінің сипаттамасы, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында реттеу.
|
8.
|
Адами фактор, қауіп-қатер мен қателер факторларын бақылау қағидаттарын қоса
|
Адами факторға кіріспе, жұмыс біліктері мен дағдылары, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
86-қосымша
Авиациялық метеоролог-бақылаушыларды және/немесе техник-метеорологтарды бастапқы даярлау
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Авиациялық қызмет негіздері
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжірбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау. Ұшу аппараттарының аэродинамикасы, конструкциясы және жабдығы.
|
2.
|
Метеорологиялық жағдайды үздіксіз мониторингілеу
|
Бүкіл бақылау кезеңі бойы жауапкершілік аймағына әсер ететін немесе әсер етуі әбден мүмкін ерекше және үдемелі құбылыстарды анықтау үшін ауа райы параметрлерін бағалау; орын алған жергілікті ауа райы жағдайларын талдау және сипаттау.
|
3.
|
Авиация жұмысы үшін маңызды метеорологиялық құбылыстар мен параметрлерге бақлау жүргізу және оларды тіркеуді жүзеге асыру
|
Құжатта белгіленген шекті деңгеулер мен қағидаларға сәйкес метеорологиялық параметрлер мен құбылыстарды және олардағы едәуір өзгерістерді бақылау тәртібі; метеорологиялық шамаларды өлшеу аспаптары мен жүйелері; ауа райы мәліметін дайындауға арналған авиациялық метеорологиялық кодтар.
Тұрақты және арнайы бақылау жүргізу рәсімдері және олардың нәтижелерін келесі параметрлер бойынша тіркеуді жүзеге асыру:
төменгі желдің бағыты мен жылдамдығы, кеңістіктік және уақыттық ауытқуларды қоса; авиациялық мақсаттар үшін көріну шамасы, кеңістіктік және уақыттық ауытқуларды қоса; ҰҚЖ-дағы көріну шамасының алыстығы, кеңістіктік және уақыттық ауытқуларды қоса; ерекше ауа райы құбылыстары; ағымдағы ауа райы; бұлт мөлшері, бұлт түрі, бұлттың төменгі шекарасының биіктігі немесе тік көріну шамасы; ауа температурасы мен ылғалдылығы; атмосфералық қысым, QFE және QNH анықтау; қосымша ауа райы ақпараты, желдің ұйытқуы және ерекше ауа райы құбылыстары.
Автоматты сенсорлы технологиялар мен автоматтандырылмаған бақылау әдістері арасында айырмашылықтар болған жағдайда жергілікті жағдайларды ескере отырып, бақылау нәтижелерінің көрнекілігін қамтамасыз ету үшін автоматты режимде бақыланатын параметрлерді түсіндіру.
Дайындықты және бақылау жүргізуді қамтамасыз ету.
|
4.
|
Метеорологиялық ақпарат жүйелерінің жұмыс сапасын және сапасын қамтамасыз ету
|
Ұйымның сапа менеджменті жүйесі мен рәсімдерін қолдау; метеорологиялық бақылау нәтижелерін оларды шығарар алдында тексеру және сапасын растау, құблыстардың мазмұнының өзектілігін, қолданылу мерзімін және орнын қоса; метеорологиялық бақылаудағы қателер мен олқылықтарды анықтау, қателер мен олқылықтарды түзету және олар туралы хабарлама беру, белгіленген рәсімдерге сәйкес түзетулерді уақытында енгізу және тарату.
|
5.
|
Метеорологиялық ақпаратты ішкі және сыртқы пайдаланушыларға беру
|
Пайдаланушылардың тағайындалған топтарына рұқсат етілген байланыс құралдары мен арналары арқылы бақылау нәтижелерін таратуды қамтамасыз ету; аэронавигациялық метеорологиялық деректер мен ақпаратты тиісті терминологияны қолдана отырып, анық және қысқаша ұсыну; болжаушылардың назарын жергілікті өңірдегі ауа райында байқалған және орын алуы мүмкін едәуір өзгерістерге аудару.
|
6.
|
Қауіпсіздікті басқару
|
Ұшу қауіпсіздігін басқару қағидаттары, ұшу қауіпсіздігі саласындағы бағдарламалар мен қағидаттар, қауіп-қатер тұжырымдамасы және қауіп-қатерді бағалау қағидаттары, ұшу қауіпсіздігінің деңгейін бағалау үдерісі, аэронавигациялық жүйе аясында қауіп-қатерді сыныптау схемасы, функционалдық ақау тәуекелін бағалау үдерісінің сипаттамасы, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында реттеу.
|
7.
|
Адами фактор, қауіп-қатер мен қателер факторларын бақылау қағидаттарын қоса
|
Адами факторға кіріспе, жұмыс біліктері мен дағдылары, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін
қамтамасыз етуге қатысатын
авиация персоналын кәсіптік даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
87-қосымша
Первоначальная подготовка специалистов по техническому обслуживанию метеорологического оборудования
Р/с №
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Авиациялық қызмет негіздері
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжірбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау. Ұшу аппараттарының аэродинамикасы, конструкциясы және жабдығы.
|
2.
|
Метеорологиялық жабдықтың (біржақты датчиктер, аспаптар, меторологиялық ақпаратты жинау, өңдеу және көрсету жүйелері) жұмысын үздіксіз мониторингілеу
|
Меторологиялық жабдықтың жұмыс істеу қағидаты мен олар өлшейтін метеорологиялық параметрлер.
Біржақты метеорологиялық датчиктерден алынатын деректерді салыстыру үшін ауа райы параметрлерін бағалау.
Ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету кезінде КРАМС-4 кешенді радиотехникалық әуеайлақтық метеорологиялық станция құрылғыларының жұмыс істеу және дұрыс пайдалану қағидаты.
«МетеоКонсультант», «МетеоЭксперт», «МетеоДисплей», «МетеоЯчейка», «МАРС», «МетеоБрифинг», «МетеоЭксперт» автоматтандырылған ақпарат жүйелерінің (ААЖ) жұмыс істеу қағидаты. «SADIS 2G» жұмыс станциясы, «МетеоСвязь» метеорологиялық деректер беру бағдарламаларының пакеті, Хабар тарату орталығы (ХТО) «МетеоТелекс», АТИС жүйесі.
|
3.
|
Метеорологиялық жүйелер мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
|
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық, паспорт, формуляр, техникалық қызмет көрсету регламенті;
жабдықтың негізгі схемалары мен техникалық сипаттамасы;
техникалық қызмет көрсету жоспары мен кестесі, метеорологиялық жабдықты және арнайы бағдарламалық жасақтаманы тексеру; біржақты датчиктер мен аспаптарды калибрлеу; метеорологиялық жабдықты тексеру рәсімі алдындағы даярлық жұмыстары; пайдаланылатын жабдықты жетілдіру; түзету бойынша техникалық қызмет көрсету; алдын алу бойынша техникалық қызмет көрсету.
|
4.
|
Метеорологиялық жүйелер мен жабдықтарды орнату
|
Нормативтік-құқықтық актілер және жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар; реттеу жұмыстарын орындаудың негізгі әдістері; арнайы және анықтамалық әдебиетте, жұмыс бағдарламаларында және нұсқаулықтарда қолданылатын терминология.
|
5.
|
Жүйелер ме нжабдықтарды пайдалануға дайындау, жұмысқа жарамдылығын бағалау, жаңарту, техниалық қызмет көрсету қағидалары мен стандарттарын әзірлеу
|
Әуеайлақта метеорологиялық жабдықтарды орнату орнын дайындау жұмыстарын жүргізу бойынша қағидалар, нұсқаулықтар; базалық және арнайы бағдарламалық жасақтаманы теңшеу нұсқаулығы;
КРАМС-4 кешенді радиотехникалық әуеайлақтық метеорологиялық станция бұйымдарын пайдалану орнында (әуеайлақта) орналастыру және орнату орындарын дайындау жұмыстарын қабылдау-тапсыру хаттамасы; Кәсіпорынның техникалық даму келешектері; ауа райын бақылайтын метеорологиялық жабдық кешендерінің даму келешектері мен оларды пайдаланудың халықаралық тәжірибесі; тиісті білім салаларында отандық және шетелдк ғылым мен техниканың жай-күйі және даму келешектері; әзірленетін техникалық құжаттаманың қолданыстағы стандарттары мен техникалық талаптары, оны ресімдеу тәртібі мен қағидалары.
|
6.
|
Қауіпсіздікті басқару
|
Ұшу қауіпсіздігін басқару қағидаттары, ұшу қауіпсіздігі саласындағы бағдарламалар мен қағидаттар, қауіп-қатер тұжырымдамасы және қауіп-қатерді бағалау қағидаттары, ұшу қауіпсіздігінің деңгейін бағалау үдерісі, аэронавигациялық жүйе аясында қауіп-қатерді сыныптау схемасы, функционалдық ақау тәуекелін бағалау үдерісінің сипаттамасы, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында реттеу.
|
7.
|
Адами фактор, қауіп-қатер мен қателер факторларын бақылау қағидаттарын қоса
|
Адами факторға кіріспе, жұмыс біліктері мен дағдылары, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, ұйымдастырушылық және әлеуметтік факторлар, қарым-қатынас, күйзеліс, адам қателігі, жұмыс істеу әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 88-қосымша
Ұшуды/ұшу диспетчерлерін қамтамасыз ету қызметкерлерін кәсіптік даярлау
Оқу пәнінің атауы
|
Оқу пәнінің қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы
|
1) ұшуды қамтамасыз ету жөніндегі қызметкердің куәлігін иегерлеріне қатысты қағидалар мен ережелер; тиісті әуе қозғалысына қызмет көрсету қағидалары мен процедуралары;
|
Әуе кемелері бойынша жалпы білім
|
1) ұшақтардың, жүйелер мен аспаптық жабдықтардың күштік құрылғыларының жұмыс принциптері;
2) ұшақтар мен күштік құрылғылардың пайдаланушылық шектеулері;
3) минималды жабдықтар тізбесі;
|
Ұшу сипаттамаларының есебі, жоспарлау үдерісі және жүктеу
|
әуе кемелерінің ұшу-техникалық сипаттамаларына жүктемелердің әсері және массаларды бөлу; массаны есептеу және центрлікті есептеу;
2) ұшуды шұғыл жоспарлау; отын шығысын және отын бойынша ұшу ұзақтығын есептеу; қосалқы әуежайды таңдау процедуралары; маршрут бойынша крейсерлік ұшуды басқару; ұшудың арттырылған қашықтығы;
3) ӘҚҚ мақсаттары үшін жоспар әзірлеу және беру;
4) компьютерлердің көмегімен жоспарлау жүйесінің негізгі қағидалары;
|
Адам факторлары, адам мүмкіндігі
|
ӘҚҚ және ӘҚЖ диспетчерінің міндеттеріне қатысты адам мүмкіндіктері.
|
Метеорология
|
1) авиациялық метеорология; төменгі және жоғары қысымның аймақтарын алмастыру; бағыт құрылымы, ұшып көтерілу, маршрут бойынша және қону жағдайын әсер ететін ерекше құбылыстардың туындауы және сипаттамасы;
2) авиациялық метеорологиялық мәліметтер, карталар мен болжамдарды; кодтар мен қысқарған сөздерді түсіну және қолдану; метеорологиялық ақпаратты алу және пайдалану қағидалары;
|
Навигация
|
Аэронавигация принциптері және әсіресе аспаптар бойынша қонуды орындау қағидалары принципы аэронавигации и особенно правила выполнения полета по приборам;
|
Пайдалану қағидалары
|
1) аэронавигациялық ақпаратты пайдалану;
2) жай және қауіпті жүктерді тасымалдаудың пайдалану процедуралары;
3) авиациялық оқиғалар мен инциденттерге қатысты процедуралары; авариялық жағдайларды ұшу қағидалары; авариялық жағдайда ұшу қағидалары;
4) әуе кемелеріне қатысты заңсыз қол сұғушылық пен қаскүнемдік шабуылдарына байланысты процедуралар;
|
Ұшу қағидаттары
|
Әуе кемесінің тиісті категорияларына қатысты ұшу қағидалары;
|
Радиобайланыс
|
Әуе кемелерімен және тиісті жердегі станциялармен байланыс жүргізу қағидалары.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 89-қосымша
Авиациялық станциялар операторларын кәсіптік даярлау пәндерінің тақырыбы
Оқу пәнінің атауы
|
Оқу пәнінің қысқаша мазмұны
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: тұжырымдамалары, келісімдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтік-құқықтық актілері;
3) Авиациялық станция операторы куәлігін иегерлеріне қатысты қағидалар мен ережелер;
4) ӘҚҚ қағидалары мен процедуралары;
5) Теңіздегі тікұшақ айлақтары;
6) Ұшу қауіпсіздігі;
7) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Әуе кемелері бойынша жалпы білім.
|
1) ӘК қозғалтқыштарының, жүйелерінің және аспаптық жабдықтардың жұмыс принциптері;
2) ӘК мен қозғалтқыштардың пайдалану шектеулері;
3) Минималды жабдық тізбесі.
|
Ұшу сипаттамаларының есебі, жоспарлау және жүктеу процедуралары.
|
1) ӘК ұшу-техникалық сипаттамаларына жүктеменің және массаны бөлуге әсері. Масса және центрлік есебі;
2) Ұшуды шұғыл жоспарлау. Ұшуды шұғыл жоспарлау. Отын шығысын және отын бойынша ұшу ұзақтығын есептеу. Қосалқы әуежайды (тікұшақ айлағын) таңдау процедуралары. Маршрут бойынша крейсерлік ұшуды басқару. Ұшудың арттырылған қашықтығы;
3) ӘҚҚ мақсаттары үшін жоспар әзірлеу және беру.
|
Адамның мүмкіндіктері
|
Қауіптер мен қателіктер факторларын бақылау қағидаларымен қоса авиациялық станция операторының міндеттеріне қатысты адам мүмкіндіктері.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метрология және авиацияны метеоқамтамасыз етуді регламенттейтін құжаттар;
2) Азаматтық авиацияны метеорологиялық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері;
3) Жоғарғы және төменгі қысымдардың орналасу салалары;
4) Фронттың құрылымы, ұшудың жол маршрутына және қонуына әсерін тигізетін ерекше құбылыстардың мінездемелері мен пайда болуы;
5) Авиациялық метрологиялық мәліметтерді, карталарды және болжамдарды түсіну және қолдану;
6) Кодтар мен қысқартулар;
7) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
8) Метрологиялық ақпараттарды қабылдау және қолдану ережелері.
|
Навигация.
|
1) Аэронавигация қағидалары;
2) Негізгі навигациялық түсініктер;
3) Ұшуды орындау ережелері;
4) Навигацияның геоақпараттық негіздері;
5) Навигацияның геотехникалық құралдарын қолдану;
6) Радионавигациялық құралдарды қолдану;
7) Навигациялық арақатынаста ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
|
Пайдалану ережелері.
|
1) Аэронавигациялық құжаттамаларды пайдалану;
2) Әдеттегі және қауіпті жүктерді тасымалдауды пайдалану рәсімдері;
3) Авиациялық оқиғалар мен қақтығыстарды тиесілі рәсімдер. Авариялық жағдайларда ұшу ережелері;
4) Заңсыз араласу актісімен және әуе кемелеріне қатысты қасқүнемдікпен байланысты рәсімдер.
5) Авиациялық станция операторының жұмыс технологиясы.
|
Ұшу қағидаттары.
|
Әуе кемелерінің санатына сәйкес ұшу ұстанымдары.
|
Радиобайланыс.
|
Әуе кемелерімен және жердегі тиесілі станциялармен байланысты жүргізу ережелері.
|
Радиотехникалық байланыс және навигация құралдары.
|
1) Радио теориясы және радиостанциялар жұмысы;
2) Радионавигациялық жабдықтар мен авиациялық электрбайланыс құралдары жұсының негіздері мен ұстанымдары;
3) Теңіз құрылғысы радиожабдықтарының жұмыс технологиясы.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 90-қосымша
Авиациялық станциялардың оператор-нұсқаушыларын кәсіптік даярлау пәндерінің тақырыптары
Оқу пәнінің атауы
|
Оқу пәнінің қысқаша мазмұны
|
Тәжірибелік оқыту әдістемесі
|
1) Тиімді оқыту элементтері;
2) Тағылымдамадан өтуді ұйымдастыру және өткізу;
3) Нұсқаушылар-тағылымдамадан өтушілердің өзара қатынасы;
4) Білім деңгейін бағалау және тексеру;
5) Талдау өткізу және қателерді түзету.
|
Әуе құқығы.
|
1) Халықаралық заңнама: конвенциялар, келісімдер мен ұйымдар;
2) ҚР АА нормативтік-құқықтық актілері;
3) Авиациялық станция операторының куәлігін иеленушіге қатысты қағидалар мен ережелер;
4) ӘҚҰ ережелері мен рәсімдері;
5) Теңіздегі тікұшақ айлақтары;
6) Ұшудың қауіпсіздігі;
7) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдар.
|
Әуе кемелері бойынша жалпы білім.
|
1) ӘК қозғалтқыштарының, жүйелер мен аспаптық жабдықтың жұмыс істеу қағидалары;
2) ӘК мен қозғалтқыштарын пайдаланушылық шектеу;
3) Минималды жабдықтың тізбесі.
|
Ұшу сипаттамаларын есептеу, жоспарлау мен жүктеуді есептеу.
|
1) ӘК жүктемесінің әсері және ұшу-техникалық сипаттамаларына массаны бөлу. Масса мен ценрлеуді есептеу;
2) Ұшуды жедел жоспарлау. Отын шығынын және отынмен ұшу ұзақтығын есептеу. Қосалқы аэродромды таңдау рәсімдері (тікұшақ айлақ). Маршрут бойынша крейсерлік ұшумен басқару. Ұшудың алыстығын ұлғайту;
3) ӘҚҰ мақсаттары үшін ұшу жоспарларын дайындау және ұсыну.
|
Адамның мүмкіндіктері
|
Қауіп-қатерлер факторлары мен қателер факторларын бақылау қағидаларын қоса алғанда, авиациялық станция операторының міндеттеріне қатысты адамның мүмкіндіктері.
|
Метеорология.
|
1) Авиациялық метеорология және авиацияның метеоқамтамасыз етілуін реттемелейтін құжаттар;
2) Азаматтық авиацияда метереологиялық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері;
3) Төмен және жоғары қысым облыстарының орнын ауыстыру;
4) Фронттар құрылымы, маршрут бойынша ұшып көтерілу, ұшу және қону жағдайларына әсер ететін ауа-райының ерекше құбылыстарының туындауы және сипаттамалары;
5) Авиациялық метеорологиялық жинақтарды, карталар мен болжамдарды түсіну және қолдану;
6) Кодтар мен қысқартулар;
7) Метеорологиялық аспаптар. Автоматты метеорологиялық станциялар;
8) Метеорологиялық ақпаратты алу мен пайдалану ережелері.
|
Навигация.
|
1) Аэронавигация қағидалары;
2) Негізгі навигациялық түсініктер;
3) Ұшуды орындау ережелері;
4) Навигацияның геоақпараттық негіздері;
5) Навигацияның геотехникалық құралдарын қолдану;
6) Радионавигациялық құралдарды қолдану;
7) Навигациялық арақатынаста ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
|
Пайдалану ережелері.
|
1) Аэронавигациялық құжаттаманы пайдалану;
2) Қарапайым және қауіпті жүкті тасымалдаудың пайдалану рәсімдері;
3) Авиациялық оқиғалар мен жанжалдарға қатысатын рәсімдер. Авариялық жағдайдағы ұшу ережелері;
4) Заңсыз кедергі жасау акттері мен ӘК қатысты дивесияларға қатысты рәсімдер.
5) Авиациялық станция операторының жұмыс істеу технологиясы.
|
Ұшу қағидаттары.
|
Әуе кемелерінің санатына сәйкес ұшу ұстанымдары.
|
Радиобайланыс.
|
Әуе кемелерімен және тиісті жердегі станциялармен байланыс жүргізу ережелері.
|
Байланыс пен навигацияның радиотехникалық құралдары.
|
1) Радио теориясы және радиостанциялар жұмысы;
2) Радионавигациялық жабдық пен авиациялық электрбайланыс құралдарының жұмыс істеуінің негіздері және қағидалары;
3) Теңіз қондырғыларының радиожабдығының жұмыс істеу технологиясы.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 91-қосымша
РТЖБП жөніндегі мамандарды бастапқы даярлау
№ п/п
|
Атауы
|
Қысқаша мазмұны
|
1.
|
Халықаралық, ұлттық ұйымдар мен стандарттар.
|
Ұлттық және халықаралық авиациялық ұйымдар мен ассосациялар, халықаралық стандарттар және ұсынылатын тәжірбие, халықаралық және ұлттық әуе құқығы, еңбек заңнамасы, еңбек қорғанысы және қауіпсіздік техникасы, қоршаған ортаны қорғау.
|
2.
|
Әуе қозғалысының қызметтерімен танысу, әуе кеңістігін, метрологияны және биіктікті өлшейтін техниканы пайдалану ережелері.
|
Әуе кеңістігін пайдаланушы және тапсырыс беруші арасындағы қарым-қатынас, әуе қозғалысын ұйымдастыру, эшолондау нормалары мен соқтығыстарды ескерту, метрология, биіктікті өлшеу және ұшу эшелонын тағайындау, атмосфера және атмосфералық үдерістер, метрологиялық көріністер және олардың кодификациясы, метрологиялық аспаптар және жабдықтар.
Аэродинамика, конструкция және ұшк аппараты жабдығы.
|
3.
|
CNS/ATM жүйесінің тұжырымдамасымен танысу
|
Сөздік байланыс, «ауа-жер» байланысы, «жер-жер» байланысы, ақпаратты тіркеу (бір тақырып көлемінде екі топты сұрақтар қарастырылуы мүмкін), деректерді беру жүйесі бойынша байланыс, навигация, радионавигациялық жабдықтар, спутниктік жүйе, GNSS техникалық шолуы, спутниктік навигация, борттық жүйелер, ұшу тексерулері, радиолакциялық жүйелер мен бақылау, радиолокатор, жердегі қозғалысты бақылау, радиолакциялық деректерді беру форматтары, автоматты тәуелді бақылау, болашақ жүйелер, радиолакциондық станция, желілер, ӘҚҰ мамандандырылған желілері, деректерді өңдеу, радиолакциондық деректерді өңдеу, ұшу жоспарын өңдеу, дисплей (тұтынушының интерфейсі), жедел деректер және пайдалану жағдайы туралы деректер, техникалық жабдықтар, электржабдықтау, ауаны салқындату, мониторинг, электромагниттік сыйысылымдық.
|
4.
|
Мамандандырылу
|
1) Байланыс жүйесі: сөздік байланысы: «ауа-жер», сөздік байланысы «жер-жер», деректер (желіге енгізу, ұлттық желілер, халықаралық желілер, ғаламдық желілер, хаттамалар),беру трактысы (байланыс желісі, мамандандырылған байланыс желісі), тіркеушілер, құқықтық аспектілер, ұшудың қауіпсіздігін және функционалдық істен шығу қаупін бағалауды қамтамасыз ету, ұшу қауіпсіздігі саласында реттеу, адами факторлар аспектілері.
2) Радионавигациялық жабдықтар: NAV тұжырымдамасы, жердегі жүйелер (NDB/келтіру радиомаягі, VDF/DDF/IDF, VOR, DME, ILS, MLS), спутниктік навигациялық жүйелер (GBAS, SBAS, ABAS, GPS, жаңғыртылған GPS, Галилео, Глонасс), навигациялық борттық жабдықтың архитектурасы, индикация жүйелері, инерциалды навигация, тік навигация, ұшудың қауіпсіздігін және функционалды қауіпсіздігін қамтамасыз ету, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы.
3) Бақылау: қағидаттар, бастапқы шолу радиолокаторы (ӘҚБ мақсатында бақылау, метеорология), SMR, екінші реттік шолу радиолокаторлары (ВОРЛ, М-ВОРЛ, S тәртібі, жұмыстың жағдайы), автоматты тәуелді бақылау қағидаттарын жалпы шолуы (ADS-B, ADS-С, HMI), ұшу қауіпсіздігін және функционалдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы.
4) Деректерді өңдеу: қағидаттар, функционалдық мүмкіндіктер, деректерді өңдеуд тізбегі (бағдарламалық үдеріс, аппараттық жабдықтардың платформасы, өмірлік топтама, авиациялық деректердің толық құрылымы, ұшудың қауіпсіздігін және функционалдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы.
5) Электрмен жабдықтау: электр жүйесін бөлу, UPS (Тоқтатылмайтын электро қорының жүйесі), қозғалтқыш және генератор жиынтығы (GenSet), аккумуляторлар және аккумуляторлық станциялар, электр жабдықтаудың жүйесі, ұшу қауіпсіздігін және функционалдық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы.
|
5.
|
Қауіпсіздікті қамтамасыз ету
|
Ұшу қауіпсіздігін бақылайтын ұстанымдар, ұшуды қамтамасыз ету саласындағы бағдарламалар мен қағидаттарды, қауіпті бағалау қағидаттары және қауіп тұжырымдамасы, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ететуді бағалау үдерісі, аэронавигациялық жүйе шеңберінде қауіп тұжырымдамасының схемасы, фунционалдық ауытқу қауіпін бағалау үдерісін көрінісі, ұшудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласын реттеу, адамдық факторлардың аспектілері.
|
6.
|
Қауіп-қатер мен қателіктерді бақылауды қосқандағы адамның мүмкіншіліктері
|
Адами факторларды енгізу, жұмыс дағдылары мен іскерлігі, психологиялық факторлар, медициналық аспектілер, әлеуметтік және ұйымдастыру факторлары, коммуникация, күйзеліс, адамның қателіктері, жұмыс әдістері.
|
Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиация персоналын кәсіптік даярлаудың үлгілік бағдарламасына 92-қосымша
Достарыңызбен бөлісу: |
